Χατζηδάκης: Ανάπτυξη χωρίς Περιφέρειες δεν γίνεται

Διαψεύδοντας τις Κασσάνδρες, η Ελλάδα έπιασε και ξεπέρασε τους μνημονιακούς στόχους για το ΕΣΠΑ και στα δύο εξάμηνα που προηγήθηκαν, τονίζει ο Κωστής Χατζηδάκης σε χαιρετισμό στο Συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας. Στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ από την 18η θέση που βρισκόμασταν πέρυσι, σήμερα είμαστε στην 4η θέση μεταξύ των 27 της Ε.Ε., τονίζει.

Αναλυτικά ο χαιρετισμός έχει ως εξής:

«Κυρίες και Κύριοι,

Ξέρουμε όλοι μας πολύ καλά πως η Ελλάδα δίνει μια εθνική μάχη για να αντιμετωπίσει το τεράστιο δημόσιο χρέος και το μεγάλο έλλειμμα στην ανταγωνιστικότητά της.

Ξέρουμε επίσης, πως καλείται να διαχειρισθεί ταυτόχρονα τις δευτερογενείς συνέπειες της κρίσης, με μία από τις κορυφαίες να είναι το οξύτατο πρόβλημα της ρευστότητας.

Ειδικώς, λοιπόν, για την ενίσχυση της ρευστότητας, το ΕΣΠΑ ήταν και είναι τώρα πολύ περισσότερο, ένα από τα πιο βασικά μας εργαλεία.

Πρέπει να απορροφήσουμε και -κυρίως- να αξιοποιήσουμε σωστά και το τελευταίο ευρώ.
Ταυτόχρονα, όμως, είναι βασικό εργαλείο και για την Περιφερειακή Πολιτική.

Ήμουν 13 χρόνια στην Ευρωβουλή και γνωρίζω πολύ καλά τις άμεσες θετικές συνέπειες που έχει για την ζωή των πολιτών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ευρώπη των Περιφερειών δεν είναι κενό γράμμα- παράγει απτά αποτελέσματα και είναι μια τάση που πρέπει να γενικευθεί. Ανάπτυξη χωρίς τις Περιφέρειες δεν γίνεται. Αυτό είναι άλλωστε και το διοικητικό μοντέλο της χώρας.

Και ειδικώς για το θέμα του ΕΣΠΑ, νομίζω πως εξαρχής βρισκόμαστε στο ίδιο μήκος κύματος. Όλους αυτούς τους μήνες που προηγήθηκαν, θεωρώ πως είχαμε μια πολύ καλή συνεργασία, πως πράγματι το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και οι Περιφέρειες υπήρξαν και είναι σύμμαχοι στη μεγάλη εθνική προσπάθεια για την ανάκαμψη.

Έχω άλλωστε, ήδη επισκεφθεί αρκετές από τις Περιφέρειες -και θα επισκεφτώ και τις υπόλοιπες- οι οποίες εκτελούν με κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία, σημαντικά έργα.

Έργα που έχουν ξεκινήσει ή συμβασιοποιούνται: σχολεία, παιδικοί σταθμοί, αντιπλημμυρικά, μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων και οδικά έργα, που καλυτερεύουν τις συνθήκες για τους πολίτες στην Ελλάδα της κρίσης.
Διότι το ΕΣΠΑ δεν είναι αριθμοί.

Το ΕΣΠΑ έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής μας, με ένα καλύτερο περιβάλλον, με καλύτερες υποδομές, με πληρέστερη κοινωνική προστασία. Αυτό δείχνουν και οι άλλες δράσεις: η επανεκκίνηση διαφόρων έργων, τα προγράμματα για την ενίσχυση των ΜμΕ και την Γυναικεία Επιχειρηματικότητα, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, την κοινωφελή εργασία 50.000 ανέργων και τα vouchers υγείας. Χάρη και σε αυτά τα προγράμματα, άλλωστε, δώσαμε και κερδίσαμε τη μεγάλη μάχη για την απορρόφηση του ΕΣΠΑ.

Διαψεύδοντας τις Κασσάνδρες, η Ελλάδα έπιασε και ξεπέρασε τους μνημονιακούς στόχους και στα δύο εξάμηνα που προηγήθηκαν. Στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ από την 18η θέση που βρισκόμασταν πέρυσι, σήμερα είμαστε στην 4η θέση μεταξύ των 27 της Ε.Ε.

