ΒΒG: Οι μόνοι τρεις άνθρωποι που αξίζει να ακούμε για την Ελλάδα

Δεδομένου ότι η Ελλάδα οδεύει προς νέα επίλυση του προβλήματός της, το να καταλάβει κανείς ποιους πρέπει να ακούει μέσα στον ορυμαγδό των συνεχών δηλώσεων μπορεί να γίνει αληθινή πρόκληση, αναφέρει δημοσίευμα του Bloomberg.

Τη μία ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης προσπαθεί να ενισχύσει τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων λέγοντας ότι η συμφωνία είναι προ των πυλών. Την άλλη, οι ισχυρισμοί του αντικρούονται από τον υπ. Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Το κόλπο λοιπόν είναι, όπως εξηγούν οι οικονομολόγοι από την ING Diba της Φρανκφούρτη ως την Berenberg Bank στο Λονδίνο, να επικεντρωθεί κανείς στους ανθρώπους που ασκούν πραγματική εξουσία, επηρεάζοντας αυτή τη στιγμή τα ομόλογα και τις αγορές συναλλάγματος της περιοχής του ευρώ: τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι.

«Θα πρέπει να λάβετε την καθοδήγησή σας από αυτούς τους τρεις», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING Diba, Carsten Brzeski, σε τηλεφωνική συνέντευξη. «Ενώ η Μέρκελ κρατά χαμηλό προφίλ μέσα από τα σχόλιά της, παίζει καθοριστικό ρόλο», πρόσθεσε. 

Καθώς είναι υπεύθυνη για τη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ευρώπης επί μία δεκαετία, είναι στο παιχνίδι ήδη από την εναρκτήρια πράξη της ελληνικής κρίσης και η συμβολή της θα είναι αποφασιστικής σημασίας για το πώς θα τελειώσει, καθώς προσπαθεί να εξισορροπήσει την αγανάκτηση των Γερμανών ψηφοφόρων για τη στήριξη της Ελλάδας με την επιθυμία της να αποφευχθεί η διάλυση του ευρώ.

Ενώ ηγείται του απέναντι στρατοπέδου, ο Τσίπρας παίζει σκληρό παιχνίδι για να πετύχει τον τερματισμό της λιτότητας, της ταπείνωσης και της δυστυχίας των Ελλήνων. Στη μέση, ο γεννημένος στην Ιταλία κεντρικός τραπεζίτης κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει το ευρώ στη ζωή.

Ενώ οι υπουργοί Οικονομικών, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ και οι ενίοτε χαμηλόβαθμοι βουλευτές ευρωπαϊκών κρατών κρατούν διαρκώς τους επενδυτές σε εγρήγορση με τα προγνωστικά τους για το πού οδεύουν οι συνομιλίες ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της, το τρίο αυτό είναι που στην ουσία καθορίζει τις εξελίξεις.

Η εκλογική νίκη του κ. Τσίπρα τον Ιανουάριο σήμανε μια νέα φάση αναταραχής για τους επενδυτές ελληνικών τίτλων.

Μπορεί, λοιπόν, μέσα στους ελληνικούς κυβερνητικούς κύκλους, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης να κάνει τον περισσότερο θόρυβο, όμως αυτός που αποφασίζει είναι ο κ. Τσίπρας. Έτσι, όταν ο Βαρουφάκης δήλωσε τον Ιανουάριο ότι η Ελλάδα εγκαταλείπει το πρόγραμμα διάσωσης, ο Α. Τσίπρας σταμάτησε την επερχόμενη καταστροφή, κάνοντας έκκληση για μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία. Μάλιστα ο κ. Βαρουφάκης παραγκωνίστηκε τον περασμένο μήνα, όταν οι συγκρούσεις του με τους Ευρωπαίους ομολόγους του άρχισαν να θέτουν σε κίνδυνο την προσπάθεια της χώρας να λάβει βοήθεια.

Η επίδραση του Τσίπρα στις αγορές είναι ορατή ήδη από τις 8 Δεκεμβρίου, όταν ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς εξήγγειλε μια ψηφοφορία στο ελληνικό κοινοβούλιο για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία έμελλε να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές. Η χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας υποχώρησε 13% την επόμενη μέρα, η μεγαλύτερη πτώση μέσα σε 27 χρόνια. Οι ελληνικές μετοχές και τα ελληνικά ομόλογα έχουν συσσωρεύσει 18% συνολικές απώλειες από τότε.

Από την εμφάνιση του Α. Τσίπρα και μετά, ο Μάριο Ντράγκι ενθάρρυνε τους επενδυτές να αγνοήσουν τις πιο ριζοσπαστικές φωνές, διατηρώντας παράλληλα την πίεση προς την Ελλάδα με τον να περιορίζει τη ρευστότητα έκτακτης ανάγκης για το τραπεζικό της σύστημα. Κι ενώ η ποσοτική χαλάρωση είχε ως πρωταρχικό στόχο να ενισχύσει τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ, μετρίασε τις συνέπειες από την αναταραχή στην Ελλάδα στις αγορές ομολόγων.

