Οι επιχειρήσεις τρέμουν ακόμη το... Grexit!

Η σχετικά θετική προς την Ελλάδα στάση του διοικητή της ΕΚΤ, η αισιοδοξία ορισμένων ότι οι τράπεζές μας θα λάβουν «προκαταβολή» της τάξεως των 10 δισ. ευρώ εν όψει της επικείμενης επανακεφαλαιοποίησής τους και η επαναφορά του ζητήματος του χρέους αποτελούν αναμφίβολα θετικές εξελίξεις.

Ωστόσο, κλίμα προβληματισμού που εντείνεται μέρα με την ημέρα επικρατεί στην εγχώρια επιχειρηματική κοινότητα, καθώς με την πάροδο του χρόνου αναδύονται ολοένα και περισσότερα προβλήματα από τη διακοπή της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος.

«Κάθε μέρα ανακαλύπτουμε ένα νέο πρόβλημα. Η αλήθεια είναι πως το τραύμα είναι ακόμη ζεστό έτσι δεν έχουμε αντιληφθεί ούτε το μέγεθος, αλλά ούτε και τη συνθετότητα του ζητήματος. Όπως αποδεικνύεται, η επιλογή της προσφυγής στο δημοψήφισμα και οι κεφαλαιακοί περιορισμοί που ακολούθησαν προκάλεσαν πολύ μεγάλη ζημιά και έβαλαν τη χώρα σε αχαρτογράφητα εδάφη» αναφέρει χαρακτηριστικά στο Euro2day.gr διευθύνων σύμβουλος εισηγμένης εταιρείας.

Αντίστοιχα, άλλο στέλεχος μεγάλης επιχείρησης σημειώνει: «Μπλέξαμε για τα καλά. Ακόμη και αν αρχίσει να εφαρμόζεται η συμφωνία που κάναμε με την Ευρώπη, η οικονομία θα πάρει πολλούς μήνες μέχρις ότου αρχίσει να βρίσκει στοιχειωδώς τα πατήματά της».

Άλλωστε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός δήλωσε πως μέχρι σήμερα δεν έχουμε αποφύγει οριστικά τον κίνδυνο της εξόδου της χώρας από το ευρώ, καθώς άλλωστε μόλις προ ολίγων ημερών ξεκίνησαν οι συζητήσεις για το νέο τριετές χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Καμιά τελική συμφωνία δεν έχει γίνει, καμιά υπογραφή δεν έχει πέσει.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι επιχειρηματίες προτρέπουν τον πολιτικό κόσμο της χώρας να προσγειωθεί στην πραγματικότητα και με ρεαλιστικό τρόπο να αντιμετωπιστούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα τα προβλήματα που έχουν ανακύψει.

«Το πρόγραμμα θα πρέπει να ψηφιστεί, αλλά κυρίως θα πρέπει να τρέξουν οι μεταρρυθμίσεις και να δημιουργηθεί ένα φιλοεπιχειρηματικό κλίμα στη χώρα. Η προσέλκυση των πρώτων επενδύσεων θα αλλάξει την ψυχολογία και όπως είναι γνωστό η ψυχολογία είναι αυτή που οδηγεί την οικονομία σε άνοδο ή σε πτώση», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά.

Σε κάθε περίπτωση, ο προβληματισμός του επιχειρηματικού κόσμου για τις μελλοντικές εξελίξεις και για το κατά πόσον η οικονομία θα μπορέσει να επιστρέψει σύντομα στην ομαλότητα είναι εντονότατος. Ενδεικτικά είναι τα παρακάτω παραδείγματα όπως αυτά προκύπτουν από το ρεπορτάζ:

• Οι τράπεζες θα χρειαστούν τουλάχιστον κάποιους μήνες μέχρις ότου ξανανοίξουν, ακόμη και σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας Γιώργο Σταθάκη.

• Οι ασφαλιστικές εταιρείες λένε «εμείς συνεχίζουμε να στηρίζουμε τους πελάτες μας, ωστόσο όσο οι τράπεζες παραμένουν κλειστές χάνουμε ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής μας και υφιστάμεθα μεγάλες απώλειες».

• Οι παράγοντες της χρηματιστηριακής αγοράς (που βρίσκεται σε υποχρεωτική αργία εδώ και πάνω από ένα μήνα...) προσπαθούν να ανοίξουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα το ΧΑ, ωστόσο προσκρούουν συνεχώς σε νέα και μεγάλα προβλήματα.

• Οι συζητήσεις των τραπεζών με επιχειρήσεις που έχουν ζητήματα ρευστότητας και ζητούν αναδιάρθρωση των δανείων τους έχουν ουσιαστικά παγώσει.

