Εμπόριο: Ερχονται «λουκέτα» λόγω αποπληθωρισμού

Αν η συρρίκνωση της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης ήταν τα προηγούμενα χρόνια η κύρια αιτία της χρεοκοπίας δεκάδων χιλιάδων μικρών και μεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων, ο αποπληθωρισμός θα είναι η χαριστική βολή.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών, το φαινόμενο θα διατηρηθεί και τους επόμενους μήνες. Το ΙΟΒΕ στις πρόσφατες εκτιμήσεις του για την εξέλιξη του πληθωρισμού ανέφερε: «Ο ρυθμός μεταβολής του ΓΔΤΚ θα είναι οριακά αρνητικός το 2014 και θα διαμορφωθεί στην περιοχή του -0,6%, αντί -0,9% το 2013». Κάποιοι θα σκεφτούν ότι η εξέλιξη αυτή είναι ευλογία για τους χειμαζόμενους από την κρίση ´Ελληνες, οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια είχαν δει τις τιμές να εκτοξεύονται 46% (δεκαετία 2001-2011), όταν ο μέσος όρος της ευρωζώνης βρισκόταν στο 29%.

Η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς διαφορετική, αφού για τους οικονομολόγους ο αποπληθωρισμός είναι εφιάλτης, που μπορεί να απορυθμίσει ολόκληρη την οικονομία. Το παράδειγμα άλλωστε της Ιαπωνίας κανείς δεν μπορεί να το παραβλέψει. Οι οικονομολόγοι μιλούν για σπιράλ: Κατ' αρχάς, ο κόσμος παραμένει επιφυλακτικός με αγορές και επενδύσεις, περιμένοντας να πέσουν κι άλλο οι τιμές. Οι επιχειρήσεις μειώνουν την παραγωγή τους, μειώνοντας όμως έτσι και τα κέρδη τους, γεγονός που οδηγεί σε πτώση μισθών, απολύσεις και χρεοκοπίες. Και τα μειωμένα εισοδήματα οδηγούν με τη σειρά τους σε αύξηση της ανεργίας και της ζήτησης.

Στην ελληνική περίπτωση, η πτώση των τιμών που εμφανίστηκε από τον περασμένο Σεπτέμβριο και εξακολουθεί –σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής- να υφίσταται (το δωδεκάμηνο Απριλίου 2013-2014 καταγράφηκε μείωση τιμών 1,3%), αποτελεί μέρος της προσπάθειας της κυβέρνησης και της τρόικας για «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή για μείωση του κόστους ζωής και εργασίας.

Το πρόβλημα όμως για το ελληνικό μοντέλο είναι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις εκτός από τον αποπληθωρισμό και τη μείωση του τζίρου έχουν να αντιμετωπίσουν ταυτόχρονα και την έλλειψη χρηματοδότησης. Το κοκτέιλ αυτό οδηγεί πολλούς οικονομολόγους στην πρόβλεψη ότι τους επόμενους μήνες θα ξεκινήσει ο τελικός -ενδεχομένως- γύρος της αναδιάρθρωσης του ελληνικού εμπορίου.

Αιτία η αδυναμία των ιδιοκτητών-επιχειρηματιών να ανταποκριθούν στις αυξημένες φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους, καθώς ο συνδυασμός πτώσης των πωλήσεων και του περιθωρίου κέρδους λόγω αποπληθωρισμού και αδυναμίας χρηματοδότησης μέσω του τραπεζικού συστήματος θα καταστήσει την οικονομική τους επιβίωση πρακτικά αδύνατη. Στη δίνη αυτή θα βρεθούν και μεγαλύτερες σε μέγεθος επιχειρήσεις, οι οποίες λόγω των προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετωπίζουν δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό.

Από τα στοιχεία της Στατιστικής Αρχής προκύπτει ότι η μείωση των τιμών εντοπίζεται κυρίως σε κλάδους του εμπορίου (είδη διατροφής, ένδυση-υπόδηση), στους οποίους η παρουσία των μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων εξακολουθεί να είναι ισχυρή. Από την άλλη πλευρά, στους ίδιους κλάδους από το 2009 η πτώση των πωλήσεων -τόσο σε τρέχουσες όσο και σε σταθερές τιμές- είναι συνεχής και πλήττει τόσο τις μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις όσο και τις μικρότερες.

