Εύσημα και απαιτήσεις από Κομισιόν για Ελλάδα

Εύσημα για την πορεία της Ελλάδας στο δημοσιονομικό πεδίο αλλά και στις μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελληνική οικονομία.

Η Κομισιόν κάνει λόγο για success story στο δημοσιονομικό πεδίο αλλά και στις μεταρρυθμίσεις, παράλληλα όμως αναφέρεται:

• Δημοσιονομικό κενό: Προβλέπεται στα 2 δισ. ευρώ για το 2015, στα 3,8 δισ. ευρώ για το 2016 και 1,9 δισ. ευρώ για το 2017. Συνολικά επομένως το δημοσιονομικό κενό της περιόδου 2015-2017 ανέρχεται σε 7,7 δισ. ευρώ για την ερχόμενη τριετία με «μέτρα τα οποία μένει να διευκρινιστούν». Οι προβλέψεις αυτές δεν συνεπάγονται κατ’ ανάγκη τη λήψη νέων μέτρων, εκτιμούν πηγές του υπουργείου Οικονομικών. Υπενθυμίζεται ότι το περασμένο καλοκαίρι, η τρόικα έβλεπε δημοσιονομικό κενό 2,8 δισ. ευρώ για το 2014, το οποίο τελικά έκλεισε χωρίς τη λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το «παζάρι» αφορά μεταξύ άλλων την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης (1%-4% για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ) η οποία νομοθετικά εκπνέει το 2014 αν και ήδη το υπουργείο Οικονομικών από την τελευταία αναθεώρηση του Μνημονίου έχει δεσμευθεί για επέκτασή της έως και το 2016. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η ελληνική πλευρά επιδιώκει να μειωθούν οι συντελεστές ή να αυξηθούν τα όρια εισοδήματος πάνω από τα οποία επιβάλλεται ώστε η επέκταση της έκτακτης εισφοράς να είναι πιο …λάιτ. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση. 

• Το χρηματοδοτικό κενό μέχρι τον Μάιο του 2015 υπολογίζεται σε 5,5 δισ. ευρώ και αναμένεται να καλυφθεί, σύμφωνα με την Ε.Ε., μέσω repos και αξιοποίησης κεφαλαίων που υπάρχουν σε φορείς της γενικής κυβέρνησης, την αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών αλλά και το ομόλογο των 3 δισ. ευρώ.

Η εικόνα του χρέους

Η δυναμική του χρέους υποδεικνύει οριακή επιδείνωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ συγκριτικά με τον Ιούλιο του 2013, αναφέρει η έκθεση. Όμως ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ της Ελλάδας αναμένεται να μειωθεί ορατά από το 2015 κι έπειτα καθώς θα ενισχύεται η ανάπτυξη και το πρωτογενές πλεόνασμα θα γίνεται πιο ουσιαστικό. Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται προς το 125% του ΑΕΠ το 2020 και το 112% του ΑΕΠ το 2022, με την προϋπόθεση πλήρους εφαρμογής του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.

Οι προβλέψεις αυτές, όμως, θα μπορούσαν να αναθεωρηθούν λίγο πτωτικά σε περίπτωση όπου ορισμένες εξελίξεις στις αγορές που αφορούν τις τράπεζες εξελιχθούν πιο ευνοϊκά από ό,τι εκτιμάται τώρα, σημειώνει η Κομισιόν.

Τα περισσότερα σενάρια των στρες τεστ για τη βιωσιμότητα του χρέους περιλαμβάνουν αισθητή μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ από τα τρέχοντα επίπεδα. Στο δυσμενές, αρνητικό σενάριο του σοκ, ο λόγος θα μειωθεί αρχικά, αλλά θα σταθεροποιηθεί στη συνέχεια σε υψηλά επίπεδα. Αντιθέτως, στο πιο ήπιο σενάριο, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα μπορούσε να μειωθεί στο 110% από το 2020. 