Φυσικά, όλα αυτά δεν επιτεύχθηκαν με τυχαίο ή μαγικό τρόπο. Οφείλονται στην προσπάθεια εκατοντάδων ανθρώπων, στα Υπουργεία και στις Περιφέρειες, αλλά οφείλονται και στη συνολική μας στρατηγική για το ΕΣΠΑ.
Υπενθυμίζω πως , μεταξύ άλλων, απλουστεύσαμε και επιταχύναμε τις διαδικασίες με τρία "κύματα" νομοθετικών πρωτοβουλιών, με 32 επιμέρους παρεμβάσεις, που αφορούσαν ζητήματα όπως π.χ.:

• η επιτάχυνση της έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων
• η διαγωνιστική διαδικασία ως προς την ανάθεση συμβάσεων
• η εκτέλεση των συγχρηματοδοτούμενων έργων
• οι νέες ρυθμίσεις για τις απαλλοτριώσεις και
• οι διευκολύνσεις που δόθηκαν σε σχέση με τις εγγυητικές επιστολές και άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με την κρίση ρευστότητας ή την έλλειψη ρευστότητας

Τονίζω , βέβαια, πως αν και υπερκαλύψαμε τους στόχους μας, δεν πρόκειται να χαλαρώσουμε ούτε μια μέρα ως προς την προσπάθεια για την απορρόφηση των υπολοίπων κονδυλίων. Το κομβικό στοιχείο, όμως τώρα, όπως έχουμε ήδη δηλώσει, είναι η άμεση και λειτουργική αξιοποίηση των κονδυλίων.
Οι προτεραιότητες μας επομένως, είναι δύο.

Πρώτον, η αναθεώρηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων που ήδη είναι σε εξέλιξη:
Σε μια εποχή που οι ανάγκες της χώρας είναι μεγάλες, ενισχύουμε τα προγράμματα που φαίνεται πως χρειάζονται υποστήριξη και μπορούν να απορροφήσουν πόρους. Αντιστοίχως, περικόπτουμε όσα δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά, ώστε να έχουμε βέλτιστη αξιοποίηση των κονδυλίων.

Η αναθεώρηση αφορά:

- είτε σε μεταφορές πόρων μεταξύ Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, για να μη χάσουμε πόρους
-είτε σε εσωτερικές ανακατανομές σε κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ώστε να ενισχυθούν κατά περίπτωση άξονες προτεραιότητας που παρουσιάζουν υψηλότερους ρυθμούς υλοποίησης και έχουν ανάγκη περισσότερων πόρων.

Έτσι από το σύνολο της διαδικασίας αναθεώρησης εξασφαλίζουμε:
• 1,2 δισ. ευρώ που απαιτούνται για τη απρόσκοπτη χρηματοδότηση των 4 μεγάλων αυτοκινητοδρόμων, που δημιουργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας,

• αλλά και τα 380 εκατ. ευρώ για τα μέτρα κοινωνικής στήριξης, όπως είναι η κοινωφελής εργασία 50.000 ανέργων και η στήριξη στους βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Τονίζω πως κανένα έργο δεν χάνεται εξαιτίας της αναθεώρησης.

Όσα μάλιστα, δεν ολοκληρωθούν στο πλαίσιο της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ 2014 – 2020. Γι' αυτό συνεργαζόμαστε με εσάς, τις Περιφέρειες, με όλους τους φορείς και φυσικά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

H τελευταία αναθεώρηση του σημερινού ΕΣΠΑ θα επισημοποιηθεί το αργότερο μέσα στον Οκτώβριο.

Η επιλογή αυτή, πέραν του ότι διασφαλίζει την απρόσκοπτη συνέχιση των έργων, θα επιτρέψει στη χώρα μας να απορροφήσει άμεσα πόρους από το νέο ΕΣΠΑ. Το 2014 και το 2015, λοιπόν, θα τρέχουν δύο ΕΣΠΑ παράλληλα, ώστε να στηριχθεί ακόμη ουσιαστικότερα η πραγματική οικονομία, η ρευστότητα και η απασχόληση.

Και έρχομαι στη δεύτερη προτεραιότητά μας, που είναι η διαχείριση του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020:

Θέλουμε το νέο ΕΣΠΑ να είναι διαφορετικό τόσο στην φιλοσοφία του όσο στην αρχιτεκτονική του.

Να είναι πιο απλό, με περιορισμό της γραφειοκρατίας.

Επί της ουσίας καινοτόμο, με έμφαση στην προώθηση της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας, της «έξυπνης εξειδίκευσης».

Με άλλα λόγια: να είναι ένα όχημα για την ενίσχυση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας και καταλύτης για να ξαναγυρίσει η οικονομία μας σε τροχιά.

Από την άλλη πλευρά, θέλουμε το νέο ΕΣΠΑ να δίνει μεγάλη βαρύτητα σε δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα -καθώς έχουμε μία πρωτοφανή ανεργία μπροστά μας- με γνώμονα όχι τους διαχειριστές των προγραμμάτων, αλλά τους δικαιούχους, τους νέους ανέργους.

Οι προτάσεις της Ελλάδας για την αρχιτεκτονική του νέου ΕΣΠΑ θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αμέσως επόμενο διάστημα, προκειμένου να εγκριθούν.

Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά, διότι ήδη με τη συμμετοχή σας έχετε συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση του νέου πλαισίου.

