SZ: Οι Αμερικανοί θα υπερασπιστούν τον Βαρουφάκη στο G7

Μπορεί κανείς να θεωρεί το Γιάνη Βαρουφάκη άνθρωπο υπερβολικά... πεπεισμένο για τις απόψεις του. Μπορεί κανείς επίσης να τον κατηγορήσει ότι προτιμά να βγάζει διαλέξεις παρά να πράττει. Kαι, δεδομένων των συνεχών προκλήσεών του, μπορεί κανείς απλώς να... κουνά το κεφάλι του. Όμως, όποια κι αν είναι η εντύπωση που δίνει, σε ένα πράγμα έχει δίκιο: η Ευρώπη μετά από εφτά χρόνια κρίση χρειάζεται μια καινούρια αρχή!

Ο οικονομολόγος από την Αθήνα βάζει τα σωστά ζητήματα στο τραπέζι με τη λάθος μέθοδο. Αυτό που ζητά ο Βαρουφάκης είναι αυτό που χρειάζεται επειγόντως η ήπειρος: ένα New Deal, ένα νέο σύμφωνο για την ανάπτυξη.

Όταν θα συνέλθουν αυτήν την εβδομάδα τα κράτη του G7 στη Δρέσδη, θα υπάρξει κάποιος που θα υπερασπιστεί τις ιδέες του Βαρουφάκη: οι ΗΠΑ. Εδώ και καιρό  η Ουάσιγκτον ασκεί κριτική στην πορεία των Ευρωπαίων κατά την αντιμετώπιση της κρίσης, και υπεύθυνοι για αυτήν τη μέθοδο είναι κατά τους Αμερικανούς πρωτίστως οι Γερμανοί. Πάνε πέντε χρόνια από τότε που ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών (τότε ήταν ο Timothy Geithner) επισκέφθηκε τον συνάδελφό του στο Βερολίνο (ήδη τότε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε) πιέζοντάς τον να επιλύσει την ελληνική κρίση γρήγορα και αποφασιστικά. Η Γερμανία θα έπρεπε ως μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης να σταματήσει να απαιτεί διαρκώς λιτότητα από τις άλλες χώρες και να κάνει περισσότερα για την ανάπτυξη.

Η καγκελάριος και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας βλέπουν, ως γνωστόν, διαφορετικά τα πράγματα. Προτιμούν τα αυστηρά δημοσιονομικά και τα μεγαλύτερα φορολογικά έσοδα. Πρόκειται λοιπόν για δύο διαφορετικές απόψεις για την οικονομία, οι οποίες συγκρούονται διαρκώς.

Η Γερμανία είναι η μόνη μεγάλη χώρα της νομισματικής ένωσης με αρκετά χρήματα ώστε να χρηματοδοτήσει μεγαλόπνοα αναπτυξιακά σχέδια. Η Γαλλία δεν είναι σε θέση, η Ισπανία και η Ιταλία ακόμα λιγότερο. Κι αν κάποιος αναρωτιέται τι θα βοηθήσει τους άλλους, αν η Γερμανία αρχίσει να φτιάχνει δρόμους και σχολεία: το ψυχολογικό αποτέλεσμα θα έχει μεγάλη σημασία για όλους. Αν η Γερμανία έδινε εναύσματα για επενδύσεις στις επιχειρήσεις, όλη η γερμανική οικονομία θα μπορούσε να επωφεληθεί. Κανείς άλλωστε δε ζητάει από τη Γερμανία να αλλάξει το μοντέλο της που είναι προσανατολισμένο στις εξαγωγές. Η χώρα πρέπει όμως να αυξήσει την εσωτερική ζήτηση, όπως θα συμβούλευε ο John Maynard Keynes. Το Βερολίνο πρέπει να ενισχύσει τις κρατικές και τις ιδιωτικές επενδύσεις – και οι δύο είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με το διεθνή μέσο όρο.

Το αν στην Ευρώπη θα υπάρξει ποτέ ένα New Deal, που θα αξίζει αυτό το όνομα, εξαρτάται από τη γερμανική κυβέρνηση. Το πρόγραμμα επενδύσεων της Κομισιόν μπορεί να είναι μόνο ένα τμήμα ενός τέτοιου σχεδίου. Όσο όμως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών μιλάει ανοικτά για την πιθανότητα κρατικής χρεοκοπίας της Ελλάδας, δε θα υπάρξει κανένας επενδυτής που θα έβαζε τα λεφτά του σε  κάποιο πρότζεκτ στη χώρα. Η Ελλάδα πρέπει -κι εκεί έχουν δίκιο οι Αμερικανοί- να παραμείνει μέρος της νομισματικής ένωσης. Κυρίως για πολιτικούς, αλλά και για οικονομικούς λόγους. Διότι κανείς δεν ξέρει αν η έξοδος της Αθήνας θα οδηγούσε τις χρηματαγορές σε μεγάλες αναταράξεις.

Οι πιστωτές της χώρας θα έπρεπε να έρθουν σε μία συμφωνία μαζί της, ώστε το υπόλοιπο της υπάρχουσας βοήθειας να δοθεί και να αποφευχθεί η χρεοκοπία. Η Ελλάδα πρέπει να κάνει μεταρρυθμίσεις και μετά θα μπορούσε το υπάρχον πρόγραμμα να παραταθεί ως το φθινόπωρο. Παράλληλα θα έπρεπε να υπάρξει μια διαπραγμάτευση για ένα τρίτο πακέτο, κι αυτό να γίνει ταυτόχρονα  με ένα ευρωπαϊκό σύμφωνο για την ανάπτυξη.

Εάν οι Γερμανοί δε θέλουν να περάσουν κι άλλα χρόνια κρίσης, δε θα πρέπει να ακούσουν σώνει και καλά τον Βαρουφάκη, μπορούν όμως να ακούσουν τις συμβουλές των Αμερικανών.