Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Η «καυτή πατάτα» των πλειστηριασμών

Για κίνδυνο κατάρρευσης τραπεζών αν δεν αρθεί η προστασία πρώτης κατοικίας μιλά ο Γ. Στουρνάρας. Αναζητείται χρυσή τομή, διαμηνύει η κυβέρνηση. Ποια σενάρια βρίσκονται στο τραπέζι. Ο ρόλος της τρόικας.

  • της Αλεξάνδρας Γκίτση
Η «καυτή πατάτα» των πλειστηριασμών

Σε λεπτή κόκκινη γραμμή κινείται η κυβέρνηση στο θέμα της άρσης του παγώματος των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Χθες το υπουργείο Οικονομικών παραδέχθηκε με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι το θέμα είναι στο τραπέζι και ότι αναζητείται η χρυσή τομή, ώστε από τη μια πλευρά να καλυφθεί η απαίτηση της τρόικας και από την άλλη να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο προστασίας όσων αντικειμενικά αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους τέτοιο που να μπορεί να περάσει από τη Βουλή.

Εξίσωση πολύ δύσκολη, δεδομένων της άρνησης πολλών κυβερνητικών βουλευτών να συναινέσουν στην άρση της αναστολής πλειστηριασμών, αλλά και της έντονης αντίδρασης όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
«Το θέμα είναι εξαιρετικά σημαντικό και οποιαδήποτε απόφαση προϋποθέτει τη στάθμιση όλων των παραγόντων, κοινωνικών και οικονομικών. Δεν υπάρχει εύκολη λύση στο θέμα και αυτό που αναζητείται σήμερα είναι η χρυσή τομή. Πώς δηλαδή να μη θιγούν αυτοί που πραγματικά δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους λόγω της οικονομικής συγκυρίας, αλλά και από την άλλη πλευρά να μη θιγεί η στεγαστική πίστη, γεγονός που αν συνέβαινε θα είχε εξίσου αρνητικά, κοινωνικά και οικονομικά αποτελέσματα». Στην ανακοίνωση αυτή που εξέδωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών αποκρυσταλλώνονται οι προθέσεις της κυβέρνησης.

Την ίδια στιγμή, ο Γ. Στουρνάρας διαμηνύει ότι διατηρώντας την απαγόρευση πλειστηριασμών τίθεται σε κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα. «Θα καταρρεύσουν οι τράπεζες αν δεν απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί», δήλωσε στη Real Νews. Κυβερνητικοί παράγοντες προσθέτουν ότι μετά από πέντε χρόνια το μέτρο αρχίζει να απειλεί τη λογική της «εγγύησης» που έχουν οι τράπεζες όταν χορηγούν ένα δάνειο.

Τα σχέδια

Το υπουργείο Ανάπτυξης, όπως είχε αποκαλύψει πριν από λίγες ημέρες, επεξεργάζεται ένα πλέγμα μέτρων προκειμένου να προστατεύσει τους δανειολήπτες που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες. Στο τραπέζι βρίσκεται και η σταδιακή «απελευθέρωση» των πλειστηριασμών ώστε να μην πλημμυρίσει η αγορά με σπίτια που θα βγαίνουν στο σφυρί. Με βάση αυτό το σενάριο, πρώτα θα αρθεί η προστασία για δανειολήπτες που σταμάτησαν να πληρώνουν το 2008, χρονιά πρώτης εφαρμογής του μέτρου και σταδιακά για τις επόμενες χρονιές.

Να σημειωθεί ότι με τα σημερινά δεδομένα η προστασία της πρώτης κατοικίας σταματά στα τέλη της χρονιάς, εκτός αν υπάρξει νέα νομοθετική παρέμβαση, κάτι το οποίο η κυβέρνηση δεν έχει στο… πρόγραμμα.

Στο πλέγμα των ρυθμίσεων που βρίσκονται υπό συζήτηση και θα κατατεθούν όπως όλα δείχνουν το φθινόπωρο κρίσιμο ρόλο παίζουν οι έννοιες «αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης» και «συνεργάσιμος δανειολήπτης».