Η εικόνα αυτή όμως είναι απατηλή. Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία δεόχνουν ότι η κρίση πλήττει εξίσου τις μεγάλες αλλά και τις μικρότερες επιχειρήσεις, όμως αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2013 ο όγκος των λιανικών πωλήσεων που έκαναν οι μεγάλες αλυσίδες μειώθηκε 9,2% και των πολυκαταστημάτων 6,9%. Αντίθετα, οι πωλήσεις των μικρότερων καταστημάτων τροφίμων εμφάνισαν αύξηση 8,3%, ενώ στα μικρότερα εμπορικά καταστήματα ειδών ένδυσης και υπόδησης καταγράφηκε πτώση 3,5%.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ένα σχετικό προβάδισμα για τις μικρότερες επιχειρήσεις. Αυτό θα ίσχυε αν στην ελληνική αγορά επικρατούσαν ίδιοι όροι δανεισμού. Αντίθετα, η πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό είναι το στοιχείο εκείνο που κάνει τη διαφορά. Η παρουσία ισχυρών εμπορικών ομίλων -πολυεθνικών αλλά και ελληνικών- με ευκολότερη και φθηνότερη πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό σε σύγκριση με τους μικρότερους Έλληνες ανταγωνιστές τους έχει ήδη προκαλέσει συνθήκες άνισου ανταγωνισμού και επηρεάζει -σε βάρος των μικρών- το οριακό κόστος λειτουργίας τους.

"Στην πραγματικότητα, στην ελληνική αγορά σήμερα υπάρχουν τριών ταχυτήτων επιχειρήσεις. Οι πολυεθνικές και εκείνες που έχουν απευθείας πρόσβαση σε πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού, οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από τις ελληνικές τράπεζες και οι επιχειρήσεις για τις οποίες ο δανεισμός είναι αδύνατος λόγω της άρνησης των τραπεζών. Οι πολυεθνικές έχουν μέσω των μητρικών τους πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό με καλύτερους όρους, τόσο ως προς το επιτόκιο δανεισμού, όσο και ως προς τους επιμέρους όρους σε σχέση με τους Έλληνες ανταγωνιστές, αναλόγου οικονομικού όγκου και πολλαπλώς ευμενέστερο σε σχέση με τους μικρότερους κλάδους, για τους οποίους στη συντριπτική τους πλειονότητα τα τραπεζικά γκισέ έχουν κλείσει.

Με δεδομένη τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, ο αποπληθωρισμός λειτουργεί σαν ταφόπλακα για τις ελπίδες επιβίωσης που έχουν οι περισσότερες απο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις". Αυτά τόνιζε πριν από λίγες μέρες εμπορικός τραπεζίτης, συμπληρώνοντας ότι "από εδώ και πέρα αυτοί που θα επιβιώσουν θα είναι εκείνοι που μπορούν να ανταποκριθούν στις ειδικές συνθήκες που δημιουργούνται στην πραγματική οικονομία, από την ταυτόχρονη εμφάνιση της πτώσης της κατανάλωσης και του αποπληθωρισμού".

Ανάλογου περιεχομένου και νοήματος επισημάνσεις έκανε σε πρόσφατη συνέντευξή του στους «F.T.» και ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Γ. Προβόπουλος :"Είναι σαφές ότι η επιστροφή σε βιώσιμη ανάπτυξη θα πρέπει να στηριχθεί από επαρκή πιστωτική επέκταση. Κατά τα πρώτα στάδια της ανάκαμψης ωστόσο, η προσφορά πιστώσεων θα είναι περιορισμένη και οι τράπεζες θα πρέπει να κατευθύνουν τις πιστώσεις στις πιο αποδοτικές εταιρείες και κλάδους της οικονομίας". Με τον τρόπο αυτό, ο κ. Προβόπουλος ουσιαστικά προειδοποίησε ότι τουλάχιστον για την επόμενη διετία 2014-2015 η πρόσβαση των μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισμό θα είναι περιορισμένη και θα αφορά κυρίως επιχειρήσεις οι οποίες δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης.

Αν και οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των μικρομεσαίων δεν αρνούνται ότι τους επόμενους μήνες θα υπάρξει ένας νέος κύκλος μαζικών λουκέτων, εντούτοις αρνούνται να μιλήσουν με... αριθμούς.

"Το οικονομικό περιβάλλον είναι αναντίρρητα εχθρικό, αλλά στην απόφαση για την παράταση ζωής μίας επιχείρησης, ο επιχειρηματίας λαμβάνει υπόψη του και άλλους παράγοντες. Το σίγουρο είναι ότι πολλοί μικρομεσαίοι θα είχαν κλείσει τις επιχειρήσεις τους αν δεν αντιμετώπιζαν πρόβλημα βιοπορισμού ή αν δεν βρίσκονταν στο κατώφλι της σύνταξης. Αυτό άλλωστε φαίνεται και στην αύξηση των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ κάθε μήνα. Επομένως, η διατύπωση ρεαλιστικών αριθμητικών προβλέψεων είναι παρακινδυνευμένη. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η εμφάνιση του αποπληθωρισμού ήλθε στη χειρότερη στιγμή", επισήμανε πρόσφατα συνδικαλιστής εργοδοτικού σωματείου της περιφέρειας.

Πηγή: Premium.paratiritis.gr