Task Force: Μεγάλο στοίχημα η ενίσχυση της ρευστότητας

Εύσημα, αλλά και σημεία στα οποία θα πρέπει να εστιάσει η χώρα περιλαμβάνει η έβδομη έκθεση της Task Force για την Ελλάδα. Για μία ακόμα φορά επισημαίνονται τα τεράστια προβλήματα ρευστότητας στην οικονομία, καθώς και η πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε ό,τι αφορά την απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων. Τονίζει, όμως, τον κίνδυνο που φέρνει η "υπερδέσμευση πόρων", το γεγονός δηλαδή ότι η Ελλάδα έχει εντάξει στον σχεδιασμό της έργα πολύ μεγαλύτερου προϋπολογισμού από τα διαθέσιμα κονδύλια. 

Ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν υποστήριξε σήμερα πως το πρόβλημα της ρευστότητας παραμένει ένα από τα σημαντικότερα για την ανάπτυξη της οικονομίας, όπως και το θέμα των "κόκκινων δανείων". Ειδικά για τα τελευταία, υποστήριξε πως δεν έχει ζητηθεί η συνδρομή της Task Force. Τόνισε, όμως, πως για το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων των επιχειρήσεων υπάρχει τεράστια διεθνής εμπειρία που μπορεί να αξιοποιηθεί. Ο ίδιος αξιωματούχος άφησε αιχμές για το γεγονός ότι η χώρα μας δεν αξιοποίησε διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκης Ενωσης για την ενίσχυση της ρευστότηττας των επιχειρήσεων. 

Απαντώντας σε ερώτηση για τις κυβερνητικές εξαγγελίες σύμφωνα με τις οποίες προωθούνται μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης των πολιτών, ο ίδιος τόνισε πως η καλύτερη απόδοση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού (με τη μείωση της φοροδιαφυγής) θα μπορούσε πράγματι να βοηθήσει στη μείωση της φορολογίας.

Για το ΕΣΠΑ, στην έκθεση αναφέρεται πως την προγραμματική περίοδο 2007-2013,η Ελλάδα βελτίωσε σταθερά το ποσοστό απορρόφησης των Διαρθρωτικών Ταμείων, με αποτέλεσμα να καταλαμβάνει την 5η θέση σε επίπεδο Ε.Ε. από τη 18η στην οποία βρισκόταν στα τέλη του 2011 και να έχει πλέον διασφαλίσει ποσοστό απορρόφησης άνω του μέσου όρου της Ε.Ε. για τα 3 υπό εξέταση ταμεία - σε αντίθεση με την κατάσταση που επικρατούσε το 2010.

"Ωστόσο, υπάρχει υψηλό επίπεδο 'υπερβολικών δεσμεύσεων' (του γνωστού overbooking) για το οποίο απαιτείται πολύ προσεκτική διαχείριση, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της 'προεξοφλημένης' χρησιμοποίησης των ταμείων για την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Στελέχη της Κομισιόν επισημαίνουν τον κίνδυνο να δεσμευτούν σημαντικοί πόροι από το νέο ΕΣΠΑ για έργα του προηγούμενου, αλλά και τον ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο να χρειαστούν εθνικοί πόροι για να ολοκληρωθούν έργα εξαιτίας των υπερβολικών δεσμεύσεων". Όπως σημειώνεται, "βρισκόμαστε στο σημείο όπου έχει γίνει κατάχρηση του overbooking".

Όσο για τα 181 έργα προτεραιότητας, 123 έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή βρίσκονται εντός του χρονοδιαγράμματος. Ωστόσο, για 11 έργα υπάρχει ακόμη κίνδυνος να μην έχουν ολοκληρωθεί έως τον Δεκέμβριο του 2015. Στο τελικό στάδιο βρίσκονται, πάντως, οι συζητήσεις για την αναμόρφωση της σύμβασης παραχώρησης του οδικού άξονα Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα. 

Με βάση τον κοινοτικό αξιωματούχο, έχει ανατεθεί σε ανεξάρτητο οίκο η αποτίμηση του έργου της Task Force στους δύο τομείς με τους οποίους ασχολήθηκε περισσότερο, και συγκεκριμένα στην ενίσχυση των φορολογικών εσόδων και στην αναδιάρθωση του δημοσίου. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης θα δημοσιοποιηθούν σύντομα. Ο ίδιος όταν ρωτήθηκε για το αν υπάρχει κανάλι επίκοινωνίας της Task Force με την αξιωματική αντιπολίτευση στην Ελλάδα απάντησε ότι υπήρχε.

