Μπάχαλο με την αξιοποίηση των κρατικών ακινήτων

Πλήρη κατάλογο με όλα τα ακίνητα που ελέγχει το δημόσιο, ανεξάρτητα από το αν ανήκουν στην ιδιοκτησία της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), σε υπουργεία, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ή σε άλλους οργανισμούς, καλείται να παρουσιάσει στους δανειστές μέσα στον Σεπτέμβριο η διοίκηση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ).

Αν και μετά την παραίτηση της κυβέρνησης είναι δύσκολο να τηρηθούν τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα του μνημονίου, έχει συμφωνηθεί επίσης να μεταφερθούν εντός του Σεπτεμβρίου στο ΤΑΙΠΕΔ και άλλα 45 ακίνητα, προκειμένου να συμπληρωθεί ο αριθμός των περίπου 1.000 ακινήτων. Στα 18 από τα 45 ακίνητα θα μεταφερθούν στο ταμείο τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και για τα υπόλοιπα 27 τα δικαιώματα διαχείρισης. Μέχρι σήμερα, με πέντε κοινές υπουργικές αποφάσεις, έχουν περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ 930 κρατικά ακίνητα.

Στο ΤΑΙΠΕΔ δεσμεύθηκαν επίσης πως θα ολοκληρώσουν μέχρι 30 Σεπτεμβρίου και τις διαδικασίες πώλησης σειράς ακινήτων που είχαν περάσει σε επενδυτές μέσω ηλεκτρονικών δημοπρασιών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται το ακίνητο επί της οδού Φλωρίνης 18 στην Αθήνα (για το οποίο έχει ανακύψει και θέμα ιδιοκτησίας με ιδιώτη), το πρώην Ειρηνοδικείο Παραμυθιάς, ακίνητο στην Πλύτρα Λακωνίας και τα ακίνητα στην Πλάκα. Ειδικά για τα τελευταία απαιτούνται πρωτοβουλίες για την έξωση των σημερινών ενοίκων, οι οποίοι χρησιμοποιούν τα ακίνητα χωρίς να πληρώνουν.

Μέχρι τις 30 Μαρτίου 2016 ευελπιστούν στο Ταμείο πως θα κλείσει η υπόθεση παραχώρησης για 40 χρόνια του Ιππικού Κέντρου στο Μαρκόπουλο. Για το συγκεκριμένο ακίνητο προσφορές υπέβαλαν οι εταιρείες Dimand A.E., ΕΛΙΑ Κατασκευαστική Α.Ε. και Μαρκόπουλο Α.Ε., αλλά στο παράρτημα του μνημονίου αναφέρεται πως έχουν μείνει στο παιχνίδι δύο εξ αυτών. Οικονομικοί σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ είναι η Alpha Bank και η Alpha Αστικά Ακίνητα. Ακόμα και αν οριστικοποιηθεί άμεσα ο πλειοδότης, εκκρεμούν η έγκριση της σύμβασης παραχώρησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου (ΕΣΧΑΔΑ) από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Μέχρι τα τέλη του έτους εκτιμάται πως θα έχουν κλείσει και οι εκκρεμότητες ώστε να προχωρήσει η πώληση ακινήτου 160 στρεμμάτων, με θαλάσσιο μέτωπο μήκους 370 μέτρα, στο Ποσείδι Χαλκιδικής, στη χερσόνησο της Κασσάνδρας. Μέχρι 31 Δεκεμβρίου υποτίθεται πως θα έχει τελειώσει και το σίριαλ με τον διαγωνισμό για το ακίνητο Αφάντου στη Ρόδο. Στη σχετική διαδικασία (πώλησης δύο ξεχωριστών τμημάτων) επικράτησαν οι οι Angeliades Inc. και Aegean Sun Investments, αλλά εκκρεμεί η διόρθωση του ΕΣΧΑΔΑ, το οποίο είχε απορριφθεί αρχικώς από το ΣτΕ (για τυπικούς λόγους). Αν δεν εγκριθεί το ΕΣΧΑΔΑ και δεν εγκριθεί η δυνατότητα κάθε επενδυτή να αξιοποιήσει την παραλία μπροστά από κάθε ακίνητο, οι αγοραστές μπορεί να αποχωρήσουν.