Οι κίνδυνοι του προγράμματος

Υψηλοί παραμένουν οι κίνδυνοι εφαρμογής του προγράμματος. Η μακροοικονομική ανάκαμψη φαίνεται τώρα ότι έχει εδραιωθεί πιο σταθερά από ό,τι αναμενόταν τον Ιούλιο του 2013, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των κατεστημένων συμφερόντων. Οι βιώσιμες και αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, στη δημόσια διοίκηση και για την πάταξη της διαφθοράς θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά το κόστος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά και να στηρίξουν την ανάκαμψη των επενδύσεων, ενώ η αναβολή αυτών των μεταρρυθμίσεων και η ατελής εφαρμογή τους θα μπορούσε να παρατείνει το μεγάλο βάρος για την οικονομία, καθιστώντας δύσκολη την επίτευξη ουσιαστικής βελτίωσης στην απασχόληση και στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας, με αποτέλεσμα να υπάρξουν δυσκολίες στη σταθερή μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ.

Οι μεταρρυθμίσεις-κλειδιά στη διαχείριση των εσόδων και στη διοίκηση του δημοσίου αρχίζουν τώρα να αποδίδουν καρπούς, αλλά οι αναβολές μπορεί να διακυβεύσουν τη δημιουργία εσόδων στην οποία βασίζονται οι δημοσιονομικές προβλέψεις.

Η πρόοδος στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων θα μπορούσε να είναι πιο σημαντική εάν το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον οδηγήσει σε ισχυρότερη συμμετοχή και σε μεγαλύτερα έσοδα. Παράλληλα όμως, θα μπορούσαν να υπάρξουν αναβολές από τη διατήρηση των σοβαρών εμποδίων και τη διοικητική αναποτελεσματικότητα που εξακολουθούν να υπάρχουν. Θα ήταν σημαντικό να γίνουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά για να ολοκληρωθεί η στροφή προς ένα σύγχρονο ρυθμιστικό πλαίσιο που είναι απαραίτητο για να υπάρξουν σημαντικές νέες ροές άμεσων ξένων επενδύσεων.

Οι ευαισθησίες σε αυτόν τον τομέα, όμως, καθιστούν δύσκολη την επίτευξη προόδου, σημειώνει η Κομισιόν. Τέλος, η έλλειψη προόδου από τις αρχές και τις τράπεζες στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, στο ξεκαθάρισμα και την ενίσχυση των τραπεζικών ισολογισμών με τη βοήθεια των ιδιωτών επενδυτών και των διοικήσεων και στη βελτίωση της κουλτούρας πληρωμών, μπορεί να υπονομεύσουν σημαντικά την ικανότητα των τραπεζών να παράσχουν περισσότερη πίστωση και να ενισχύσουν ισχυρή και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης.

Η ανάπτυξη

Με το νέο έτος, οι δείκτες εμπιστοσύνης βελτιώνονται και, σε συνδυασμό με τα τελευταία στοιχεία για τη βιομηχανική παραγωγή, δείχνουν σαφώς τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης και υποδεικνύουν ανάπτυξη της παραγωγής για πρώτη φορά από το φθινόπωρο του 2009. Το 2014 προβλέπεται επιστροφή σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της τάξεως του 0,6%, με ενίσχυση στο 2,9% το 2015 και στο 3,7% το 2016.

Οι τράπεζες

Σύμφωνα με την έκθεση προχωρά η επόμενη φάση ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών για τις οποίες μεγάλος πονοκέφαλος παραμένει το θέμα των κόκκινων δανείων (NPLs). Για το σκοπό αυτό θα διατηρηθεί το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ προκειμένου να καλύψει μελλοντικές ανάγκες.

