Περιφερειακά αεροδρόμια: Έργα 300 εκατ. στη πρώτη φάση παραχώρησης

Την προσεχή Δευτέρα το ΤΑΙΠΕΔ θα ολοκληρώσει τον έλεγχο των τεχνικών προσφορών των τριών σχημάτων που συνεχίζουν στον διαγωνισμό. Αμέσως μετά ο διαγωνισμός αποκρατικοποίησης εισερχεται στην τελευταία κρίσιμη φάση του με το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών το πρωί της Τρίτης.

Το τίμημα που προσφέρουν οι υποψήφιοι επενδυτές έχει βαρύνουσα σημασία καθώς είναι αυτό που ουσιαστικά που κρίνει τους αναδόχους των δύο ομάδων αεροδρομίων που είναι υπό ιδιωτικοποίηση και θα παραχωρηθούν για διάστημα 40 ετών.

Η ανακοίνωση των αναδόχων αναμένεται, εκτός απρόοπτου στις αρχές του επόμενου μήνα, ολοκληρώνοντας μια από τις πλέον φιλόδοξες προσπάθειες αποκρατικοποίησης, που συγκέντρωσε μεγάλο διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον.

«Αερομαχία» για τρεις

Στην τελική φάση του διαγωνισμού αναμετρώνται με τις προσφορές τους οι κοινοπραξίες Vinci - Ελλάκτωρ, Fraport - Copelouzos και ΜΕΤΚΑ - Corporacion America.

Τα τρία σχήματα που ξεχώρισαν από την αρχή της διαδικασίας διεκδικούν τις δύο συστάδες αεροδρομίων στις οποίες έχουν ενταχθεί τα 14 μεγαλύτερα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, πλην του αεροδρομίου της Αθήνας καθώς και εκείνο του Ηρακλείου. Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται τα αεροδρόμια Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Χανίων, Κεφαλλονιάς, Ζακύνθου, Ακτίου, και Καβάλας.

Η δεύτερη ομάδα απαρτίζεται από τους αερολιμένες Ρόδου, Κω, Σάμου, Μυτιλήνης, Μυκόνου, Σαντορίνης και Σκιάθου.

Οι επενδύσεις των 200 εως 250 εκατομμυρίων ευρώ για τα αρχικά έργα που πρέπει να γίνουν σε όλα τα αεροδρόμια θα πρέπει ολοκληρωθούν σε διάστημα 4 ετών από την στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η σύμβαση παραχώρησης. Ειδικότερα προβλέπονται και ενδιάμεσες προθεσμίες, αφού τα έργα αναβάθμισης και ανακαίνισης πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα 20 μηνών.

Τα έργα θα προηγηθούν των αυξήσεων στις χρεώσεις

Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η ολοκλήρωση των έργων που απαιτούνται ανά αεροδρόμιο είναι απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου ο παραχωρησιούχος να αποκτήσει το δικαίωμα να προχωρήσει σε αύξηση των τιμολογίων, οπότε έχει ισχυρό κίνητρο για την άμεση υλοποίηση των έργων.

Για το διάστημα πριν την ολοκλήρωση των έργων οι χρεώσεις των περιφερειακών αεροδρομίων θα φτάνουν κατ' ανώτατο τα 14,5 ευρώ ανά αναχωρούντα επιβάτη. Μετά την ολοκλήρωση των έργων οι χρεώσεις θα μπορούν να φτάσουν ως τα 20 ευρώ ανά επιβάτη. Από τα ποσά αυτά 1,5 ευρώ ανά επιβάτη είναι η χρέωση που αφορά τις υπηρεσίες security. Ο παραχωρησιούχος οφείλει να καλύψει το συγκεκριμένο κόστος χωρίς να έχει δικαίωμα να βγάλει κέρδος.

Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ για τον καθορισμό των ανώτατων χρεώσεων ανά επιβάτη μετά την ολοκλήρωση των έργων έχει ληφθεί υπόψη ο μέσος όρος των αεροπορικών χρεώσεων αεροδρομίων με αντίστοιχα χαρακτηριστικά των ελληνικών, δηλαδή υψηλή εποχικότητα και κατά κύριο λόγω τουριστικός χαρακτήρας στην περιοχή της Νότιας Ευρώπης και της Μεσογείου.

Ενιαίο «σπατόσημο» στα 12 ευρώ για όλους τους επιβάτες

Σε ότι αφορά το Τέλος Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων (ΤΕΑΑ), το οποίο στη χώρα μας έχει γίνει περισσότερο γνωστό ως «Σπατόσημο», και για το οποίο έως τώρα υπήρχε διαφοροποιημένη χρέωση 12 ευρώ για πτήσεις εντός ΕΕ και 22 ευρώ για πτήσεις εκτός ΕΕ, πλέον γίνεται ενιαίο. Συγκεκριμένα για την επόμενη 10ετία, έως τον Οκτώβριο του 2024, το ΤΕΑΑ καθορίζεται σε 12 ευρώ ανά αναχωρούντα επιβάτη, ανεξάρτητα από τη χώρα προορισμού. Mετά τον Οκτώβριο του 2024, το ΤΕΑΑ θα ανέρχεται σε 3 ευρώ ανά αναχωρούνται επιβάτη.

