Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Ερχεται «soft» λύση για πλειστηριασμούς

Πώς επιχειρείται να «κλειδώσει» η συμφωνία με τρόικα. Οι συγκλίσεις και οι διαφωνίες. Με ποια κριτήρια θα καθορίζεται η προστασία α’ κατοικίας. Ποιοι κινδυνεύουν το 2014, τι κρύβει το ιρλανδικό μοντέλο του 2015. Υποχρεωτική η εξωδικαστική διαδικασία.

  • της Αλεξάνδρας Γκίτση
Ερχεται «soft» λύση για πλειστηριασμούς
Την τελική μάχη για μια λύση που μπορεί να περάσει από το κοινοβούλιο και παράλληλα θα έχει τη συγκατάθεση της τρόικας δίνει το υπουργείο Ανάπτυξης.

Η χθεσινή συνάντηση των δανειστών με την ελληνική πλευρά δεν κατέληξε σε συμφωνία, γι' αυτόν τον λόγο άλλωστε οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, ωστόσο κατέδειξε με περισσότερη σαφήνεια πώς σκοπεύει να κινηθεί η κυβέρνηση.

Όπως διεφάνη μάλιστα, το πλαίσιο που έχει διαμορφώσει δείχνει να έχει μια -μερική έστω- αποδοχή από τους δανειστές (για κάποιας μορφής σύγκλιση μιλούσαν αρμόδια στελέχη).

Αυτή η σύγκλιση, που μένει βέβαια να επιβεβαιωθεί, συνίσταται σε τρεις παραδοχές αναφορικά με το νέο πλαίσιο: α) στη διάρκεια της μεταβατικής διάταξης η οποία θα είναι για έναν χρόνο, δηλαδή για το 2014, β) στη διατήρηση του νόμου Κατσέλη και του Νόμου για τους ενήμερους δανειολήπτες και γ) στη θέσπιση από το 2015 ενός νέου μοντέλου αντιμετώπισης του προβλήματος μέσω εξωδικαστικής διευθέτησης, γνωστού και ως ιρλανδικού μοντέλου.

Ποιοι γλιτώνουν, ποιοι κινδυνεύουν

Όπως υποστηρίζουν κυβερνητικά στελέχη, η παράταση για έναν χρόνο της προστασίας (υπό όρους) της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς απομακρύνει τον κίνδυνο πολιτικής αποσταθεροποίησης, και σε κάθε περίπτωση απομένει να αποδειχτεί τις επόμενες ημέρες, όταν το σχετικό νομοθέτημα κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή.

1. Ποιους αφορά η μεταβατική διάταξη και ποιοι κινδυνεύουν να μείνουν εκτός

Με βάση τις μέχρι στιγμής παραδοχές της τρόικας και του υπουργείου Ανάπτυξης, καταργείται η διάταξη Παπαθανασίου, σύμφωνα με την οποία προστατεύεται το σύνολο της περιουσίας για οφειλές έως 200.000 ευρώ. Αυτό επί της ουσίας θέτει εκτός προστασίας τουλάχιστον 5.000 δανειολήπτες και αφορά περίπου 15.000 δάνεια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Ανάπτυξης.

Η μεταβατική διάταξη, η οποία όπως υποστηρίζουν κυβερνητικά στελέχη θα ισχύσει για όλο το 2014, θα έχει περισσότερα από ένα κριτήρια: την αντικειμενική αξία του ακινήτου, ενδεχομένως εισοδηματικά κριτήρια, ενώ δεν αποκλείεται να ληφθεί υπόψη και το ανεξόφλητο μέρος του δανείου.

Οι αντικειμενικές αξίες, στη συγκεκριμένη μεταβατική διάταξη, η οποία θα είναι «εξωδικαστική», αναμένεται να μειωθούν σε σχέση με αυτές που ισχύουν σήμερα. Με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία, αντικειμενικές αξίες της κύριας κατοικίας 300.000 ευρώ για τον άγαμο και 450.000 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια προστατεύονται.

Η τρόικα φέρεται να προτείνει τα όρια των αντικειμενικών αξιών να πέσουν κάτω από τις 150.000 ευρώ, ενώ η ελληνική πλευρά ζητά να κυμαίνονται μεταξύ 180.000 και 200.000 ευρώ και να κλιμακώνονται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση.