Καθυστερήσεις καταγράφονται και στην πώληση ακινήτων του ελληνικού δημοσίου στο εξωτερικό, όπως τα κτίρια σε Ρώμη και Νέα Υόρκη για τα οποία εκκρεμεί η μεταφορά τους στο ΤΑΙΠΕΔ. Ειδικά για τη Ρώμη, οι τεχνικοί σύμβουλοι του Ταμείου δεν έχουν ακόμα λάβει τα απαραίτητα έγγραφα από το υπουργείο Οικονομικών, ώστε να ζητήσουν την αλλαγή χρήσης του κτιρίου από γραφεία σε ξενοδοχείο από τις τοπικές αρχές.

Τέλος, περισσότερες από μία ντουζίνα εκκρεμότητες καταγράφονται για την ολοκλήρωση των διαγωνισμών σε Ελληνικό και Αστήρ Βουλιαγμένης, με αποτέλεσμα αρκετοί να θεωρούν πως θα απαιτηθεί τιτάνια προσπάθεια ώστε να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που αναφέρονται (Ιούνιος 2016 για Αστέρα και τέλος του 2016 για Ελληνικό).

Το χάος με την αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας, ακόμα και υπό την εποπτεία του ΤΑΙΠΕΔ, αποκαλύπτουν και οι πολλές εκκρεμότητες με άλλα ακίνητα τα οποία είχε προσπαθήσει να πωλήσει/παραχωρήσει το Ταμείο την τελευταία τριετία.

Στην Κασσιόπη Κέρκυρας για παράδειγμα, ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε προ διετίας, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα το χωροταξικό σχέδιο. Εκκρεμεί, επίσης, ο διαγωνισμός για τη μεταφορά εγκατάστασης του πολεμικού ναυτικού σε άλλο σημείο. Στο Καστέλο Μπίμπελι, επίσης στην Κέρκυρα, δεν έχει υποβληθεί ακόμα το ΕΣΧΑΔΑ προς έγκριση στο ΣτΕ (οι πρώτες απόπειρες παραχώρησης του ιστορικού κτιρίου απέτυχαν), ενώ σε αντίστοιχο στάδιο βρίσκονται τα ειδικά χωροταξικά για ακίνητα σε Πόρτο Χέλι, Βαρθολομιό κ.λπ.

Γι’ αυτό και προωθείται η ενεργοποίηση υπηρεσίας η οποία θα προωθεί με ενιαίο τρόπο τα ΕΣΧΑΔΑ, ενώ θα επιβλέψει και τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να γίνουν περισσότερο λειτουργικά.

Ο μακρύς δρόμος για τις τιτλοποιήσεις

Για το θέμα της τιτλοποίησης μελλοντικών εσόδων από πώληση ή αξιοποίηση ακινήτων το ΤΑΙΠΕΔ έχει ήδη προσλάβει ως οικονομικούς συμβούλους τη UBS (πρώτη φάση), την Deutsche Bank και την BNP Paribas (δεύτερη φάση), καθώς και τα νομικά γραφεία Κουταλίδη και Norton Rose (UK). H UBS παρουσίασε την έκθεσή της από τον Ιούλιο του 2014, στην οποία περιγράφονται οι εναλλακτικές λύσεις και τα πιθανά προβλήματα (όπως η πιθανότητα επιβάρυνσης του δημόσιου χρέους από το προϊόν της τιτλοποίησης).

Για να οριστικοποιηθούν οι αποφάσεις πρέπει καταρχήν να ρυθμιστεί το ζήτημα του χρέους, σε συνεννόηση με την ΕΛΣΤΑΤ. Στη συνέχεια η επόμενη κυβέρνηση θα αποφασίσει για τη δομή της συναλλαγής, αν δηλαδή θα γίνει τιτλοποίηση με τα έσοδα να εισπράττονται από έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, ή αν θα δημιουργηθεί μια εταιρεία ειδικού σκοπού (Special Purpose Vehicle - SPV).

Εκκρεμεί, επίσης, η οριστική απόφαση για το μίγμα ακινήτων που θα περιλαμβάνεται στην τιτλοποίηση (η αναλογία μεταξύ ακινήτων που παράγουν έσοδα και οικοπέδων/κτιρίων προς αξιοποίηση), καθώς αναμένεται να διευρυνθεί το χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ ώστε να υπάρχουν περισσότερες επιλογές. Στο Ταμείο υποστηρίζουν πως είναι πιθανόν να προχωρήσουν σε μια πιλοτική πρωτοβουλία μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2016.