Ελλάδα και QE στη... «ζυγαριά» του Μάριο Ντράγκι

Ο Μάριο Ντράγκι θα έχει συντριπτικά στοιχεία στα χέρια του για να ξεκινήσει το quantitative easing από αυτόν τον μήνα – αρκεί να μπορέσει να βρεί τρόπο να αντιμετωπίσει το ζήτημα της Ελλάδας, τονίζει το Bloomberg.

Δύο εβδομάδες πριν από την πρώτη τακτική συνεδρίαση καθορισμού πιστωτικής πολιτικής στις 22 Ιανουαρίου, τα μέλη του συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας της ευρωζώνης συγκεντρώθηκαν χθες και συζήτησαν κατά τη διάρκεια δείπνου τα περί της απόφασης.

Λίγες ώρες νωρίτερα, οι στατιστικές ανακοινώσεις είχαν δείξει την πρώτη ετήσια μείωση στις τιμές καταναλωτή από το 2009 καθώς και επίμονα υψηλή ανεργία, προσφέροντας στον διοικητή της ΕΚΤ πολύ δυνατά επιχειρήματα για να αρχίσει τις αγορές κρατικών ομολόγων.

Το δείπνο όμως επισκιάστηκε από την επιστροφή των ελληνικών εντάσεων και την προοπτική ότι οι γενικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στη χώρα τρεις ημέρες μετά τη συνεδρίαση θα φέρουν στην εξουσία ένα κόμμα που θέλει να κάνει αναδιοργάνωση στο εθνικό χρέος.

Ο κίνδυνος αυτός δημιουργεί μια νέα συνιστώσα στα επιχειρήματα Ντράγκι, του οποίου η κύρια έγνοια για να πείσει τους αντιπάλους του για το QE είναι να δείξει ότι δεν προτίθεται να το μετατρέψει σε «διάσωση» απείθαρχων κυβερνήσεων, αναφέρει το Bloomberg.

Τα επιχειρήματα υπέρ ενδυνάμωσης της δράσης είναι πειστικά και ο αρνητικός πληθωρισμός δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα για να σπρώξει ο Ντράγκι το QE στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, σχολίασε ο Νικ Κούνις της ABN Amro Bank στο Άμστερνταμ. «Το ελληνικό ζήτημα περιπλέκει τα πράγματα και η ΕΚΤ μπορεί να περιμένει μέχρι τον Μάρτιο για να ανακοινώσει τις λεπτομέρειες του προγράμματος, ώστε να έχει μια ευκαιρία να δει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση», σημειώνει.

Ο κ. Ντράγκι έχει πολλά επιχειρήματα και τονίζει ότι η βουτιά στις τιμές ενέργειας πιθανόν να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την πορεία του πληθωρισμού, κάτι που η ΕΚΤ δεν μπορεί να αγνοήσει, αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά προσκόμματα στη λήψη απόφασης για αγορές κρατικών ομολόγων σε μεγάλη κλίμακα.

Ο διοικητής της γερμανικής Bundesbank Γενς Βάιντμαν έχει ταχθεί δημοσίως εναντίον τους, με το επιχείρημα των νομικών κινδύνων και της πιθανότητας να χαλαρώσουν οι κυβερνήσεις την προσπάθεια οικονομικής μεταρρύθμισης.

Η μεταχείριση των ελληνικών ομολόγων απαιτεί μεγάλη προσοχή. Το αντιπολιτευόμενο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που προηγείται στις δημοσκοπήσεις, στηρίζει την εκστρατεία του σε μια αντιμνημονιακή πλατφόρμα που περιλαμβάνει ανακούφιση από το δανειακό βάρος.

Κι αυτό δημιουργεί δίλημμα στην ΕΚΤ, που κατέχει ήδη το 8% των ομολόγων της χώρας. Επιπλέον έχει δεσμευθεί να αποδέχεται τα ομόλογα ως εγγυήσεις στους μηχανισμούς αναχρηματοδότησης, παρότι οι μεγάλοι οίκοι τα αξιολογούν ως junk, με την προϋπόθεση ότι η χώρα θα συνεχίσει να υπακούει στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.

Σήμερα μάλιστα, η ΕΚΤ δήλωσε ότι υπό συνθήκες οι θέσεις της δεν αλλάζουν.

Εν τω μεταξύ χθες, στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσαν ότι η Γερμανία είναι ανοιχτή σε συζητήσεις για ανακούφιση από τα χρέη με την επόμενη ελληνική κυβέρνηση. Σχολίασαν ότι, αν και δεν έχει τεθεί συζήτηση για «κούρεμα» στο ελληνικό χρέος, είναι δυνατόν να διεξαχθούν συνομιλίες για τη διευκόλυνση των όρων αποπληρωμής, μετά τις εκλογές, προσθέτοντας ότι είναι προϋπόθεση να τηρήσει η χώρα τις δεσμεύσεις της στη λιτότητα.

Να σημειωθεί ότι πριν από όλα αυτά, στις 14 Ιανουαρίου, θα εκδοθεί πόρισμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με τη νομιμότητα του προγράμματος Outright Monetary Transactions (OMT) της ΕΚΤ, κατόπιν προσφυγής από το ομοσπονδιακό συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας.

Το πόρισμα δεν θα είναι δεσμευτικό, αλλά «θα έχει κάποιες επιπτώσεις όσον αφορά την εφαρμογή του QE» όπως σημειώνεται σε έκθεση της BNP Paribas. «Οι πιθανότητες να αποφύγει η ΕΚΤ να επιβάλει το μοίρασμα του κινδύνου είναι περισσότερες απ' όσες προεξοφλεί η αγορά».

Τα στελέχη της ΕΚΤ που δουλεύουν πάνω στις διάφορες μορφές του QE καθώς και ο ανώτατος οικονομολόγος Πέτερ Πραέτ έχουν μιλήσει για δύο επιλογές, που θα έχουν στόχο τον περιορισμό των κινδύνων.

Μια προσέγγιση είναι να στοχευθούν μόνο τα υψηλής αξιολόγησης ενεργητικά, και μια άλλη να αναλάβει κάθε εθνική κεντρική τράπεζα την πλήρη ευθύνη για τα ομόλογα που θα αγοράζει.

Η δεύτερη επιλογή αντιμετωπίζει το πρόβλημα της αμοιβαιοποίησης του χρέους και διευκολύνει την προώθηση του QE στους ψηφοφόρους, αλλά και πάλι θα επηρεάσει τους ισολογισμούς όλων των κεντρικών τραπεζών, γιατί τα κεφάλαια διοχετεύονται μέσω των χρηματοπιστωτικών αγορών και μπορεί να δημιουργηθεί παθητικό στο σύστημα πληρωμών Target 2 της ευρωζώνης.

«Δεν είναι ξεκάθαρο αν θα ανακοινώσει QE η ΕΚΤ στις 22 Ιανουαρίου» σχολίασε ο ανώτατος οικονομολόγος της NordLB. «Οι εκλογές στην Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσουν ως εμπόδιο, αλλά μπορεί να λειτουργήσουν και ως κίνητρο για να δυναμώσει η Ευρώπη και να πει: ό,τι και να γίνει στην Ελλάδα, η ΕΚΤ θα συνεχίσει να ενεργεί. Προσωπικώς περιμένω ότι θα γίνει το δεύτερο».