Γιούνκερ: Να κλείσουμε το χάσμα Βορρά - Νότου

Αφορμή ήταν η ομιλία του στην κοινοβουλευτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Στρασβούργο το βράδυ της Τρίτης. Ο υποψήφιος της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς για το αξίωμα του προέδρου της Κομισιόν μίλησε στους ευρωβουλευτές για την πολιτική του ατζέντα και στάθηκε ιδιαίτερα στη γεφύρωση των αντιθέσεων μεταξύ Βορρά και Νότου - αντιθέσεις που έγιναν ιδιαίτερα αισθητές τα πρώτα χρόνια της κρίσης.

Επιπλέον, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε για μία ακόμη φορά αντίθετος, όπως υποστηρίζει, σε μία πολιτική που εστιάζει αποκλειστικά στη λιτότητα, παραβλέποντας την αναπτυξιακή διάσταση.

«Αυτό που ζήτησα είναι να βλέπουμε τη δημοσιονομική πειθαρχία και την πολιτική ανάπτυξης και απασχόλησης ως δύο όψεις του ιδίου νομίσματος» τονίζει ο Γιούνκερ, μιλώντας στην Deutsche Welle. «Να συνδυάσουμε δημοσιονομική πειθαρχία και οικονομική ανάπτυξη. Και να κλείσουμε το χάσμα μεταξύ Βόρειας και Νότιας Ευρώπης, γιατί δεν το αντέχω όταν βλέπω να διαιρείται η Ευρώπη σε δύο κατηγορίες, δηλαδή τους ̔ενάρετους του Βορρά και τους ̔αμαρτωλούς του Νότου. Δε μου αρέσουν αυτά τα στερεότυπα. Και αυτό που χρειαζόμαστε στην Ευρώπη είναι να κλείνουμε τα χαρακώματα που μας χωρίζουν και όχι να δημιουργούμε καινούρια».

«Τι κάνατε ως πρόεδρος του Eurogroup;»

Για οκτώ ολόκληρα χρόνια (2005-2013) ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ήταν επικεφαλής του Eurogroup, πριν τον διαδεχθεί ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Γερούν Ντάισελμπλουμ. Αυτή η προϋπηρεσία ασφαλώς θεωρείται προσόν, αλλά του επιφυλάσσει και κριτική από ευρωβουλευτές των Πρασίνων και της ευρωπαϊκής Αριστεράς για τον συντονισμό (ή μη συντονισμό...) της ευρωπαϊκής πολιτικής εν μέσω κρίσης. Σε συνέντευξη Τύπου στο Στρασβούργο, ο συμπροεδρεύων των Πρασίνων Ντανιέλ Κον Μπεντίτ επανέλαβε την κριτική αυτή σε υψηλούς τόνους διερωτώμενος: «Εάν ο κ. Γιούνκερ κόπτεται τόσο πολύ για τη συνοχή, τι έκανε γι' αυτό το ζήτημα ως πρόεδρος του Eurogroup;».

Η απάντηση από τον ίδιο τον Γιούνκερ: «Κατ΄αρχάς φροντίσαμε υπό την προεδρία μου -και αυτό δεν ήταν εύκολο- να διατηρηθεί η συνοχή της ευρωζώνης. Όπως ξέρετε, πάντοτε ήμουν αντίθετος στην εκδίωξη της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Προσπαθούσα να συμπεριφέρομαι με σεβασμό και με φιλικά αισθήματα προς τη χώρα, κάτι που άλλοι δεν έκαναν. Και πάντοτε αντιδρούσα, αν και δεν το εξέθετα στη δημοσιότητα, σε συμπεριφορές που θα είχαν συνέπειες για την Ελλάδα. Ο κ. Κον Μπεντίτ δεν ήταν ποτέ στο Eurogroup, εγώ όμως ήμουν...».