Ως προς το πρώτο, η ΕΛΣΤΑΤ και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο μετέχουν σε ειδική επιτροπή η οποία θα προσδιορίσει τα χρήματα που χρειάζεται μια οικογένεια για να εξασφαλίσει τη διαβίωσή της έτσι ώστε να προκύπτει το ποσό που μπορεί να διαθέτει για την εξυπηρέτηση του δανείου της. Εξυπακούεται ότι το συγκεκριμένο ποσό δεν περιλαμβάνει «περιττά» έξοδα, όπως υπερβολικές δαπάνες σίτισης, λογαριασμούς ΔΕΚΟ πάνω από συγκεκριμένα όρια, ιδιωτικά σχολεία κ.τ.λ.

Από την άλλη πλευρά, ο όρος του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» σχετίζεται με τη συμπεριφορά όσων έλαβαν δάνειο και με το κατά πόσον συνεργάστηκαν με τις τράπεζες προκειμένου να βρεθεί λύση στο πρόβλημά τους ή απλώς σταμάτησαν να πληρώνουν εκμεταλλευόμενοι την ασπίδα του νόμου.

Ένα επιπλέον κριτήριο το οποίο θα μπορούσε να ενταχθεί στην «εξίσωση» είναι και το ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση του δανείου, με στόχο να βοηθηθούν περισσότερο όσοι έχουν προχωρήσει τις αποπληρωμές, έναντι αυτών που σταμάτησαν να πληρώνουν δόσεις πολύ νωρίς.

Μέσω των αποδεκτών δαπανών διαβίωσης και του κατά πόσον ο συγκεκριμένος δανειολήπτης είναι συνεργάσιμος, θα επιχειρηθεί μια εξατομικευμένη αναδιάρθρωση των δανείων των νοικοκυριών, από την οποία δεν πρέπει να αποκλείεται ακόμη και η διαγραφή μέρους αυτών, εάν διαπιστωθεί πως ένα δάνειο δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από τη στιγμή που δεν υπάρχει διαθέσιμο εισόδημα αλλά ούτε και προοπτική δημιουργίας στο μέλλον.

Επιπλέον:

• Εξετάζεται το σενάριο σταδιακής μείωσης του ανώτερου ποσού αντικειμενικής αξίας που θα τυγχάνει προστασίας. Σήμερα είναι 200.000 ευρώ και η μείωση προβλέπεται να είναι σταδιακή.

• Θα ληφθούν υπόψη τα περιουσιακά στοιχεία των νοικοκυριών, ώστε να μην προστατεύονται «μπαταχτσήδες», όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, που έχουν περιουσία και απλώς δεν πληρώνουν.

• Ειδική μέριμνα θα ληφθεί για ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως άνεργοι και πολύτεκνοι.

Σημειώνεται ότι οι πλειστηριασμοί έχουν ανασταλεί από το 2008 για οφειλές έως 200.000 ευρώ προς πιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες παροχής πιστώσεων, καθώς και από τους εκδοχείς των απαιτήσεων αυτών. Παράλληλα, με τη συγκεκριμένη ρύθμιση, από το 2010 (Ν. Κατσέλη) έχουν ανασταλεί οι πλειστηριασμοί της κύριας κατοικίας του οφειλέτη ανεξάρτητα από το ποσό οφειλής, αρκεί η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 50%. Το ποσό αυτό για τετραμελή οικογένεια φθάνει τις 450.000 ευρώ.

Πέραν αυτής της προστασίας που ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013, στον τελευταίο νόμο που πέρασε το καλοκαίρι και αφορούσε τους ενήμερους, έως τη στιγμή της ρύθμισης, δανειολήπτες προβλέπεται η αναστολή των καταγγελιών και των ατομικών διώξεων. Συγκεκριμένα, ο νομοθέτης αναφέρει ότι «ο δανειστής υποχρεούται να απόσχει από κάθε καταγγελία της υπαχθείσας στο πρόγραμμα δανειακής σύμβασης και από κάθε ατομική δίωξη κατά του οφειλέτη, ο οποίος έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα διευκόλυνσης.
 Επίσης ο δανειστής υποχρεούται να απόσχει από κάθε ατομική δίωξη κατά του εγγυητή».

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v