Η Α. Μέρκελ, κατά τη διάρκεια αυτής της νέας φάσης στην ελληνική κρίση, έχει μείνει... σχετικά ήσυχη. Αλλά στο παρελθόν έχει τρομάξει αρκετές φορές τις αγορές ομολόγων και έχει στείλει αρκετούς πρωθυπουργούς στο σπίτι τους, με στόχο να παραμείνει η ευρωζώνη ζωντανή.

Η απόφασή της σε μια συνάντηση το 2010 στην Ντοβίλ της Γαλλίας πως οι ιδιώτες πιστωτές θα πρέπει να υποστούν απώλειες σε μελλοντικά προγράμματα διάσωσης έδωσε το έναυσμα για ένα διετές κύμα ρευστοποιήσεων που ανέτρεψε κυβερνήσεις και τράπεζες σε όλη τη νότια Ευρώπη. Μέσα σε λίγες εβδομάδες από την απόφαση αυτή, η Ιρλανδία ζήτησε πρόγραμμα διάσωσης από την ευρωζώνη και η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Κύπρος ακολούθησαν.

Άλλωστε η χρηματοπιστωτική κρίση που έχει φέρει τη νομισματική ένωση πολλές φορές στο χείλος του γκρεμού έχει αυξήσει σημαντικά το ειδικό βάρος της Α. Μέρκελ έναντι των ομολόγων της στην Ε.Ε.

Όταν για παράδειγμα οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων εκτοξεύονταν στα ύψη το 2011, εκείνη ανάγκασε τον Ιταλό πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι να δεχθεί την παρακολούθηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πρόγραμμα λιτότητας που σχεδίασε. Μόλις μία εβδομάδα αργότερα, ο Μπερλουσκόνι παραιτήθηκε.

Κι όταν ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου απείλησε να θέσει τους όρους λιτότητας σε δημοψήφισμα, έχασε την εξουσία λόγω της επιμονής της πως αυτό θα μπορούσε να αφορά μόνο τη συμμετοχή της χώρας ή όχι στο ευρώ.

Ωστόσο, η πτώση που ξεκίνησε στην Ντοβίλ σταμάτησε τον Ιούλιο του 2012 λόγω της υπόσχεσης του Μ. Ντράγκι να κάνει ό,τι χρειαστεί για τη συνοχή και την επιβίωση της ευρωζώνης. Στην τελευταία φάση της κρίσης, οι δεσμεύσεις της Α. Μέρκελ και του Μ. Ντράγκι έχουν βάλει ένα όριο στις ανησυχίες των επενδυτών ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αθετήσει τις υποχρεώσεις της και να διακινδυνεύσει για άλλη μια φορά τη συμμετοχή της στο κοινό νόμισμα.

Για παράδειγμα, ενώ οι Έλληνες αξιωματούχοι κονταροχτυπιούνται με τους πιστωτές σχετικά με τους όρους της οικονομικής βοήθειας, η Α. Μέρκελ παρενέβη κατά διαστήματα, υπενθυμίζοντας στους επενδυτές ότι έχει ως στόχο το συμβιβασμό, καταφέρνοντας παράλληλα να σταματήσει κάποια σποραδικά φαινόμενα μαζικών ρευστοποιήσεων. Ο Μ. Ντράγκι παρενέβη με τη σειρά του στις 15 Απριλίου, κατά τη μηνιαία συνέντευξη Τύπου της ΕΚΤ, λέγοντας ότι ούτε καν σκέφτεται την περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας.

"Με βάση τις δηλώσεις των Ελλήνων κυβερνητικών ηγετών, ούτε οι ίδιοι έχουν στο μυαλό τους μια τέτοια επιλογή, συνεπώς δεν προτίθεμαι να συζητήσω μια τέτοια κατάσταση», τόνισε.

Με τους αξιωματούχους να έχουν στόχο τη συμφωνία μέχρι το τέλος αυτού του μήνα και καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνέρχονται στη Ρίγα της Λετονίας, η καγκελάριος σκέφτεται το ενδεχόμενο ενός διαγγέλματος προκειμένου να εξηγήσει τα οφέλη μιας συμφωνίας με την Ελλάδα σε Γερμανούς ψηφοφόρους και βουλευτές. Η σφραγίδα της θα μπορούσε να κάνει τη συμφωνία τόσο σημαντική, ώστε να εγκαθιδρυθεί ένα νέο σύστημα ισορροπίας για τους επενδυτές.

«Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η Μέρκελ λέει κάτι τώρα», δήλωσε ο Guntram Wolff, διευθυντής της ερευνητικής ομάδας Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες. «Έχει υπάρξει πολλή ανούσια φλυαρία μέχρι τώρα, αλλά επιτέλους αρχίζουμε να βλέπουμε τους πραγματικούς ιθύνοντες να μπαίνουν σε δράση».