2. Ο νόμος Κατέλη και ο νόμος για τα ενήμερα δάνεια διατηρούνται

Ωστόσο αδιευκρίνιστο παραμένει, παρά το γεγονός ότι στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης υποστηρίζουν ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή στον νόμο Κατσέλη, αν η ενδεχόμενη απομείωση του μέγιστου ορίου αντικειμενικών αξιών κύριας κατοικίας στη μεταβατική διάταξη του 2014 θα επηρεάσει και τα αντίστοιχα κριτήρια που εμπεριέχονται στον νόμο Κατσέλη.

3. Η ρύθμιση του 2015 και το ιρλανδικό μοντέλο

Από την 1η Ιανουαρίου 2015 η κυβέρνηση ετοιμάζεται να θεσπίσει ένα σύστημα εξωδικαστικής αντιμετώπισης βασισμένο στο ιρλανδικό μοντέλο, το οποίο έχει δύο βασικούς άξονες: την έννοια του συνεργάσιμου δανειολήπτη (αυτού δηλαδή που προσπαθεί να έρθει σε συνεννόηση με τις τράπεζες) και των αποδεκτών δαπανών διαβίωσης.

Στις αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης θα υπολογίζονται τα έσοδα της οικογένειας από μισθούς, καταθέσεις, ακίνητη περιουσία κ.ά. και το κόστος για τη διαβίωση (στέγαση, σίτιση, τιμολόγια ΔΕΚΟ κ.τ.λ.). Για το τελευταίο θα υπάρχουν συγκριμένα κριτήρια ως προς το ύψος τους. Δεν θα αναγνωρίζονται δηλαδή υπερβολικές δαπάνες, όπως για παράδειγμα ιδιωτικά σχολεία, για καπνό, ποτά κ.ά. Με βάση αυτά τα κριτήρια, θα καθορίζεται το ποσό που θα καλείται να πληρώνει στην τράπεζα ένας δανειολήπτης, είτε είναι ενήμερος, είτε το δάνειό του έχει χτυπήσει κόκκινο.

Αυτό σημαίνει πως μια τετραμελής οικογένεια με εισοδήματα, για παράδειγμα, 1.500 ευρώ, για την οποία προσδιορίζεται αντικειμενικό κόστος διαβίωσης 1.000 ευρώ, θα καλείται να καταβάλλει για τη δόση του δανείου ή της πιστωτικής της κάρτας κατ' ανώτερο 500 ευρώ.

Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει γίνει γνωστό το ύψος των αποδεκτών δαπανών διαβίωσης, οι οποίες θα λάβουν την τελική τους μορφή με τα στοιχεία που θα ανακοινώσει η ΕΛΣΤΑΤ για τον οικογενειακό προϋπολογισμό για το 2012. Δεν φαίνεται ότι το ποσό αυτό θα ξεπερνά μηνιαίως τα 1.000 ευρώ.

Η ΕΚΠΟΙΖΩ υπολογίζει το κόστος διαβίωσης, χωρίς να περιλαμβάνεται και τυχόν ενοίκιο, στο ποσό των 800 ευρώ για ένα άτομο, στα 1.000 ευρώ για δύο άτομα, στα 1.300 ευρώ για μία τριμελή οικογένεια και στα 1.600 ευρώ για μία τετραμελή οικογένεια.

4. Υποχρεωτικός ο ρόλος της διαμεσολάβησης μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών

Μία ακόμη σημαντική αλλαγή είναι η θέσπιση της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης πριν από την πόρτα του Ειρηνοδικείου. Ο στόχος είναι η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων με την ενίσχυση του θεσμού της διαμεσολάβησης, γιατί σήμερα στα περιφερειακά δικαστήρια φθάνει να ορίζεται δικάσιμος και το 2023. Το συγκεκριμένο θέμα άλλωστε θα το χειριστεί το υπουργείο Δικαιοσύνης που προετοιμάζει σχετική τροπολογία, σε μια προσπάθεια να υπάρξει εξωδικαστική λύση μεταξύ των τραπεζών και των οφειλετών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών μέσω της ειδικής διαμεσολάβησης θα αποσυμφορηθούν τα Ειρηνοδικεία καθώς σήμερα περισσότερες από 80.000 αιτήσεις υπερχρεωμένων νοικοκυριών βρίσκονται σε εκκρεμότητα.

Το κόστος της ειδικής διαμεσολάβησης θα είναι 200 ευρώ, εκ των οποίων το 25% θα το πληρώνει ο οφειλέτης και το υπόλοιπο οι δανειστές, ενώ σε περίπτωση επιτυχούς κατάληξής της θα υπάρχει και αμοιβή 3 τοις χιλίοις επί του χρέους.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v