• Τα προβλήματα των επιχειρήσεων με τις επιταγές και τις άδειες εισαγωγών παραμένουν μεγάλα. «Ευτυχώς που όλη αυτή η αναταραχή έγινε καλοκαίρι και παραδοσιακά ο Αύγουστος αποτελεί νεκρό μήνα για την παραγωγή» δηλώνει υψηλόβαθμο στέλεχος βιομηχανικής επιχείρησης, συμπληρώνοντας πως αν κάτι τέτοιο συνέβαινε χειμώνα, τότε η ζημιά θα ήταν πολλαπλάσια.

• Το δημόσιο χρέος φαίνεται να έχει εκτιναχθεί στο 200% του ΑΕΠ, όταν μάλιστα αναμένεται ύφεση στην οικονομία τόσο για φέτος, όσο και για το 2016 (αθροιστικά -6%). Ως αποτέλεσμα, ακόμη και οι κύκλοι που πίστευαν πως το ελληνικό χρέος ήταν εξυπηρετήσιμο μέχρι και το τέλος του 2014, σήμερα αμφιβάλλουν για το αν αρκεί για κάτι τέτοιο μια -σημαντική έστω- παραμετρική ελάφρυνσή του από τους Ευρωπαίους δανειστές. Την ίδια ώρα όμως, οι Γερμανοί δεν φαίνονται διατεθειμένοι να δώσουν πολλά πράγματα στο συγκεκριμένο μέτωπο, παρά τις αντίθετες εκτιμήσεις τόσο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, όσο (τελευταία) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

• Γενικότερα, επικρατεί έντονος προβληματισμός για το κατά πόσο μια «οικονομία-πτώμα» όπως προέκυψε μετά από μια δεκάμηνη απραξία και μετά από τρεις εβδομάδες κλειστών τραπεζών (και βλέπουμε...), θα μπορέσει να στηρίξει με επιτυχία ένα τόσο βαρύ και απαιτητικό δημοσιονομικό σταθεροποιητικό πρόγραμμα. Το οξύμωρο άλλωστε, είναι πως ένα πολύ μεγάλο βάρος των νέων μέτρων καλούνται να το πληρώσουν όσοι παραγωγικοί κλάδοι συνεχίζουν να στηρίζουν ενεργά μέχρι σήμερα την ελληνική οικονομία, δηλαδή ο τουρισμός, ο αγροτικός τομέας και η ναυτιλία...

• Τα κονδύλια του ΕΣΠΑ που θα χαθούν εξαιτίας της επικρατούσας ακινησίας αναμένεται να ανέλθουν σε κάμποσα δισ. ευρώ (λεφτά που μας χαρίζονται και δεν μας δανείζονται) και ελπίζεται πως κάποια στιγμή θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων για νέα παράταση στην παράδοση και αποπληρωμή των έργων.

• Τα στελέχη των επιχειρήσεων δεν μπορούν να προβλέψουν... τι μπορεί να ξημερώσει την επόμενη μέρα. Ήδη, η κρατική μηχανή που κατέβασε προεκλογικά τα μολύβια το Νοέμβριο του 2014, στη συνέχεια έμεινε αδρανής περιμένοντας τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να συμφωνήσει με τους Ευρωπαίους. Και τώρα που αυτό -με καθυστέρηση πέντε μηνών- φαίνεται πως έγινε, ξεκίνησε ένας νέος κύκλος πολιτικής αβεβαιότητας. Θα διατηρηθεί η παρούσα κυβέρνηση παρά τις τριβές στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ; Θα πάμε σε μια κυβέρνηση «εθνικού σκοπού» με τεχνοκρατική υποστήριξη και πρωθυπουργία Τσίπρα; Θα οδηγηθούμε σε νέες εκλογές μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς;

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, σύμφωνα με τους παράγοντες της αγοράς, μέσα στους επόμενους μήνες τα πράγματα θα συνεχίσουν να είναι αβέβαια, με τα δημόσια οικονομικά να βαδίζουν χωρίς προϋπολογισμό και τα υπουργεία να μην έχουν διαμορφώσει ούτε στόχους, αλλά ούτε καν πολιτικές. «Έξι μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας, η κυβέρνηση δεν μας έχει παρουσιάσει ακόμη τα σχέδιά της για την οικονομία και δεν προβλέπω ότι κάτι τέτοιο θα γίνει σύντομα», δηλώνει γνωστός επιχειρηματίας. Πέραν αυτών, υπάρχουν και τα γνωστά σε όλους ερωτήματα: Μπορεί να υλοποιήσει η κυβέρνηση μια πολιτική που δεν πιστεύει; Μπορεί οι Ευρωπαίοι εταίροι να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν απρόσκοπτα τη χώρα, όταν αποκαλούνται καθημερινά «πραξικοπηματίες» και «δολοφόνοι»;