Τράπεζες: Με διαδικασία εξπρές το stress test

Με διαδικασίες εξπρές αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαγνωστική μελέτη για τις ελληνικές τράπεζες καθώς ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) και το προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών συμφώνησαν να καταβληθεί προσπάθεια για την ολοκλήρωσή της ως τα μέσα Οκτωβρίου.

Η διαδικασία θα ξεκινήσει στις 10 Αυγούστου και θα πρέπει να ολοκληρωθεί ως τα τέλη Οκτωβρίου. Με δεδομένο, όμως, ότι την αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού ανέλαβε να την τρέξει ο ίδιος μηχανισμός, που τη διεκπεραίωσε και πέρσι (Oliver Wyman και συνεργάτες της στην Ελλάδα), εκτιμάται ότι είναι δυνατόν η άσκηση να ολοκληρωθεί νωρίτερα.

Η αίσθηση που υπάρχει στα επιτελεία των τραπεζών, μετά τις συναντήσεις που είχε το προεδρείο της ΕΕΤ στη Φρανκφούρτη, είναι ότι ο SSM είναι αφενός έτοιμος να υποστηρίξει μια γρήγορη και τεχνικά άρτια διαγνωστική μελέτη, αφετέρου πρόθυμος να επιδείξει ευελιξία αν αυτό απαιτηθεί.

Το γενικό πλαίσιο για το πώς θα ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες έχει επίσης συμφωνηθεί. Όπως έγραψε το Euro2day.gr θα ισχύσει η κοινοτική οδηγία που ενσωματώθηκε πρόσφατα στο εθνικό δίκαιο, με εξαίρεση τις διατάξεις για το bail in των ανασφάλιστων καταθέσεων και τη μεταφορά της αρμοδιότητας λήψης μέτρων εξυγίανσης στο Single Resolution Board.

Πρόκειται για διατάξεις η ισχύς των οποίων ξεκινά την 1η Ιανουαρίου 2016. Μέχρι τότε όπως προκύπτει από τη δέσμευση του υπουργού Οικονομικών στη Βουλή, αλλά και το χρονοδιάγραμμα της διαγνωστικής μελέτης, η ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών θα έχει ολοκληρωθεί.

Παρότι, όμως, το γενικό πλαίσιο είναι, πλέον, γνωστό υπάρχει αχαρτογράφητο πεδίο διότι η κοινοτική οδηγία θα εφαρμοσθεί στην πράξη για πρώτη φορά σε τέτοιο εύρος. Μέχρι στιγμής κάποιες από τις διατάξεις της έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο για μία τράπεζα στην Αυστρία.

Επομένως, είναι πιθανό να απαιτηθούν συμπληρωματικές αποφάσεις που να καλύπτουν τυχόν κενά, ή να ερμηνεύουν και να εξειδικεύουν υφιστάμενες διατάξεις. Πρακτικά, το πώς θα εφαρμοσθεί το πλαίσιο είναι ζήτημα προσέγγισης και επομένως «πολιτικής», αναφέρουν τραπεζικά στελέχη.

Το γενικό πλαίσιο που προβλέπει η οδηγία

Η προσπάθεια που καταβάλλει το εγχώριο σύστημα είναι να αποφευχθεί η υπαγωγή των τραπεζών σε καθεστώς εξυγίανσης, μετά τη γνωστοποίηση των κεφαλαιακών αναγκών. Υπενθυμίζεται ότι με βάση την οδηγία, μετά το αποτέλεσμα του stress test, ο επόπτης κρίνει με μια σειρά κριτηρίων αν οι τράπεζες: α) πληρούν την αρχή του going concern, β) αν απαιτούνται μέτρα πρόωρης εξυγίανσης, γ) αν απαιτείται εξυγίανση, δ) αν πρέπει να τεθούν σε καθεστώς εκκαθάρισης.

Στις δύο πρώτες περιπτώσεις οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιούνται από ιδιώτες. Μόνο που στη δεύτερη περίπτωση, πριν από την προσφυγή στους ιδιώτες, ενεργοποιείται, σε συνεργασία με τον επόπτη, η διαδικασία ρευστοποίησης μέρους των περιουσιακών στοιχείων, με βάση τα recovery plans, που έχουν κατατεθειμένα οι τράπεζες. Τα σχετικά σχέδια, ήδη, επικαιροποιούνται προκειμένου να εφαρμοστούν, εφόσον κάτι τέτοιο χρειασθεί.

Κερδίζει έδαφος το ΤΧΣ ως μηχανισμός ανακεφαλαιοποίησης

Η απόφαση να τρέξει γρήγορα η διαγνωστική μελέτη έχει επίσης τη σημασία της, όσον αφορά στο πώς θα ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες. Αυτή τη στιγμή ο μόνος δομημένος μηχανισμός μέσω του οποίου το Δημόσιο μπορεί να διοχετεύσει στις τράπεζες ως 25 δισ. ευρώ του νέου δανείου είναι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Όσο περνάει ο χρόνος η χρήση του ΤΧΣ ως μηχανισμού εκ νέου διοχέτευσης κρατικής βοήθειας κερδίζει έδαφος καθώς όπως προαναφέρθηκε η εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας θα διενεργηθεί για πρώτη φορά σε τέτοια κλίμακα. «Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιηθεί ένας παγιωμένος μηχανισμός με εμπειρία» σημειώνει επικεφαλής τράπεζας.

Γιατί είναι σημαντική η αποφυγή του bail-in

Το μεγάλο κέρδος έως τώρα για τις τράπεζες και την ελληνική οικονομία είναι η αποφυγή του bail-in για τις ανασφάλιστες καταθέσεις (άνω των 100 χιλ. ευρώ ανά δικαιούχο και τράπεζα). Η δέσμευση του υπουργού Οικονομικών αλλά και οι διαρροές από την τελευταία συζήτηση του Δ.Σ. της ΕΚΤ δείχνουν ότι καταβάλλεται κάθε προσπάθεια να αποφευχθεί το κούρεμα των ανασφάλιστων καταθέσεων.

Πρόκειται για κίνηση που στοχεύει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες για τη σταδιακή επανάκαμψη κεφαλαίων που είτε έφυγαν από τις τράπεζες, είτε έχουν συγκεντρωθεί στο διάστημα της εφαρμογής των capital controls ως αποτέλεσμα άσκησης επιχειρηματικής κυρίως δραστηριότητας.

Η επιστροφή στις τράπεζες της ρευστότητας που παράγουν οι επιχειρήσεις αποτελεί πρωταρχικό στόχο και στο πλαίσιο αυτό αναμένεται από την ΤτΕ νέα διάταξη που να καταργεί κάθε περιορισμό στις νέες καταθέσεις.

Οι τράπεζες είναι έτοιμες να υποστηρίξουν τεχνικά μια τέτοια λύση απαιτείται, όμως, πρώτα να έχει σταθεροποιηθεί το περιβάλλον ώστε να αποφευχθούν εκροές στο εξωτερικό που δεν διενεργούνται για να καλυφθούν πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων (εισαγωγές κ.ά.).