Η ασφάλιση

Από το 2010 καταγράφεται ουσιαστική πρόοδος στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις. Αν και έχουν γίνει σοβαρά βήματα σταθεροποίησης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης ώστε να καταστεί πιο βιώσιμο, υπάρχει σαφής ανάγκη για περαιτέρω εξορθολογισμό του. Το κύριο συνταξιοδοτικό σύστημα παραμένει ιδιαίτερα κατακερματισμένο, βασίζεται στην αυξημένη χρηματοδότηση από τις κρατικές μεταφορές, ενώ οι κανόνες συνταξιοδότησης μεταβάλλονται πολύ ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες πληθυσμού.

Οι μεταρρυθμίσεις του 2012 για τις επικουρικές συντάξεις δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί πλήρως, ενώ η μεταρρύθμιση για τα εφάπαξ θα πρέπει να ολοκληρωθεί. Οι αρχές έχουν δεσμευθεί να ενισχυθεί το συνταξιοδοτικό σύστημα ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του και να ενισχυθεί η προσφορά εργασίας και για αυτόν τον σκοπό θα ετοιμάσουν σχέδιο ολοκληρωμένης πρότασης σχετικά με τα κύρια σημεία στην περαιτέρω συγχώνευση των ταμείων και την εναρμόνιση των συνεισφορών με τις διαδικασίες πληρωμών μέχρι τον Ιούνιο του 2014. Το σχέδιο θα συμπληρωθεί στη συνέχεια από αναλογιστική μελέτη του συνολικού συνταξιοδοτικού συστήματος, που θα στηρίξει συγκεκριμένο σχεδιασμό και παραμετρικές βελτιώσεις. Αυτές οι αλλαγές θα νομοθετηθούν ώστε να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2015.

Το φορολογικό σύστημα και ο ΦΠΑ

ΦΠΑ. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν μέτρα για την είσπραξη του ΦΠΑ και «η όποια αποτυχία υλοποίησης των απαιτούμενων διαρθρωτικών αλλαγών όπως για παράδειγμα η αναδιοργάνωση της Φορολογικής Διοίκησης, θα οδηγήσουν στην ανάγκη αναζήτησης εσόδων σε άλλες περιοχές». Κοινώς , το υπουργείο Οικονομικών καλείται είτε να παρουσιάσει αύξηση των εισπράξεων από ΦΠΑ ή να ψάξει για άλλα μέτρα.

Το φορολογικό σύστημα και η Φορολογική Διοίκηση έχουν μεταμορφωθεί εντυπωσιακά τον τελευταίο χρόνο και περαιτέρω αλλαγές αναμένονται το 2014.Τον Μάιο θα υιοθετηθεί ένα νέο Accounting and Tax Recording Code

Τα εργασιακά

Οι αρχές κάνουν βήματα για τη βελτίωση του συστήματος αναφορικά με τις συλλογικές απολύσεις. Εάν αυτές οι βελτιώσεις δεν είναι αποδοτικές, αξιόπιστες και βιώσιμες, τότε το σύστημα θα ευθυγραμμιστεί με τις καλύτερες πρακτικές στην Ε.Ε. μέσω νομοθεσίας το φθινόπωρο του 2014. Παράλληλα, αλλάζει η νομοθεσία για την ενοικίαση εργαζομένων και τις εταιρίες ενοικίασης εργαζομένων. Οι αρχές συμφώνησαν να εξετάσουν το πλαίσιο για τις ενέργειες στη βιομηχανία, κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους, με σκοπό την εφαρμογή των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων σε μεταγενέστερο στάδιο. 

Οι απαιτήσεις για τη δόση του Μαΐου (1 δισ. ευρώ)

* Ο νόμος για το υπαίθριο εμπόριο.
* Ο νόμος για την αδειοδότηση επιχειρήσεων και τον χωροταξικό σχεδιασμό.
* Ανανέωση της λίστας φόρων υπέρ τρίτων.
* Υιοθέτηση κώδικα συμπεριφοράς για την κυβέρνηση στη μάχη κατά της διαφθοράς.
* Σχέδιο για την είσπραξη των οφειλών με υπουργική απόφαση των υπ. Οικονομικών και Δικαιοσύνης.
* Νόμος που να διασφαλίζει πρόσβαση στα φάρμακα ανασφάλιστων και θα μειώνει το περιθώριο κέρδους των φαρμακείων.

