«Ξεσκόνισμα» στις τράπεζες αρχίζει ο SSM

Τους ελεγκτές του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας τους (SSM) ετοιμάζονται να υποδεχθούν οι τράπεζες καθώς ξεκινά μέσα στο μήνα ο επιτόπιος έλεγχος για την εν εξελίξει πανευρωπαϊκή άσκηση διαφάνειας.

Πέντε μήνες μετά την ολοκλήρωση της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) οι εγχώριες τράπεζες θα βρεθούν μπροστά στο εξής παράδοξο: Θα ελεγχθούν από τον SSM, με τις συνθήκες και τη δυναμική της οικονομίας σημαντικά επιδεινωμένες, την ώρα που στην υπόλοιπη ευρωζώνη βελτιώνονται.

Οι ελεγκτές θα φθάσουν στην Αθήνα πιθανώς μετά το Πάσχα των Καθολικών και θα «σκανάρουν» για 14 εβδομάδες τα στοιχεία ενεργητικού των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Ο έλεγχος θα διενεργηθεί με αφετηρία την αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review-  AQR) που διενήργησε στους ισολογισμούς της 31ης Δεκεμβρίου 2013 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η άσκηση διαφάνειας θα είναι ένα πλήρες review της περσινής αξιολόγησης και τα αποτελέσματά της θα αξιολογηθούν από την ΕΚΤ, ώστε να διαπιστωθεί η επάρκεια και η ποιότητα των εποπτικών κεφαλαίων.

Με δεδομένο ότι οι εγχώριες τράπεζες σχημάτισαν κατά τη διάρκεια της περσινής χρήσης ισχυρές νέες προβλέψεις που κάλυψαν τόσο τις νέες καθυστερήσεις, όσο και το λογαριασμό που έβγαλε η αξιολόγηση, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην πολιτική που θα ακολουθήσει ο SSM.

Κλειδί για τα αποτελέσματα της άσκησης η επιδείνωση των συνθηκών

Κατά πόσον, δηλαδή, θα συνυπολογιστεί στους ελέγχους η σημαντική επιδείνωση συνθηκών που επήλθε στην Ελλάδα μετά το τέλος του 2014, εξαιτίας της παρατεταμένης αβεβαιότητας για την τύχη της χώρας.

Σύμφωνα με όσα δήλωσαν οι τραπεζίτες στις τηλεδιασκέψεις με τους αναλυτές ο ρυθμός δημιουργίας νέων καθυστερήσεων έχει γίνει και πάλι αυξητικός, τους τελευταίους τρεις μήνες, με αποτέλεσμα η εκτίμηση για την κορύφωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) να μετατίθεται για το τρίτο ή και το τέταρτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς και με την προϋπόθεση ότι οι πολιτικές συνθήκες θα ομαλοποιηθούν.

Την ίδια στιγμή οι συνθήκες ασφυξίας που βιώνει η αγορά με τη δυσκολία αρκετών επιχειρήσεων να εισαγάγουν πρώτες ύλες ή έτοιμα υλικά λειτουργεί σαν ωρολογιακή βόμβα καθώς μπορεί να προσθέσει μια νέα γενιά προβληματικών επιχειρήσεων, ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία των NPLs και την κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Τα αποτελέσματα του δ' τριμήνου 2014 έδωσαν μια μικρή πρόγευση καθώς υπήρξε νέα γενιά εισηγμένων που λόγω των καθυστερήσεων πληρωμών από το Δημόσιο ή του νέου κουρέματος των απαιτήσεών τους παραβίασαν αριθμοδείκτες δανειακών συμβάσεων (π.χ. Ιασώ) χωρίς να πάρουν παραιτήσεις από τις τράπεζες.

Επιπρόσθετα η επιδείνωση των συνθηκών στην ελληνική οικονομία έχει πλήξει τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών, την αξία των ρευστοποιήσιμων ενεχύρων και εφόσον δεν υπάρξει ταχεία εξομάλυνση θα δυναμιτισθεί και η αξία των ενυπόθηκων εξασφαλίσεων.

Τέλος η αβεβαιότητα είχε ως αποτέλεσμα να παγώσουν οι κινήσεις απομόχλευσης που είχαν δρομολογήσει τα πιστωτικά ιδρύματα από το 2014, όπως οι πωλήσεις non core business assets, θυγατρικών στο εξωτερικό καθώς και χαρτοφυλακίων δανείων.

Ο λογαριασμός της άσκησης και το ενδεχόμενο για ΑΜΚ

Σημειώνεται ότι ο έλεγχος ποιότητας ενεργητικού (Asset Quality Review – AQR) που διεξήχθη πέρσι έγινε με τις εξής μεθόδους:

-Με προσέγγιση "από κάτω προς τα επάνω" (bottom up). Δηλαδή, η ανάλυση εδραζόταν σε δειγματοληπτικά στοιχεία.
- Και με προσέγγιση "από επάνω προς τα κάτω" (top-down). Δηλαδή η ανάλυση διεξήχθη με συγκεντρωτικά στοιχεία ανά κατηγορία δανείων.

Ο έλεγχος κατέγραψε επακριβώς την πραγματική αξία των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών στις 31 Δεκεμβρίου 2013, εφαρμόζοντας με ομοιόμορφο τρόπο συντηρητικά κριτήρια προκειμένου να αποτιμηθούν οι λογιστικές αξίες, και το αποτέλεσμά του χρησίμευσε ως σημείο εκκίνησης για την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και φέτος εν όψει της νέας άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που θα ξεκινήσει στα τέλη της χρονιάς ή στις αρχές του 2016. Τα αποτελέσματα της άσκησης διαφάνειας ενδέχεται, ως εκ τούτου, να αποτελέσουν την αφετηρία για νέες αυξήσεις κεφαλαίου πριν από την έναρξη του νέου stress test.