Από το ΤΕΑΑ που θα εισπράττεται στα περιφερειακά αεροδρόμια που παραχωρούνται, το Ελληνικό Δημόσιο θα λαμβάνει 1 ευρώ ανά αναχωρούντα επιβάτη. Με το συγκεκριμένο πόρο θα χρηματοδοτείται η λειτουργία των υπόλοιπων περιφερειακών αεροδρομίων, που παραμένουν υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, καθώς επίσης το κόστος για τις άγονες γραμμές αλλά και η λειτουργία της ΥΠΑ ως ρυθμιστικής αρχής.

Αδιάλειπτη λειτουργία των αεροδρομίων

Να σημειωθεί ότι στις συμβάσεις παραχώρησης που θα υπογραφούν με τους παραχωρησιούχους, οι οποίες έχουν ήδη καταρτιστεί, έχουν ενσωματωθεί ορισμένες δικλείδες με τις οποίες το κράτος θα μπορεί να ελέγχει τον παραχωρησιούχο.

Πιο συγκεκριμένα:

-Τα αεροδρόμια πρέπει να λειτουργούν συνεχώς. Η διακοπή λειτουργίας αεροδρομίου πάνω από 48 ώρες είναι λόγος άμεσης καταγγελίας της σύμβασης,

-Οι εργασιακές σχέσεις διέπονται από την Ελληνική εργατική νομοθεσία, όπως για όλες τις υπόλοιπες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική επικράτεια,

-Οι Παραχωρησιούχοι πρέπει να τηρούν απαρέγκλιτα την περιβαλλοντική νομοθεσία, και δεν προβλέπεται στη σύμβαση καμία εξαίρεση από αυτήν,

-Όλες οι δαπάνες συντήρησης, επέκτασης, λειτουργίας βαρύνουν αποκλειστικά τον Παραχωρησιούχο, με μόνη εξαίρεση τα δημόσια έργα που εκτελούνται στα Χανιά, στη Θεσσαλονίκη και την Σκιάθο. Ο Παραχωρησιούχος θα ελέγχεται συνεχώς για το επίπεδο εξυπηρέτησης, την ικανοποίηση των επιβατών καθώς και την επάρκεια της δυναμικότητας των εγκαταστάσεων. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, υπάρχουν σημαντικές ποινικές ρήτρες ενώ σε περίπτωση επανειλημμένης υποτροπής, αυτό είναι λόγος καταγγελίας της σύμβασης.

Στρατιωτική χρήση

Για την κατάρτιση των συμβάσεων παραχώρησης υπήρξε στενή συνεργασία και με την πολεμική αεροπορία και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, καθώς κάποια από τα παραχωρούμενα αεροδρόμια έχουν παράλληλα πολιτική αλλά και στρατιωτική χρήση.

Οι αρμοδιότητες της Πολεμικής Αεροπορίας, της ΥΠΑ και των Παραχωρησιούχων είναι ορισμένες ξεκάθαρα.

Στα αεροδρόμια με βαριά στρατιωτική παρουσία (Χανιά, Άκτιο) παραχωρείται μόνο το αμιγώς πολιτικό κομμάτι του αεροδρομίου (π.χ. αεροσταθμός, πίστα πολιτικών αεροσκαφών, πάρκινγκ αυτοκινήτων). Οι υποδομές κοινής χρήσης (διάδρομος προσγείωσης, τροχόδρομοι) παραμένουν υπό την πλήρη ευθύνη και έλεγχο της Πολεμικής Αεροπορίας και ο Παραχωρησιούχος μπορεί να τα χρησιμοποιεί έναντι τιμήματος που θα πληρώνει στην Πολεμική Αεροπορία.

Επιπλέον ο Παραχωρησιούχος δεν έχει καμία πρόσβαση στο υπόλοιπο τμήμα του αεροδρομίου.

Στα υπόλοιπα αεροδρόμια με στρατιωτική παρουσία (Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Σαντορίνη), ο Παραχωρησιούχος δεν έχει καμία πρόσβαση στο στρατιωτικό τμήμα του αεροδρομίου. Η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να χρησιμοποιεί τις υποδομές κοινής χρήσης δωρεάν, όπως και σε όλα τα υπόλοιπα αεροδρόμια.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι συμμαχικά και εθνικά αεροσκάφη αμυντικής σκοπιμότητας καθώς και αεροσκάφη που συμμετέχουν σε εθνικές, Νατοϊκές και πολυεθνικές ασκήσεις έχουν απόλυτη προτεραιότητα σε θέματα χρήσης εναέριου χώρου και των αεροδρομίων.