Η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων

Σύμφωνα με την Task Force, σημαντικές μεταρρυθμίσεις πραγματοποιούνται σε επίπεδο Ε.Ε. όσον αφορά το τραπεζικό και το ασφαλιστικό νομοθετικό πλαίσιο. Ωστόσο τα στοιχεία έως και τον Μάιο δείχνουν ότι πολλά μπορούν να γίνουν ακόμα.

Όπως φαίνεται και στον σχετικό πίνακα, υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι άνω των 3 δισ. ευρώ μέσα από διάφορα προγράμματα, με τα οποία μπορούν να στηριχθούν οι επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι συνολικές εκταμιεύσεις είναι περιορισμένες: οι συνολικές εκταμιεύσεις που καταγράφονται είναι 463 εκατ. ευρώ, ενώ στο διάστημα Φεβρουάριος – Μάιος ανέρχονται σε 179 εκατομμύρια.

Η συνεχιζόμενη αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού τομέα έχει καθοριστική σημασία για τη διατήρηση της αξιοπιστίας και της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την τοποθέτηση των ελληνικών τραπεζών σε υγιή βάση. Ωστόσο, όπως διαπιστώνει η έκθεση, η συνολική κατάσταση όσον αφορά τη χορήγηση δανείων προς την πραγματική οικονομία στην Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω βελτίωση.

Όπως σημειώνεται, αρκετά Mέσα Xρηματοοικονομικής Tεχνικής (ΜΧΤ) από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε. είναι σήμερα διαθέσιμα για τη στήριξη του δανεισμού μέσω εμπορικών τραπεζών σε συνεργασία με τους εθνικούς και τις ευρωπαϊκούς ενδιάμεσους φορείς.

Τα ΜΧΤ εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική πηγή ρευστότητας για την ελληνική οικονομία και οι εκταμιεύσεις αυξήθηκαν για όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα που στηρίζει η Ε.Ε. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, εκταμιεύθηκαν κυρίως σημαντικά ποσά από συνολικά δάνεια της ΕΤΕπ (με την εγγύηση του κράτους και στο πλαίσιο του ταμείου εγγυήσεων). Ωστόσο, πρέπει να αντιμετωπιστούν και άλλες ανάγκες, ιδίως όσον αφορά τις επιπλέον εγγυήσεις για τον περιορισμό των απαιτήσεων για εξασφαλίσεις.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έναρξη των εργασιών του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου (Institution for Growth - IfG), ενός επενδυτικού ταμείου που προορίζεται να παρέχει ρευστότητα στην ελληνική πραγματική οικονομία. Το υποταμείο του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου για τη χρηματοδότηση των ΜμΕ συστάθηκε τον Μάιο του 2014, ως το πρώτο από τα τρία επιμέρους ταμεία που προβλέπονται για τον εν λόγω οργανισμό. Με συνολικό ποσό 200 εκατ. ευρώ από την Ελληνική Δημοκρατία και τη γερμανική KfW, το εν λόγω ταμείο θα παρέχει ρευστότητα στις ΜμΕ.

Η διαφθορά

Σε ό,τι αφορά τις κινήσεις για την πάταξη της διαφθοράς, η Task Force στέκεται στο ότι έχουν εκπαιδευτεί σε θέματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες 700 συμμετέχοντες από την ελληνική Μονάδα Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών, την Οικονομική Αστυνομία, το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.), τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, τους εισαγγελείς και την Τράπεζα της Ελλάδος. Αυτό έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη 30 σχεδίων για έργα. Το πρόγραμμα κατάρτισης έχει πλέον εισέλθει σε πιο επιχειρησιακή φάση κατά την οποία εμπειρογνώμονες παρέχουν στους Έλληνες ελεγκτές σε ειδικές υποθέσεις «καθοδήγηση στον χώρο εργασίας». Μία υπόθεση ολοκληρώθηκε και υποβλήθηκε στον εισαγγελέα, και οδήγησε σε μια σημαντική κατάσχεση και μια σύλληψη. Δύο υποθέσεις βρίσκονται εν εξελίξει. Έχει ξεκινήσει ένα νέο διυπηρεσιακό έργο με επικεφαλής την Οικονομική Αστυνομία, η οποία θα περιλαμβάνει τη διερεύνηση διαφόρων υποθέσεων.

