Τα παράδοξα με το «καλάθι της νοικοκυράς»

Κι όμως, το ελληνικό καλάθι είναι φθηνότερο από ορισμένα ευρωπαϊκά τουλάχιστον από αυτά της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας, χώρες πάντως στις οποίες ο μέσος μισθός και το κόστος ζωής είναι σαφώς υψηλότερα από την Ελλάδα.

Σύμφωνα λοιπόν με μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η σύγκριση των μέσων τιμών του ελληνικού καλαθιού και του καλαθιού των υπολοίπων τριών χωρών, δείχνει ότι οι εν λόγω χώρες έχουν ακριβότερο καλάθι από την Ελλάδα, κατά 32% η Γαλλία, κατά 40% η Αγγλία και κατά 1% η Ισπανία.

Η ψαλίδα μεγαλώνει ακόμη περισσότερο αν αφαιρεθεί ο αναλογούν ΦΠΑ ανά χώρα. Η σύγκριση των καλαθιών σε αυτήν την περίπτωση δείχνει ότι οι τρεις χώρες έχουν ακόμα πιο ακριβό μέσο καλάθι από την Ελλάδα, η Ισπανία κατά 7%, η Γαλλία κατά 40% και η Αγγλία κατά 52%. Αυτό είναι αποτέλεσμα της πολύ μεγάλης διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά).

Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ από τον Ιανουάριο του 2011 είναι 13% (και 23% για αναψυκτικά και χυμούς), σημαντικά υψηλότερος από την Αγγλία (0%) τη Γαλλία (10% και 5,5%) και την Ισπανία (10% και 4%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.

Σε ποια προϊόντα είναι πιο φθηνό και σε ποια ακριβό το ελληνικό καλάθι

Η έρευνα ωστόσο δείχνει και ορισμένα παράδοξα: από τις 20 υποκατηγορίες προϊόντων που συνθέτουν ένα τυπικό καλάθι αγορών, και στις οποίες έγινε η έρευνα τιμών, το ελληνικό καλάθι με ΦΠΑ είναι ακριβότερο σε 11 υποκατηγορίες. Πρόκειται για τις κατηγορίες αλεύρι, αναψυκτικά cola 1,5 lt, γάλα νωπό με μειωμένα λιπαρά 1 λίτρου, σπορέλαιο 1 λίτρο, στιγμιαίος καφές 200 γρ., μαρμελάδα 500 γρ., πατάτες νωπές 5 κιλά, πατάτες τσιπς, χαρτί υγείας και ψωμί του τοστ.

Αντιθέτως χαμηλότερες είναι οι τιμές στα εξής προϊόντα: χυμό τομάτας, χυμό πορτοκάλι, μήλα, μεταλλικό νερό, μακαρόνια, κρεμμύδια, κοτόπουλο νωπό, απορρυπαντικά ρούχων και πιάτων.

Πρόκειται για προϊόντα τα οποία είτε ανήκουν στην πρωτογενή παραγωγή, όπως ο χυμός τομάτας, τα κρεμμύδια και τα μήλα, είτε για προϊόντα όπου ο ανταγωνισμός, αγορά ζυμαριών, κοτόπουλου και νερού, και οι προσφορές έχουν ενταθεί εν μέσω κρίσης.

Πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τιμή στα απορρυπαντικά πιάτων και κυρίως πλυντηρίου ρούχων οι οποίες λίγα χρόνια πριν ήταν από τις πιο υψηλές στην Ελλάδα.