Τράπεζες: Μαξιλάρι για νέες προβλέψεις 17 δισ.

Το ύψος των δανείων σε καθυστέρηση υψηλότερη των 90 ημερών ανήλθε στο τέλος Μαρτίου στα 81 δισ. ευρώ σε επίπεδο ομίλων για τις Alpha, Εurobank και Πειραιώς και σε επίπεδο Ελλάδας για την Εθνική. Την ίδια στιγμή οι σωρευμένες προβλέψεις ανήλθαν σε 43 δισ. ευρώ, καλύπτοντας περίπου το 53% των δανείων σε καθυστέρηση.

Μετά τις πρόσφατες αυξήσεις κεφαλαίου και αν συνυπολογισθούν τα εκτιμώμενα προ προβλέψεων κέρδη της τριετίας, οι τέσσερις τράπεζες έχουν, σύμφωνα με αναλυτές, τη δυνατότητα να αυξήσουν τις προβλέψεις τους, σε επίπεδο ομίλου, ως τα 60 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα περίπου 50 δισ. ευρώ θα αφορούν στο εγχώριο χαρτοφυλάκιο και τα υπόλοιπα 10 δισ. ευρώ στα δάνεια που χορήγησαν στο εξωτερικό.

Διαθέτουν, δηλαδή, «μαξιλάρι» ύψους έως 17 δισ. ευρώ για σχηματισμό πρόσθετων προβλέψεων και ως εκ τούτου αντέχουν υπό προϋποθέσεις (σ.σ. να μειωθεί ο συντελεστής κάλυψης στο 50%) οι επισφάλειες να εκτιναχθούν στα 120 δισ. ευρώ σε επίπεδο ομίλου.

Για το ελληνικό χαρτοφυλάκιο δανείων, που αντιμετωπίζει και το μεγαλύτερο πρόβλημα, οι τράπεζες είναι καλυμμένες ακόμη και για το ακραίο, με τα σημερινά δεδομένα, σενάριο οι επισφάλειες να φθάσουν στα 100 δισ. ευρώ, περίπου, δηλαδή, στο 50% των συνολικών χορηγήσεων.

Η επιβράδυνση του ρυθμού δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων (NPLs) δανείων, σε συνδυασμό με την ελαφρά μείωση της ανεργίας από τον περασμένο Σεπτέμβριο και την μείωση της ύφεσης, δημιουργούν βάσιμες προσδοκίες ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα υπάρξει κορύφωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και από το 2015 θα ξεκινήσει η μείωσή τους.

Προϋπόθεση για την επίτευξη του παραπάνω στόχου είναι, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, να μην διαταραχθούν οι βασικοί πυλώνες της διαφαινόμενης ανάκαμψης της οικονομίας, δηλαδή η πολιτική σταθερότητα και η αποκατασταθείσα εμπιστοσύνη καταθετών και επενδυτών.

Οδηγός για την μείωση των NPLs η Alpha Bank

Οδηγό για το χρόνο κατά τον οποίο θα ξεκινήσει η μείωση των κόκκινων δανείων αποτελεί η Alpha Bank. Η διοίκηση της τράπεζας έχει θέσει ως στόχο την κορύφωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσα στη φετινή χρονιά και τα στοιχεία προς το παρόν δείχνουν να υποστηρίζουν το στόχο.

Στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου ο ρυθμός δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων για τον όμιλο της Alpha συγκρατήθηκε στο 0,6% (228 εκατ. ευρώ), με αποτέλεσμα τα μη εξυπηρετούμενα ως ποσοστό του συνόλου των χαρτοφυλακίου δανείων να ανέλθουν στο 33,3% από 32,7% στο τέλος του 2013.

Υπενθυμίζεται ότι στο τελευταίο τρίμηνο του 2013 η Alpha εμφάνισε μείωση των μη εξυπηρετούμενων – στεγαστικών ως επί το πλείστον- δανείων κατά 352 εκατ. ευρώ, λόγω των αλλαγών στο πλαίσιο προστασίας από πλειστηριασμούς αλλά και της ενεργητικής πολιτικής ρυθμίσεων, την οποία ακολουθεί.

Alpha και Εθνική (σ.σ μόνο για Ελλάδα) κατέχουν και τον υψηλότερο συντελεστή κάλυψης επισφαλειών από προβλέψεις ύψους 56%. Η Εθνική σε επίπεδο ομίλου είδε στην εξεταζόμενη περίοδο τα επισφαλή δάνεια να αυξάνονται μόλις κατά 0,5% (από 22,5% σε 23%), στην Ελλάδα αυξήθηκαν, όμως, κατά 1% φθάνοντας ως ποσοστό επί του συνόλου των χορηγήσεων στο 28%.

