Μεταρρυθμίσεις: Τι κρύβει η συνταγή ΔΝΤ για εφορία, ασφαλιστικό, αγορά

Ριζικές αλλαγές σε όλο το φάσμα της οικονομίας ζητά το ΔΝΤ. Με τη χθεσινή του έκθεση έστειλε το μήνυμα προς την κυβέρνηση ότι για να καταφέρει να μειώσει φόρους θα πρέπει να κάνει μεταρρυθμίσεις, και -το σπουδαιότερο- να βρει μέσω φοροδιαφυγής και άλλων μέτρων τα αναγκαία κονδύλια.

Για το φορολογικό, η έκθεση περιλαμβάνει δέκα συν μία εντολές. Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκεται η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, η οποία απέφερε πέρυσι στο ταμείο του δημοσίου περισσότερα από 1,3 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση δεν θέλει να ισχύσει το 2015, αλλά η τύχη της θα κριθεί το φθινόπωρο όταν η κυβέρνηση και η τρόικα θα κάνουν ταμείο στο πλαίσιο κατάρτισης του νέου προϋπολογισμού.

Γενικότερα, η αυστηρότερη φρασεολογία που χρησιμοποίησε το ΔΝΤ στην έκθεσή του αναφορικά με την υποαπόδοση της Φορολογικής Διοίκησης, τις πολιτικές παρεμβάσεις και τα οργανωμένα συμφέροντα τα οποία ανθίστανται στις μεταρρυθμίσεις στο πεδίο των φόρων προκάλεσε τουλάχιστον αίσθηση.

Επί των φορομέτρων το ΔΝΤ ζητά:

1. Παρακράτηση φόρου εισοδήματος με τον μήνα για μισθωτούς και συνταξιούχους με βάση το σύστημα Pay As You Earn, το οποίο περιέγραψε αναλυτικά την περασμένη Παρασκευή το Euro2day.gr. Από το 2015 θα γίνεται απευθείας παρακράτηση κάθε μήνα στο σύνολο της ετήσιας φορολογικής επιβάρυνσης για μισθούς, συντάξεις και διάφορες άλλες αμοιβές. Στα τέλη Ιουνίου η κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει έναν χάρτη και ένας σαφές χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή εφαρμογή του μέτρου από την 1η Ιανουαρίου 2015.

2. Πλειστηριασμοί ακινήτων. Δημιουργία συστήματος δημόσιας ενημέρωσης για τους πλειστηριασμούς ακινήτων όσων χρωστούν στο ελληνικό δημόσιο. Ο τέως ΓΓΔΕ Χ. Θεοχάρης σχεδίαζε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα ενημέρωσης για όλους τους πλειστηριασμούς ώστε να αυξηθεί η διαφάνεια. Το μέτρο αναμένεται να προχωρήσει από τον διάδοχό του. Παράλληλα, σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα πρέπει να αλλάξουν οι κανόνες ώστε στους πλειστηριασμούς να γίνονται δεκτές προσφορές που ξεπερνούν το κόστος του πλειστηριασμού, ενώ η τιμή εκκίνησης θα καθοριστεί σε ένα επίπεδο που θα εξασφαλίζει ότι θα γίνονται έγκαιρα οι πωλήσεις ακινήτων.

3. Αντικειμενικές αξίες. Όπως και στην έκθεση της Κομισιόν, προβλέπεται η εξίσωση αντικειμενικών και αγοραίων τιμών ακινήτων από τον Ιανουάριο του 2017.

4. Φοροαπαλλαγές. Καταγραφή όλων των φοροαπαλλαγών και κατάργηση από την 1η/1/15 αυτών που θεωρούνται αναποτελεσματικές και άδικες.

5. Κίνητρα. Καταγραφή των φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις και κατάργηση αυτών που θα κριθούν αναποτελεσματικά.