Επισημαίνεται ότι στις αρχές του 2014 δρομολογήθηκε το έμμεσο μητρώο τραπεζικών λογαριασμών για την παροχή αποτελεσματικής στήριξης στις ελληνικές αρχές επιβολής του νόμου. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προόδου, εφόσον τα στοιχεία των τραπεζικών καταστάσεων είναι πλέον διαθέσιμα για έρευνες εντός μίας ημέρας. Μέχρι στιγμής, έχουν υποβληθεί πάνω από 2.700 αιτήσεις από τις διάφορες υπηρεσίες επιβολής του νόμου. Συνεχίζονται οι εργασίες για την επέκταση του συστήματος πριν από το καλοκαίρι με πληροφορίες επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.

Χρησιμοποιώντας τη σχέση μεταξύ της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της φοροδιαφυγής, όπως προσδιορίστηκε στον σχετικό χάρτη, από τις αρχές του 2012 η Μονάδα Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών ανέφερε στις Aρχές 2.628 περιπτώσεις εικαζόμενης φοροδιαφυγής, διαβίβασε 472 υποθέσεις στην Εισαγγελία και πάγωσε περιουσιακά στοιχεία αξίας 205 εκατομμυρίων ευρώ.

Έγιναν συστάσεις για τη δημιουργία ενός μηχανισμού συντονισμού και ιεράρχησης των ποινικών ερευνών υπό την ηγεσία των οικονομικών εισαγγελέων και των ειδικών εισαγγελέων καταπολέμησης της διαφθοράς. Έχει αναπτυχθεί ένα νέο πρόγραμμα εργασιών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων ενεργειών για τη βελτίωση της ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων και της πρόσθετης επιχειρησιακής εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα εργασιών βρίσκεται εν αναμονή έγκρισης από το Υπουργείο Οικονομικών.

Επιχειρηματικότητα

Οι έλεγχοι στις εξαγωγές διεξάγονται πλέον πλήρως με βάση τον κίνδυνο, μειώνοντας σημαντικά τον μέσο αριθμό εγγράφων και φυσικών ελέγχων, επισημαίνεται στην έκθεση. Σε συνδυασμό με άλλες μεταρρυθμίσεις στα τελωνεία, συμπεριλαμβανομένου του διευρυμένου ωραρίου λειτουργίας σε βασικά πιλοτικά γραφεία, οι εξαγωγείς έχουν αναφέρει μείωση του χρόνου έως και 50% για την εκκαθάριση, και μείωση του κόστους κατά 20% έως 50% το τελευταίο εξάμηνο. Πάνω από 40 γεωργικοί έμποροι νωπών οπωροκηπευτικών, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του ελληνικού εμπορίου στον τομέα, έχουν καταχωριστεί ως εγκεκριμένοι έμποροι, γεγονός που διευκολύνει την παραλαβή των πιστοποιητικών που απαιτούνται για τις εξαγωγές. Η άφιξη ενός πλήρους απασχόλησης επιτόπιου συμβούλου εμπορικής διευκόλυνσης της ΟΕΕ/ΗΕ στα τέλη του 2013 συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην ελληνική διαχείριση του έργου των μεταρρυθμίσεων.

Για το μέλλον, η περαιτέρω και ταχύτερη μετακίνηση προς την ανάλυση και την απλούστευση των προτελωνειακών διαδικασιών και τη λήψη των σχετικών πιστοποιητικών πέραν του τομέα των εξαγωγών οπωροκηπευτικών θα αποτελεί βασικό σημείο εστίασης. Τα νέα προϊόντα περιλαμβάνουν το ελαιόλαδο, το κρασί, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το αλουμίνιο, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα εμπορεύματα διπλής χρήσης (στρατιωτική και μη στρατιωτική χρήση). Παράλληλα, σε εξέλιξη είναι το έργο για τη δημιουργία μιας ενιαίας θυρίδας για εξαγωγές. Το πρώτο βήμα θα είναι η διασύνδεση του τελωνειακού πληροφοριακού συστήματος ICISNet με το σύστημα ελέγχου βάσει κινδύνου όσον αφορά τα πιστοποιητικά για τα νωπά οπωροκηπευτικά (Μητρώο Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών - ΜΕΝΟ) του Υπουργείου Γεωργίας.

Για την προώθηση των εξαγωγών, οι ελληνικές αρχές ολοκλήρωσαν τον Απρίλιο του 2014 τη σύσταση νέου οργανισμού (Entreprise Greece) για την τόνωση της προώθησης των εξαγωγών και την προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα.

Εν τω μεταξύ σήμερα το μεσημέρι υπήρξε συνάντηση του επικεφαλής της Task Force Χορστ Ράιχενμπαχ με τον υπουργό Ανάπτυξης Ν. Δένδια.

* Δείτε αναλυτικά την έκθεση στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".