Επιτρέψτε μου, τώρα, να αναφερθώ στο επιμέρους ζήτημα του καινούριου ΕΣΠΑ, που σας αφορά άμεσα, δηλαδή στα νέα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα.

Οι αλλαγές είναι οι έξης:
• Πρώτον: Προβλέπονται 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, δηλαδή κάθε Περιφέρεια έχει το δικό της πολυτομεακό και πολυταμειακό πρόγραμμα. Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει τώρα, θα υπάρχει πλέον η δυνατότητα για συνολική αντιμετώπιση με ολοκληρωμένες παρεμβάσεις και καινοτόμα έργα που θα διατρέχουν ταυτόχρονα πολλούς τομείς , εξασφαλίζοντας συνέργειες και οικονομίες κλίμακας.

• Δεύτερον, οι διαθέσιμοι πόροι αυξάνονται. Οι σχετικές κυβερνητικές αποφάσεις δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόμη, αλλά η κατεύθυνσή μας είναι οι Περιφέρειες να έχουν ουσιωδώς μεγαλύτερο μερίδιο απ' ότι σήμερα.

• Τρίτον: Αναβαθμίζουμε και υποστηρίζουμε το έργο των Περιφερειών

Για να πετύχουμε τους στόχους μας, είναι απαραίτητη τόσο η στενή συνεργασία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας με τις Περιφέρειες όσο και η ενίσχυση των Περιφερειών σε όλα τα επίπεδα που αφορούν τα έργα: στο σχεδιασμό, τη διαχείριση και την υλοποίηση.

-Από πλευράς μας, ως Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, έχουμε ήδη κάνει έναν κεντρικό σχεδιασμό, σε συνεργασία με διακεκριμένους συμβούλους και φορείς από τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να εντοπίσουμε σε ποιους επιχειρηματικούς τομείς, θα κατευθύνουμε ένα σημαντικό ποσοστό των πόρων.

Τα συμπεράσματα από το σχεδιασμό μας, μπορούν να βοηθήσουν και τις Περιφέρειες , ώστε να εντοπίσουν και εκείνες, σε ποιες τοπικές επεμβάσεις με υψηλή προστιθέμενη αξία, είναι χρήσιμο να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα κονδύλια.

- Από την άλλη πλευρά, σχεδιάζουμε βελτιώσεις για την απλοποίηση των συστημάτων διαχείρισης των προγραμμάτων και την μεγιστοποίηση της διαφάνειας στις επενδυτικές επιλογές.

Κυρίες και Κύριοι,

Στην προσπάθεια για την ορθή αξιοποίηση του νέου ΕΣΠΑ, ο ρόλος των Περιφερειών είναι αυξημένος, διότι γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τις τοπικές ανάγκες αλλά και τις προοπτικές. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο άλλωστε, χάρη στη δουλειά και το σχεδιασμό που έγινε από τους Περιφερειάρχες και τους Δημάρχους, είχαμε σημαντική πρόοδο σε πάρα πολλές δράσεις. Γι' αυτό θέλουμε να συνεχίσουμε την καλή συνεργασία που έχουμε και να αναβαθμίσουμε το ρόλο των Περιφερειών.

Δεν πρέπει, όμως, να κρυβόμαστε: ταυτόχρονα με την αναβάθμιση του ρόλου και την εξασφάλιση περισσότερων πόρων, οι Περιφέρειες αναλαμβάνουν και αυξημένες ευθύνες. Διότι, πρόκειται για μια εθνική προσπάθεια καθοριστικής σημασίας. Είναι σαφές πως ειδικά εν μέσω κρίσης, θα πρέπει να διασφαλίσουμε πως κάθε ευρώ που δαπανούμε από το νέο ΕΣΠΑ, δημιουργεί προστιθέμενη αξία στην οικονομία και την κοινωνία. Ώστε να στηρίξουμε τους ασθενέστερους, και να δημιουργήσουμε νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και νέες δουλειές για τους ανέργους, που σήμερα δοκιμάζονται σκληρά.

Το στοίχημα είναι διπλό: αφενός να αναχαιτίσουμε την ύφεση και αφετέρου να βάλουμε τα θεμέλια για μια νέα οικονομία, ανταγωνιστική και εξωστρεφή που δεν θα εξαρτάται πια από τα δανεικά.

Κρίνεται τόσο το παρόν όσο και το μέλλον της χώρας.

Επομένως, πρέπει ο καθένας μας να κάνει ό,τι του αναλογεί με συναίσθηση της ευθύνης που έχει απέναντι στην ελληνική κοινωνία. Σε ό,τι μας αφορά, εμείς ως Υπουργείο Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με ένταση και αποφασιστικότητα, όπως κάναμε μέχρι σήμερα.

Αυτή είναι η κατεύθυνση της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να κρατήσουμε την Ελλάδα όρθια. Με υπευθυνότητα, αποφασιστικότητα και σκληρή δουλειά, είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρουμε.

Σας ευχαριστώ».