6. Τέλος οι εξαιρέσεις για ΦΠΑ. Το ΔΝΤ δεν θέλει να ακούει για τη διατήρηση εξαιρέσεων στον ΦΠΑ. Πάγια ζητά την κατάργηση των χαμηλών συντελεστών στα νησιά ενώ θεωρεί -παρότι δεν αποτυπώνεται με σαφήνεια κάτι τέτοιο στην έκθεση- ότι όσοι λιγότεροι συντελεστές τόσο το καλύτερο. Στο ιδανικό σενάριο, κατά την τρόικα, ο συντελεστής ΦΠΑ θα έπρεπε να είναι ένας και ενιαίος.

7. Έλεγχοι. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου θα πρέπει να έχουν απλοποιηθεί οι διαδικασίες για την είσοδο φορολογικών ελεγκτών σε επιχειρήσεις που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο. Οι έλεγχοι θα γίνονται για να ελεγχθεί η κατάσταση ρευστότητας των εταιρειών αλλά και για να αξιολογηθούν περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να ρευστοποιηθούν.

8. Φορολογική απάτη. Διεύρυνση της έννοιας «φορολογική απάτη» σε κάθε είδος φορολογίας και αναθεώρηση του νόμου για τις ποινές στην εφορία.

9. ΕΝΦΙΑ. Αξιολόγηση το φθινόπωρο των φοροαπαλλαγών που έχουν θεσπιστεί στον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων με στόχο την κατάργηση όσων θεωρηθούν αναποτελεσματικές ή άδικες.

10. Εκτός ΦΠΑ. Η τρόικα πιέζει ώστε από τις αρχές του 2015 να έχουν καθιερωθεί εξαιρέσεις από το σύστημα ΦΠΑ επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών με σχετικά χαμηλό τζίρο. Ο προσδιορισμός του «σχετικά χαμηλού τζίρου» μένει να γίνει έως τα τέλη Ιουνίου από το υπουργείο Οικονομικών και έχουν προταθεί εξαιρέσεις για επιτηδευματίες με τζίρο από 10.000 έως και 25.000 ευρώ (το τελευταίο δεν φαίνεται να προκρίνεται από τον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη).

Νέο ασφαλιστικό

Το ΔΝΤ επιμένει σε πρακτικές που αποδεδειγμένα έχουν αποτύχει, όπως η περαιτέρω μείωση των μισθών στο όνομα της ανταγωνιστικότητας.

Αφού ανοίγει νέο εργασιακό, φωτογραφίζει παρεμβάσεις στον συνδικαλιστικό νόμο, προαναγγέλλει κατάργηση των τριετιών στον ιδιωτικό τομέα, άρα νέα μείωση στον κατώτατο μισθό, όπως επίσης και επαναξιολόγηση του συστήματος που διέπει τις ομαδικές απολύσεις.

Πιο αναλυτικά ζητείται:

* Αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου.

* Επανεξέταση του lockout (ανταπεργία). Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, το lockout είναι ένα αμυντικό όπλο στη διάθεση των εργοδοτών κατά τη διάρκεια των εργασιακών διαπραγματεύσεων.

* Χαρακτηρίζει προβληματική τη διατήρηση των τριετιών, καθώς υποστηρίζει πως με αυτόν τον τρόπο θεωρούνται ακριβοί εργαζόμενοι όσοι έχουν πάνω από 9 χρόνια προϋπηρεσίας.

Παράλληλα θεωρεί πως το μέτρο της μείωσης κατά 50% των τριετιών για τους μακροχρόνια ανέργους δεν επαρκεί και αφήνει ανοιχτό ενδεχόμενο για μελλοντική κατάργησή τους.

* Ανοιχτό αφήνει το ενδεχόμενο για επιπλέον παρεμβάσεις στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, αν δεν επιτευχθούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

* Υπό... διαρκή μεταρρύθμιση μπαίνει το ασφαλιστικό καθώς διαπιστώνεται ότι το 17% του ΑΕΠ που χρησιμοποιείται για πληρωμή συντάξεων είναι πολύ υψηλό και πρέπει να μειωθεί και άλλο. Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ότι πρέπει να υπάρξει εξισορρόπηση παροχών και εισφορών ξεκινώντας από τον ΟΑΕΕ, ενώ περιέγραψε και το χρονοδιάγραμμα των ενοποιήσεων, προκειμένου τον Δεκέμβριο του 2014 να κατατεθεί νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο.