Κλειδί για τις τράπεζες η πιστωτική επέκταση

Μια από τις παραμέτρους που θα βοηθήσει τις τράπεζες να επιτύχουν μείωση του ποσοστού των κόκκινων δανείων ως ποσοστό των συνολικών χορηγήσεων είναι η γρήγορη επίτευξη θετικού ρυθμού πιστωτικής επέκτασης.

Οι διοικήσεις των τραπεζών εκτιμούν ότι οι αποπληρωμές δανείων θα είναι υψηλότερες των νέων χορηγήσεων και στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, λόγω και του μπαράζ έκδοσης εταιρικών ομολόγων από μεγάλες εταιρείες.

Η τάση θα αρχίσει να αντιστρέφεται από το τρίτο τρίμηνο, όταν εκτιμάται ότι οι νέες χορηγήσεις θα φθάσουν σε επίπεδα αντίστοιχα των αποπληρωμών και θα υπάρξει πιστωτική επέκταση στο τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς.

Οι στόχοι που έχουν θέσει για φέτος οι τράπεζες είναι φιλόδοξοι, ιδιαίτερα στις χορηγήσεις νέων εταιρικών δανείων. Το business plan της Eurobank προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, νέες χορηγήσεις δανείων σε επιχειρήσεις φέτος ύψους 1 δισ. ευρώ, όταν στο α΄ τρίμηνο εμφάνισε απομόχλευση, ενώ η Εθνική όπως είναι γνωστό στοχεύει σε νέες χορηγήσεις ύψους 3 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα χρόνια.

Η δεύτερη παράμετρος που θα βοηθήσει τη μείωση του μείωση του ποσοστού των επισφαλειών είναι η ενεργητική διαχείριση των υφιστάμενων κόκκινων ή προβληματικών δανείων, κατεύθυνση προς την οποία πιέζουν η Τρόικα, η Τράπεζα της Ελλάδος καθώς και μεγάλοι ξένοι μέτοχοι των εγχώριων τραπεζών.

Η απειλή του stress test

Η απειλή για τις τράπεζες και τους μετόχους τους είναι η αύξηση της πίεσης από πλευράς ΕΚΤ και Τρόικας να προχωρήσουν σε σχηματισμό προβλέψεων απομείωσης για τυπικά ενήμερα δάνεια που είτε έχουν αναχρηματοδοτηθεί είτε έχουν αποδεδειγμένα (σ. σ μετά από αξιολόγηση) χαμηλές εξασφαλίσεις.

Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, η ΤτΕ δεσμεύεται να αξιολογήσει, με βάση τα αποτελέσματα της εν εξελίξει πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης, αν θα δώσει οδηγίες για το σχηματισμό προβλέψεων απομείωσης ενήμερων δανείων, όπως έπραξαν οι κεντρικές τράπεζες Ισπανίας και Πορτογαλίας.

Αν το κάνει τότε οι τράπεζες θα αναγκασθούν να σχηματίσουν πρόσθετες προβλέψεις στο τέλος της χρήσης, επιβαρύνοντας τα αποτελέσματα και ροκανίζοντας τα βασικά εποπτικά τους κεφάλαια. Από το ύψος των πρόσθετων επισφαλειών και προβλέψεων θα κριθεί και αν χρειασθούν νέο γύρο κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Επομένως το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο αν οι τράπεζες έχουν μια τριετία στη διάρκεια της οποίας η ανάκαμψη της οικονομίας, τα προ προβλέψεων κέρδη τους και η ενεργητική διαχείριση των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων θα επιτρέψουν να διαχειριστούν ομαλά για τις ίδιες και τους μετόχους τους το πρόβλημα των NPLs ή αν επιλεγεί υπό την πίεση της Τρόικας η καθαρή λύση του να εγγραφούν στο τέλος του 2014 όλες οι δυνητικές επισφάλειες και οι προβλέψεις.

Κλειδί θα αποτελέσει η μεθοδολογία που θα υιοθετήσουν ΕΚΤ και EBA για τα δάνεια που έχουν ρυθμισθεί ή διαθέτουν χαμηλές εξασφαλίσεις καθώς και στο haircut που θα επέλθει στα στεγαστικά δάνεια.