Σε σχετικά μικρή ηλικία ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, 59 ετών σήμερα, θεωρείται ένας από τους πιο έμπειρους Ευρωπαίους πολιτικούς. Μόλις στα 29 του ανέλαβε υπουργικό θώκο, διετέλεσε πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου επί 18 χρόνια και στη συνέχεια ανέλαβε τον συντονισμό του Eurogroup. Θεωρείται πολιτικός φίλος του Χέλμουτ Κολ, λέει όμως ότι δεν διστάζει να τα βάλει με τους «ισχυρούς» της Ευρώπης, εάν το θεωρεί απαραίτητο: «Ως επικεφαλής του Eurogroup έπρεπε να φροντίσω να συμμετέχουν όλοι στην κοινή προσπάθεια διάσωσης (του ευρώ). Δεν είμαι άνθρωπος που συστηματικά επιδιώκει την αντιπαράθεση. Όμως από την άλλη πλευρά σίγουρα δεν φοβάμαι τους ̔ισχυρούς᾽ », λέει ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην Deutsche Welle.

«Όχι» στα ευρωομόλογα

Το πλεονέκτημα του Γιούνκερ είναι ότι «μιλάει με όλους» -μεταφορικά, αλλά και κυριολεκτικά, καθώς μιλάει με την ίδια χαρακτηριστική άνεση γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά. Στο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Δουβλίνο, που επικύρωσε την υποψηφιότητά του για το αξίωμα του προέδρου της Κομισιόν, είχε δηλώσει ότι στα δύσκολα χρόνια της κρίσης προσπάθησε «να αποτρέψει μία καταστροφή με ταπεινά μέσα».

«Προσπάθησα να στηρίξω κυρίως εκείνους που υπέφεραν από την κρίση» εξηγεί ο πρώην πρόεδρος του Eurogroup. «Για να μείνουμε στο παράδειγμα της Ελλάδας: βλέπουμε ότι εκείνοι που υπέφεραν ήταν οι πιο φτωχοί Έλληνες, ενώ άλλοι απλώς υποκρίνονταν ότι υπέφεραν. Αν υλοποιούσαμε στη Γερμανία ή στη Γαλλία τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην Ελλάδα, θα είχε γίνει εξέγερση στη βόρεια Ευρώπη. Νομίζω, λοιπόν, ότι οι Βορειοευρωπαίοι καλό θα ήταν να είναι πιο μετριοπαθείς στις απόψεις τους».

Αμφιταλαντεύσεις προκαλούσε ωστόσο η πολιτική Γιούνκερ για τα ευρωομόλογα. Μέχρι το 2010 φαινόταν να έρχεται σε σύγκρουση με την καγκελάριο της Γερμανίας για το ζήτημα αυτό. Σε πρόσφατο συνέδριο των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών εν όψει ευρωεκλογών δήλωσε αντίθετος, όπως και η Άγκελα Μέρκελ, στην «κοινοτικοποίηση του χρέους μέσω ευρωομολόγων». Όπως εξηγεί ο ίδιος: «Πριν από χρόνια είχα δηλώσει ότι είμαι κατ΄αρχάς υπέρ των ευρωομολόγων, αλλά είχα επίσης δηλώσει ότι πρέπει να τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για να έχουν νόημα τα ευρωομόλογα.

Δηλαδή: να επιτύχουμε μεγαλύτερη φορολογική εναρμόνιση, να καθιερώσουμε μία πιο ισχυρή ευρωπαϊκή συναρμοδιότητα στη σύνταξη των εθνικών προϋπολογισμών, να έχουμε καλύτερο συντονισμό της οικονομικής πολιτικής. Καθώς δεν φαίνεται πιθανό να τα επιτύχουμε όλα αυτά στα επόμενα πέντε χρόνια, είμαι της γνώμης ότι δεν μπορούμε να έχουμε και ευρωομόλογα μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, γιατί ακριβώς δεν τηρούνται οι προϋποθέσεις».