* Η έκθεση προαναγγέλλει νέα μείωση ασφαλιστικών εισφορών έως τα μέσα του 2015, ενώ ζητεί και κατάργηση όσων κοινωνικών πόρων έχουν απομείνει.

Η αγορά

Αν και ο Γ. Γιακουμάτος λίγο πριν από την υπουργοποίησή του δήλωσε «θα δούμε αν θα υιοθετηθούν οι μεταρρυθμίσεις του ΟΟΣΑ», η νέα ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης καλείται να διαχειριστεί τα καυτά θέματα της λειτουργίας των καταστημάτων όλες τις Κυριακές τον χρόνο, τις εκ νέου παρεμβάσεις για τις αγορές του ψωμιού και του γάλακτος και τη διάθεση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων και εκτός των φαρμακείων.

Επίσης καλείται να φέρει εις πέρας τη νέα εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ μέσω της οποίας θα προωθηθούν νομοθετικές παρεμβάσεις σε τέσσερις ακόμα τομείς της οικονομίας: στη μεταποίηση, στο χονδρικό εμπόριο, στις τηλεπικοινωνίες και στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

* Η πιλοτική εφαρμογή της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου σε επτά περιοχές στις περιφέρειες Αττικής, Νοτίου Αιγαίου και Κεντρικής Μακεδονίας, θα ξεκινήσει στα τέλη Ιουνίου. Με βάση το μνημόνιο η κυριακάτικη λειτουργία θα αφορά όλα τα καταστήματα ανεξαρτήτως είδους και μεγέθους.

* Έως το τέλος Ιουνίου θα πρέπει να υπάρξει αποτίμηση της κατάστασης για τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Αυτό συνεπάγεται ότι εάν η λύση που επελέγη στην προηγούμενη διαπραγμάτευση δεν έχει οδηγήσει εν τέλει σε μειώσεις τιμών, όπως είχε δεσμευθεί η ελληνική πλευρά, τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει αμέσως σε απελευθέρωση τόσο των τιμών όσο και των καναλιών διανομής τους.

* Εν τω μεταξύ παράταση μέχρι το τέλος του χρόνου παίρνουν οι περαιτέρω παρεμβάσεις στις αγορές του γάλακτος και του ψωμιού. Το μνημόνιο προβλέπει την επανεξέταση των παρεμβάσεων που έγιναν στις εν λόγω αγορές για τα τέλη του χρόνου ώστε να δει εάν επήλθαν μειώσεις στις τιμές.

* Την ίδια ώρα, αλλαγές με βάση το επικαιροποιημένο μνημόνιο πρέπει να προωθηθούν σε σειρά επαγγελμάτων, όπως σε δικηγόρους, τεχνικούς, δικαστικούς επιμελητές, συμβολαιογράφους κ.ά.

Ειδικότερα στα νομικά επαγγέλματα το επικαιροποιημένο μνημόνιο προβλέπει άρση περιορισμών. Συγκεκριμένα άνοιγμα του επαγγέλματος του διαμεσολαβητή σε μη νομικούς, αλλά και αξιολόγηση των αμοιβών και του πλαισίου διατήρησης της δραστηριότητας των συμβολαιογράφων προκειμένου η ελληνική νομοθεσία να ευθυγραμμιστεί με τις πρακτικές της Ε.Ε. έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Παράλληλα προτείνεται η αποσαφήνιση της αναφοράς του Κώδικα Δικηγόρων για τον κατώτατο μισθό για τους μισθωτούς δικηγόρους και νομοθεσία για την κατάργηση της αποζημίωσης απόλυσης σε περίπτωση εθελουσίας εξόδου.

* Επίσης στο επάγγελμα του φορτοεκφορτωτή προβλέπεται καθιέρωση κατάρτισης για την είσοδο στο επάγγελμα και εκκίνηση στο τέλος του Ιουνίου, αλλά και η εφαρμογή των συστάσεων του ΟΟΣΑ σχετικά με την ιδιοκτησία και τη λειτουργία των φαρμακείων.