Οι απαιτήσεις για τη δόση του Ιουνίου (1 δισ. ευρώ)

• Νόμος για ένταξη στο ΕΤΕΑ των επικουρικών ταμείων και υιοθέτηση της φόρμουλας ώστε οι συντάξεις που θα δίνονται να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των ταμείων (εφαρμογή Ιανουάριος 2015).
• Δασικός νόμος.
• Νόμος για μείωση της γραφειοκρατίας.
• Κατάργηση από Ιανουάριο 2015 των φόρων υπέρ τρίτων που πηγαίνουν στα επικουρικά ταμεία.
• Νόμος για τη «μικρή ΔΕΗ» και αποπληρωμή των οφειλών Δημοσίου στην εταιρεία.
• Νόμος για τη χρηματοδότηση κομμάτων.

* Δείτε όλη την έκθεση στη στήλη «Συνοδευτικό Υλικό». 

Στις 5 Μαϊου ξεκινά η τεχνική συζήτηση για χρέος

Το Eurogroup της 5ης Μαΐου θα ζητήσει από την ομάδα εργασίας της ευρωζώνης (Εuroworking Group) να ξεκινήσει τις τεχνικές διεργασίες για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, δήλωσε την Παρασκευή από τις Βρυξέλλες υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Μετά την επικαιροποίηση του πρωτογενούς πλεονάσματος της Ελλάδος το 2013 από τη Eurostat, δήλωσε ο αξιωματούχος της ευρωζώνης, μπορεί πλέον να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Αυτό θα συμβεί στο πλαίσιο της επόμενης αξιολόγησης, δηλαδή εντός του καλοκαιριού, σημείωσε ο ίδιος, σημειώνοντας ότι το Eurogroup της 5ης Μαΐου θα ζητήσει από την ομάδα εργασίας της ευρωζώνης να κινήσει τις σχετικές τεχνικές διαδικασίες.

Ο αξιωματούχος της ευρωζώνης πρόσθεσε, σύμφωνα με το ΑΠΕ, ότι το θέμα αναμένεται να τεθεί στο Eurogroup της 5ης Μαΐου από τον Έλληνα υπουργό Oικονομικών, ο οποίος θα ζητήσει από τις χώρες της ευρωζώνης να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν έναντι της Ελλάδας, τον Νοέμβριο του 2012.

Εξάλλου, ο αξιωματούχος της ευρωζώνης αναφέρθηκε στο αναπτυξιακό οικονομικό σχέδιο 2014-2021 της ελληνικής κυβέρνησης που παρουσιάστηκε στη χθεσινή συνεδρίαση του Euroworking Group. Εξέφρασε ικανοποίηση για την πρωτοβουλία της Ελλάδας, η οποία όπως είπε αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να χαράξει τη δική της αναπτυξιακή στρατηγική για τα επόμενα χρόνια.

Μία στρατηγική, συμπλήρωσε, η οποία στηρίζεται στην αύξηση των επενδύσεων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και σε υποδομές. Όπως είπε, στα επενδυτικά προγράμματα θα συμμετάσχει ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, οι χώρες της ευρωζώνης, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει η Γερμανία, η οποία προτίθεται να βοηθήσει μέσω της γερμανικής τράπεζας επενδύσεων KFW.

Άργησαν να κινηθούν οι Έλληνες πολιτικοί

Οι Έλληνες πολιτικοί θα έπρεπε να ήταν πιο δραστήριοι ενεργώντας προληπτικά, αντί να κατηγορούν την τρόικα, τόνισε το ίδιο υψηλόβαθμο στέλεχος 

«Ελπίζουμε ότι η Ελλάδα θα βγει από την κρίση και οι πολίτες θα αποκομίσουν τα οφέλη της προσαρμογής. Μου έχουν μιλήσει πολλοί Έλληνες πολίτες. Ουδείς έχει αμφισβητήσει την αναγκαιότητα της προσαρμογής. Η προηγούμενη κατάσταση δεν ήταν βιώσιμη. Οπότε, μην κατηγορείτε την τρόικα", υπογράμμισε. 

