Πραγματοποιήθηκε, σήμερα Πέμπτη 18 Απριλίου 2013, εκδήλωση που διοργάνωσαν η Πρεσβεία της Αυστραλίας και το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) σε συνεργασία με το Ελληνο-Αυστραλιανό Επιχειρηματικό Συμβούλιο, με θέμα: «Διαρθρωτικές Αλλαγές: Διδάγματα από το Πετυχημένο Μοντέλο της Αυστραλίας».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της επίσκεψης στη χώρα μας του καθηγητή Gary Banks, Πρύτανη της Σχολής Διακυβέρνησης της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας (ANZSOG) και πρώην Πρόεδρου της Επιτροπής Παραγωγικότητας της Αυστραλίας.

Στην εκδήλωση απεύθυναν χαιρετισμό η Πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα κα Jenny Bloomfield και ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΙΟΒΕ, κ. Οδυσσέας Κυριακόπουλος. H Πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα κα Jenny Bloomfield αναφέρθηκε στην κοινωνική και οικονομική σταθερότητα που απολαμβάνει σήμερα η Αυστραλία, απόρροια των εκτενών οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων των τελευταίων δεκαετιών, και του ανοίγματος της αυστραλιανής οικονομίας στον ανταγωνισμό.

Τόνισε το ρόλο του καθηγητή Banks, ενός από τους πιο σημαντικούς επιστήμονες της Αυστραλίας, ως Προέδρου της Επιτροπής Παραγωγικότητας, στην προσπάθεια της Αυστραλίας να εφαρμόσει τις διαρθρωτικές αλλαγές που διασφάλισαν την οικονομική και κοινωνική της σταθερότητα εδώ και δύο δεκαετίες. “Στην Αυστραλία, με τη βούληση της πολιτικής ηγεσίας, την τεχνοκρατική και επιστημονική υποστήριξη θεσμών όπως της Επιτροπής Παραγωγικότητας, και μια ευρεία κοινωνική συναίνεση, πραγματοποιήσαμε έναν εθνικό διάλογο που μας επέτρεψε να διαμορφώσουμε μια κοινή αντίληψη για το μέλλον της χώρας μας. Και να χαράξουμε έναν οδικό χάρτη για την υλοποίηση ριζικών αλλαγών που οδήγησαν σε οικονομική ανάπτυξη, ανέκτησαν την εμπιστοσύνη των πολιτών, και ωφέλησαν το σύνολο της κοινωνίας μας. Το σημαντικότερο δίδαγμα της εμπειρίας μας είναι ότι, το μέλλον της κάθε χώρας είναι στα χέρια των πολιτών της. Εμείς συλλογικά, αλλά και ο κάθε πολίτης ξεχωριστά, αποφασίζουμε για τη μελλοντική πορεία της χώρας μας», επεσήμανε η κα Jenny Bloomfield.

Ο Πρόεδρος του ΙΟΒΕ κ. Ο. Κυριακόπουλος, αφού αναφέρθηκε στη σημαντική πρόοδο που έχει πραγματοποιηθεί στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής υπογράμμισε τον καθοριστικό ρόλο των διαρθρωτικών αλλαγών για την επιστροφή της χώρας σε αναπτυξιακή πορεία. Στην επίτευξη του σκοπού αυτού μπορεί να συμβάλει η μελέτη των εμπειριών άλλων χωρών, οι οποίες κατόρθωσαν να εκσυγχρονίσουν και να αναπροσαρμόσουν το παραγωγικό τους πρότυπο στο διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές πλαίσιο. «Είναι βεβαίως αυτονόητο ότι οι μεταρρυθμιστικές εμπειρίες δεν είναι δυνατόν απλώς να μεταφυτευθούν από χώρα σε χώρα ωστόσο έχουμε να μάθουμε σημαντικά πράγματα από τις εμπειρίες άλλων χωρών, όπως της Αυστραλίας», τόνισε ο κ. Κυριακόπουλος.

Στην ομιλία του ο καθηγητής Banks, αναφέρθηκε στην στρατηγική και τις προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν για να επιτευχθεί η μετάβαση της Αυστραλίας από το καθεστώς του προστατευτισμού στο καθεστώς της ελεύθερης αγοράς. Σημείωσε ότι, υιοθετήθηκε μια στρατηγική μεταρρυθμίσεων που προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την βαθμιαία προσαρμογή της οικονομίας, ένα ευρύ πλαίσιο παρεμβάσεων, την σταδιακή υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών, ενώ ειδική μέριμνα υπήρξε για την υλοποίηση των προσαρμογών σε ευαίσθητους κλάδους.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Banks, η αλλαγή του μοντέλου οικονομικής λειτουργίας της Αυστραλίας υπαγορεύτηκε από την φθίνουσα πορεία της οικονομίας. Το 1950 η οικονομία της Αυστραλίας βρίσκονταν στην 4η θέση, σύμφωνα με την κατάταξη του ΟΟΣΑ, ενώ το 1983 βρέθηκε στην 14η θέση. Με την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, που ξεκίνησαν από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, και την απελευθέρωση των αγορών και της οικονομίας, η Αυστραλία πέτυχε να ανακτήσει την χαμένη ανταγωνιστικότητα και το 2010 η οικονομία της επανήλθε στην 5η θέση της κατάταξης του ΟΟΣΑ.

