Συναγερμός στους εξαγωγείς από το ρωσικό εμπάργκο

Κόκκινος συναγερμός έχει σημάνει από χθες το απόγευμα στους Έλληνες εξαγωγείς αλλά και στην ελληνική κυβέρνηση, μετά την υπογραφή από τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν προεδρικού διατάγματος με το οποίο διατάσσει την απαγόρευση (ή περιορισμό) στις εισαγωγές αγροτικών εμπορευμάτων από χώρες που μετέχουν στις κυρώσεις.

Αν και ακόμη δεν έχει καταρτιστεί η λίστα των προϊόντων στα οποία θα απαγορευθεί η εισαγωγή τους στη Ρωσία, ο κίνδυνος να περιλαμβάνονται σε αυτήν και ελληνικά προϊόντα δεν πρέπει να αποκλείεται. Αν και σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, Ρώσοι διπλωμάτες που βρίσκονται στην Αθήνα φέρεται να έχουν διαβεβαιώσει την ελληνική κυβέρνηση ότι τα ελληνικά προϊόντα σε αυτήν τη φάση τουλάχιστον δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική πλευρά αναζητά τρόπους να ξεπεράσει αυτόν τον σκόπελο. Και αυτό γιατί μπορεί η ρωσική αγορά να μην είναι από τους μεγάλους πελάτες των ελληνικών προϊόντων στο σύνολό τους, αφού απορροφά μόλις το 1,5% των ελληνικών εξαγωγών (σ.σ. στοιχεία από το υπουργείο Ανάπτυξης), ωστόσο η βαρύτητά της σε προϊόντα όπως τα οπωροκηπευτικά και η γούνα είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι το 41,5% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία αφορά αγροτικά προϊόντα, ενώ η Ρωσία (και η Ουκρανία) απορροφά το 18% των συνολικών εξαγωγών οπωροκηπευτικών, το 50% των εξαγωγών φράουλας και σχεδόν το 25% των εξαγωγικών ροδακίνου (νωπό και κομπόστα).

Για τον λόγο αυτό άλλωστε στο προσεχές συμβούλιο υπουργών Εξωτερικού Εμπορίου ο υφυπουργός Ανάπτυξης Νότης Μηταράκης σκοπεύει να θέσει στους συναδέλφους του την ανάγκη στήριξης κλάδων όπως των νωπών προϊόντων (ροδάκινα, φράουλες, ακτινίδια) αλλά και της γούνας, που ίσως πληγούν δυσανάλογα από την κρίση.

Σήμερα εξάλλου στο υπουργείο Εξωτερικώνθα γίνει σύσκεψη υπό τον Γενικό Γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Παναγιώτη Μίχαλο, με συμμετοχή εκπροσώπων εξαγωγικών και κλαδικών φορέων, με στόχο να αξιολογηθούν οι νεότερες εξελίξεις σχετικά με τις επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές στη Ρωσία, μετά την επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε. κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τις αντιδράσεις της τελευταίας.

Στη σύσκεψη θα συμμετάσχουν ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΑΑΤ Δ. Μελάς και ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Ν. Σταθόπουλος, ενώ έχουν προσκληθεί εκπρόσωποι από τους εξής φορείς: Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ), Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ).

Κίνδυνος εγκατάλειψης παραγωγής προϊόντων όπως η φράουλα ή τα ροδάκινα

Τον κίνδυνο αλυσιδωτών επιπτώσεων στο σύνολο των εξαγωγών, στον παραγωγικό ιστό της χώρας, στις μεταφορές, αλλά και στο παραγωγικό και ενεργειακό κόστος έχει επισημάνει σε επιστολή της προς τον Πρόεδρο της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ήδη από το τέλος Απριλίου η πρόεδρος του ΠΣΕ Χριστίνα Σακελλαρίδη.

Αφορμή για αυτήν την κινητοποίηση υπήρξε το γεγονός ότι από τις αρχές του χρόνου καταγράφηκαν «προειδοποιητικές» διαδοχικές απορρίψεις φορτίων φράουλας, ροδάκινων και νεκταρινιών από τη χώρα, υπό την επίφαση, όπως σημειώνουν οι εξαγωγείς, φυτοϋγειονομικών ελέγχων. Στην απάντησή της η Κομισιόν (εστάλη δύο μήνες μετά την επιστολή του ΠΣΕ, και συγκεκριμένα στις αρχές Ιουλίου), προτρέπει τους εξαγωγείς να βρουν διέξοδο στις αγορές της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας, πρόταση η οποία δεν ικανοποιεί την ελληνική πλευρά.

Αντιθέτως οι Έλληνες εξαγωγείς διά του Πανελληνίου Συνδέσμου τους εκτιμούν ότι το εμπάργκο της Ρωσίας μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε εγκατάλειψη παραγωγής προϊόντων, όπως η φράουλα ή τα ροδάκινα, με ανυπολόγιστες συνέπειες στον παραγωγικό ιστό της χώρας. Και αυτό γιατί τα εν λόγω μερίδια της ρωσικής αγοράς δεν μπορούν να υποκατασταθούν έτσι απλά από άλλες χώρες, και σίγουρα όχι από αγορές όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία, όπως προτρέπει η Κομισιόν, σημειώνει ο ΠΣΕ.

Επιπλέον πρόκειται για ευπαθή προϊόντα, ενώ υπάρχει σοβαρός κίνδυνος, όπως έχουν επισημάνει κατ' επανάληψη τις τελευταίες ημέρες οι Έλληνες εξαγωγείς, να μην μπορέσουν τα αδιάθετα προϊόντα να διοχετευθούν σε άλλες αγορές, αφού, σε περίπτωση επέκτασης των περιορισμών από τη ρωσική πλευρά, αυτές θα κατακλυστούν από αντίστοιχα προϊόντα σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, επηρεάζοντας μάλιστα το σύνολο των τιμών και της ζήτησης όλων των νωπών.

Για κίνδυνο ολικής καταστροφής των αγροτών που στηρίζουν το εισόδημά τους στις εξαγωγές προς τη Ρωσία κάνει λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ, που καλεί την κυβέρνηση να διακόψει άμεσα τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας.

Τι σημαίνει το ρωσικό εμπάργκο για τις ελληνικές εξαγωγές

• Το 41,5% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία αφορά αγροτικά προϊόντα. Η Ρωσία (και η Ουκρανία) απορροφά το 18% των συνολικών εξαγωγών οπωροκηπευτικών, το 50% των εξαγωγών φράουλας και σχεδόν το 25% των εξαγωγικών ροδακίνου (νωπό και κομπόστα).

• Σημαντικά προβλήματα αναμένεται να προκύψουν και στις εξαγωγές προϊόντων γούνας, που αντιστοιχούν στο 23% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας προς τη Ρωσία και συντηρούν ουσιαστικά έναν ολόκληρο κλάδο παραγωγής.

• Προβληματισμός υπάρχει και στην τουριστική βιομηχανία λόγω της μείωσης στη ροή των τουριστών από τη Ρωσία, η ανοδική τάση της οποίας την τελευταία διετία διατήρησε τις θετικές προσδοκίες στον κλάδο του τουρισμού.