Όπως ανέφερε, παρουσιάζοντας την έκθεση αξιολόγησης, το ελληνικό πρόγραμμα είναι σε καλό δρόμο, αλλά δεν έχει τελειώσει ακόμη η δουλειά. Σημείωσε ότι έχει επιτευχθεί τεράστια πρόοδος από την Ελλάδα αλλά υπάρχουν ακόμη ρίσκα υλοποίησης. Η αποφασιστικότητα της χώρας στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων ήδη αποδίδει αλλά πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες, τόνισε χαρακτηριστικά.

Έκανε λόγο για τις φετινές προβλέψεις περί ήπιας βελτίωσης στο μέτωπο της ανεργίας, ενώ σημείωσε ότι ενώ αποκαθίσταται η ανταγωνιστικότητα, αυτό δεν έχει περάσει εντελώς στις τιμές.

Στο δημοσιονομικό μέτωπο, υπογράμμισε ότι ξεπεράστηκαν οι στόχοι του 2013 με πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ ενώ τόνισε ότι η Ελλάδα είναι σε καλό δρόμο για να πετύχει τους στόχους του 2014.

Στο μέτωπο των εσόδων, τόνισε ότι είναι ορατά τα αποτελέσματα από τη βελτίωση στη συλλογή φόρων. Σημείωσε ωστόσο ότι θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση, με προσλήψεις εφοριακών.

Για τις ιδιωτικοποιήσεις, το υψηλόβαθμο στέλεχος σημείωσε ότι καταβάλλονται προσπάθειες να βελτιωθούν οι διαδικασίες. «Υπάρχουν πολλά assets προς πώληση και πρέπει να υπάρξει επιτάχυνση», σημείωσε.

Όπως ανέφερε, στις 28 Απριλίου αναμένεται να έχει εκταμιευτεί η πρώτη δόση των 6,3 δις. Ευρώ. Η δεύτερη και η τρίτη δόση, ύψους 1 δισ. έκαστη, θα δοθούν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, σε σύνδεση και με την επίτευξη των στόχων.

Το υψηλόβαθμο στέλεχος υπογράμμισε ότι ακόμη και μετά τη λήξη του προγράμματος, στα τέλη του 2015, θα συνεχιστεί η αυξημένη επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας. 

Το χρηματοδοτικό κενό 

Το στέλεχος της Ε.Ε. υπογράμμισε ότι η ελληνική οικονομία έχει σταθεροποιηθεί και έχει αποκατασταθεί σε γενικές γραμμές η βιωσιμότητα του χρέους αν και οι προβλέψεις εμφανίζουν ελαφρά επιδείνωση σε σχέση με την προηγούμενη αναθεώρηση.

Όσον αφορά στο χρηματοδοτικό κενό, υπογράμμισε ότι αυτό μπορεί να καλυφθεί μέσω repos αλλά και από τα διαθέσιμα που υπάρχουν σε φορείς του Δημοσίου, τα οποία, όπως είπε ενδέχεται να υπερβαίνουν τα 3 δισ. ευρώ. 

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι εάν αποπληρώσουν οι τράπεζες τις προνομιούχες μετοχές, θα μειωθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης.

Επίσης, ανέφερε ότι δεν έχει συμπεριληφθεί στην τρέχουσα αξιολόγηση πιθανή νέα έκδοση ομολόγου, "Εάν συνεχιστεί το θετικό κλίμα, η Ελλάδα θα μπορούσε να εκδώσει και άλλο ομόλογο", δήλωσε.

Σημείωσε ακόμη ότι το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ θα πρέπει να διατηρηθεί για να καλύψει πιθανές μελλοντικές ανάγκες.