Αναφερόμενος στα εμπόδια που αντιμετωπίστηκαν στην πορεία της προσπάθειας, τόνισε την χρονική υστέρηση μεταξύ κόστους, που συνήθως είναι άμεσο, και οφέλους το οποίο επιτυγχάνεται μακροπρόθεσμα. Σημείωσε ακόμα ότι, ενώ το κόστος μιας μεταρρύθμισης είναι συγκεκριμένο, τα οφέλη μπορεί να αφορούν ένα πολύ μεγαλύτερο εύρος παραγόντων, γεγονός που δεν βοηθά την άμεση αναγνώρισή τους. Επίσης, σε αντίθεση με όσους χάνουν από μια μεταρρύθμιση, πολλές φορές όσοι ωφελούνται δεν έχουν επαρκή πληροφόρηση. Τέλος, υπογράμμισε τις δυσκολίες που δημιουργούν οι κατακερματισμένες γραφειοκρατικές δομές.

Ο καθηγητής Banks αναφέρθηκε, επίσης, σε μια σειρά καινοτόμων κρατικών θεσμών της Αυστραλίας που συνέβαλλαν αποφασιστικά στην υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων, όπως η Επιτροπή Παραγωγικότητας, η Υπηρεσία Ρύθμισης Βέλτιστων Πρακτικών, η Επιθεώρηση Κυβερνητικών Υπηρεσιών καθώς και το Εθνικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης του Συμβουλίου των Κυβερνήσεων της Αυστραλίας.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην Επιτροπή Παραγωγικότητας. Πρόκειται για μια ανεξάρτητη κυβερνητική αρχή που εξετάζει αμερόληπτα πολιτικές, προγράμματα και ρυθμιστικές δράσεις, και παρέχει ερευνητικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες αναφορικά με μεταρρυθμίσεις που εξυπηρετούν το μακροπρόθεσμο εθνικό συμφέρον. Η Επιτροπή λειτουργεί συμβουλευτικά για ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων όπως: θέματα κλαδικής υποστήριξης και εμπορικών πολιτικών, ρυθμιστικά πλαίσια για υποδομές και δημόσιες υπηρεσίες, ρύθμιση ανταγωνισμού και καταναλωτών, μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προγράμματα/ρυθμιστικές δράσεις, μείωση γραφειοκρατίας που αφορά τον επιχειρηματικό κλάδο καθώς και θέματα παραγωγικότητας.

Ο καθηγητής Τεχνολογικής Οικονομικής και Βιομηχανικής Στρατηγικής του ΕΜΠ Γιάννης Καλογήρου, αναφέρθηκε στη σημασία της διεθνούς μεταφοράς γνώσης και εμπειρίας σχετικά με τον σχεδιασμό αλλά και την υλοποίηση δημόσιων πολιτικών για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Τόνισε την επείγουσα ανάγκη να διαμορφωθεί μια στρατηγική για τη βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης της ελληνικής οικονομίας που κινδυνεύει να περιπέσει σε μια θέση χαμηλού αναπτυξιακού δυναμικού και χαμηλής ποιότητας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Σημείωσε ότι η ανταγωνιστικότητα με αποκλειστικό γνώμονα το μοναδιαίο κόστος εργασίας περιορίζει τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με τον κ. Καλογήρου, απαιτείται μια διακριτή αναπτυξιακή στρατηγική που θα στηριχθεί σε τέσσερις πυλώνες: την παραγωγή, την αξιοποίηση και τη διάχυση της γνώσης (ερευνητική και τεχνολογική πολιτική και πολιτική για την ανάπτυξη καινοτομιών), την καινοτόμο επιχειρηματικότητα που στηρίζεται στη γνώση, την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και τη λειτουργική αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (αυτού του αναξιοποίητου αναπτυξιακού κοιτάσματος) παντού, πρωτίστως στη δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση καθώς και σε όλους τους τομείς και κλάδους της ελληνικής οικονομίας και για όλους.

Ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Βέττας, στην ομιλία του αναφέρθηκε στο πρόγραμμα ανάπτυξης και αύξησης της παραγωγικότητας στην Αυστραλία και επισήμανε ομοιότητες αλλά και σημαντικότατες διαφορές από την ελληνική περίπτωση. Μια κύρια διαφορά, τόνισε, σχετίζεται με τη δυνατότητα δημιουργίας πολιτικής συναίνεσης και μεσοπρόθεσμου σχεδιασμού. Επισήμανε ότι, μια πολιτική δομικών μεταρρυθμίσεων είναι ο απαραίτητος καταλύτης σε κάθε επιτυχές πρόγραμμα ανάπτυξης. Στην περίπτωση της Ελλάδας, τόνισε ο κ. Βέττας, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μια τέτοιας πολιτικής έχει λάβει σχετικά πολύ μικρότερη σημασία από την δημοσιονομική προσαρμογή, γεγονός που μεσοπρόθεσμα απειλεί να την υπονομεύσει.

Την ευθύνη του συντονισμού της εκδήλωσης είχε ο κ. Τάκης Θωμόπουλος, Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΙΟΒΕ.