Παπαδημούλης: Φειδωλή η Ε.Ε. απέναντι στα καρτέλ τραπεζών

Με αφορμή την απάντηση της Επιτρόπου Ανταγωνισμού, Margrethe Vestager, σε ερώτησή του για τα πρόστιμα που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε τράπεζες και επενδυτικά ιδρύματα για παράνομες πρακτικές, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης χαρακτηρίζει «φειδωλή» τη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Παπαδημούλης στην ερώτησή του έθετε το θέμα των παράνομων, αντιανταγωνιστικών πρακτικών των μεγαλύτερων τραπεζών του κόσμου, όσον αφορά «στον σχηματισμό καρτέλ, στη χειραγώγηση τιμών στις διατραπεζικές αγορές (Libor, EONIA, Tibor) και στις αγορές συναλλάγματος, στη συμμετοχή σε φοροδιαφυγή και σε ξέπλυμα μαύρου χρήματος κ.ά.», σημειώνοντας ότι «σύμφωνα με εκτιμήσεις, από το 2008 μέχρι σήμερα, τα μεγαλύτερα τραπεζικά και επενδυτικά ιδρύματα στον κόσμο έχουν αναγκαστεί να καταβάλουν, σε πρόστιμα και εξωδικαστικούς συμβιβασμούς, περίπου 150 δισ. ευρώ».

Στη συνέχεια της ερώτησής του ο Έλληνας ευρωβουλευτής ζητούσε από την Κομισιόν να τον ενημερώσει για το «ποιες έρευνες έχουν ξεκινήσει οι αρμόδιες αρχές της Ε.Ε. για τυχόν παράνομες δραστηριότητες ευρωπαϊκών τραπεζών και ποιο το ύψος των προστίμων που έχουν επιβληθεί», καθώς επίσης εάν «θεωρεί ικανοποιητικό το κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε., αναφορικά με τη ρύθμιση και έλεγχο του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος».

Στην απάντησή της η Κομισιόν ενημερώνει τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ για τα πρόστιμα που έχει επιβάλει σε τραπεζικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. καταγράφοντας τα εξής: «Στις 4 Δεκεμβρίου 2013, η Επιτροπή επέβαλε σε οκτώ διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρόστιμα συνολικού ύψους 1.712.468.000 ευρώ, στο πλαίσιο της διαδικασίας διακανονισμού για συμμετοχή σε παράνομες συμπράξεις (καρτέλ) σε αγορές χρηματοπιστωτικών παραγώγων που καλύπτουν τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ). Στις 4 Φεβρουαρίου 2015 η Επιτροπή επέβαλε στη χρηματιστηριακή εταιρεία ICAP πρόστιμο 14.960.000 ευρώ για τη διευκόλυνση που παρείχε σε πολλές συμπράξεις στον τομέα των παραγώγων επιτοκίων σε γεν. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τέσσερις διεθνείς τράπεζες είχαν συστήσει σύμπραξη σχετικά με τις αποκλίσεις τιμών προσφοράς-ζήτησης («bid-ask spreads») των παραγώγων επιτοκίων σε ελβετικά φράγκα στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) και επέβαλε στους συμμετέχοντες σε αυτήν πρόστιμα συνολικού ύψους 32.355.000 ευρώ. Επιπλέον, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι δύο διεθνείς τράπεζες συμμετείχαν σε παράνομη σύμπραξη με σκοπό τον επηρεασμό των επιτοκίων αναφοράς Libor ελβετικού φράγκου μεταξύ Μαρτίου 2008 και Ιουλίου 2009 και επέβαλε συνολικό πρόστιμο 61.676.000 ευρώ».

Καταλήγοντας στην απάντησή της η Ευρωπαία Επίτροπος σημειώνει ότι «ο νέος κανονισμός για την κατάχρηση της αγοράς θα προβλέπει αυστηρότερες κυρώσεις κατά της χειραγώγησης των δεικτών αναφοράς», καθώς επίσης ότι «η πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό σχετικά με τους δείκτες αναφοράς, ο οποίος αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των συν-νομοθετών, σκοπό έχει να διασφαλίσει ότι όλοι οι δείκτες αναφοράς που διατίθενται και χρησιμοποιούνται στην Ε.Ε. δεν υπόκεινται σε χειραγώγηση και καθορίζονται με τρόπο διαφανή, έγκυρο και αξιόπιστο».

Ακολουθεί η πλήρης ερώτηση και απάντηση:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-009385/2015 προς την Επιτροπή
Άρθρο 130 του Κανονισμού
Dimitrios Papadimoulis (GUE/NGL)
Θέμα: Πρόστιμα σε διεθνείς τράπεζες.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από το 2008 μέχρι σήμερα, τα μεγαλύτερα τραπεζικά και επενδυτικά ιδρύματα στον κόσμο έχουν αναγκαστεί να καταβάλουν, σε πρόστιμα και εξωδικαστικούς συμβιβασμούς, περίπου 150 δισ. ευρώ. Μεταξύ των «άτακτων» διεθνών τραπεζών, συγκαταλέγονται και οι μεγαλύτερες τράπεζες χωρών της Ε.Ε., όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία (Lloyd's, Barclay's, RBS, HSBC, Deutsche Bank, Societe General, BNP Paribas, Santader.

Τα αδικήματα των εν λόγω τραπεζών αφορούν τον σχηματισμό καρτέλ, τη χειραγώγηση τιμών στις διατραπεζικές αγορές (Libor, EONIA, Tibor) και στις αγορές συναλλάγματος, τη συμμετοχή σε φοροδιαφυγή και σε ξέπλυμα μαύρου χρήματος κ.ά.

Με δεδομένο ότι:
α) η χειραγώγηση τιμών στις διατραπεζικές αγορές επηρεάζει βασικά οικονομικά μεγέθη, βάσει των οποίων λαμβάνονται αποφάσεις δημοσιονομικής/νομισματικής πολιτικής, και ότι
β) οι πιο διεξοδικές έρευνες για τις παράνομες δραστηριότητες των τραπεζών ξεκίνησαν από τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ, ερωτάται η Επιτροπή:

- Έχουν ερευνηθεί οι επιπτώσεις των χειραγωγημένων τιμών στις διατραπεζικές αγορές, στην άσκηση δημοσιονομικής/νομισματικής πολιτικής από τα κράτη μέλη και την ΕΚΤ;

- Ποιες έρευνες έχουν ξεκινήσει οι αρμόδιες αρχές της ΕΕ για τυχόν παράνομες δραστηριότητες ευρωπαϊκών τραπεζών και ποιο το ύψος των προστίμων που έχουν επιβληθεί;

-Θεωρεί ικανοποιητικό το κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ, αναφορικά με τη ρύθμιση και έλεγχο του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος;

E-009385/2015 Απάντηση της κας Vestager εξ ονόματος της Επιτροπής
(19.8.2015)

Στις 4 Δεκεμβρίου 2013, η Επιτροπή επέβαλε σε οκτώ διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρόστιμα συνολικού ύψους 1.712.468.000 ευρώ στο πλαίσιο της διαδικασίας διακανονισμού για συμμετοχή σε παράνομες συμπράξεις (καρτέλ) σε αγορές χρηματοπιστωτικών παραγώγων που καλύπτουν τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ).

Τέσσερα από τα εν λόγω ιδρύματα συμμετείχαν σε σύμπραξη που αφορούσε παράγωγα επιτοκίων σε ευρώ. Έξι από αυτά συμμετείχαν σε μία ή περισσότερες διμερείς συμπράξεις που αφορούσαν παράγωγα επιτοκίων σε ιαπωνικά γιεν. Επιπλέον, στις 4 Φεβρουαρίου 2015 η Επιτροπή επέβαλε στη χρηματιστηριακή εταιρεία ICAP πρόστιμο 14.960.000 ευρώ για τη διευκόλυνση που παρείχε σε πολλές συμπράξεις στον τομέα των παραγώγων επιτοκίων σε γιεν. Η έρευνα σχετικά με παράγωγα σε ευρώ κατά της Crédit Agricole, της HSBC και της JPMorgan συνεχίζεται σύμφωνα με τη συνήθη διαδικασία (όχι τη διαδικασία διακανονισμού).

Εξάλλου, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τέσσερις διεθνείς τράπεζες είχαν συστήσει σύμπραξη σχετικά με τις αποκλίσεις τιμών προσφοράς-ζήτησης («bid-ask spreads») των παραγώγων επιτοκίων σε ελβετικά φράγκα στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) και επέβαλε στους συμμετέχοντες σε αυτήν πρόστιμα συνολικού ύψους 32.355.000 ευρώ. Επιπλέον, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι δύο διεθνείς τράπεζες συμμετείχαν σε παράνομη σύμπραξη με σκοπό τον επηρεασμό των επιτοκίων αναφοράς Libor ελβετικού φράγκου μεταξύ Μαρτίου 2008 και Ιουλίου 2009 και επέβαλε συνολικό πρόστιμο 61.676.000 ευρώ.

Τέλος, ο νέος κανονισμός για την κατάχρηση της αγοράς θα προβλέπει αυστηρότερες κυρώσεις κατά της χειραγώγησης των δεικτών αναφοράς. Η πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό σχετικά με τους δείκτες αναφοράς , ο οποίος αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των συν-νομοθετών, σκοπό έχει να διασφαλίσει ότι όλοι οι δείκτες αναφοράς που διατίθενται και χρησιμοποιούνται στην Ε.Ε. δεν υπόκεινται σε χειραγώγηση και καθορίζονται με τρόπο διαφανή, έγκυρο και αξιόπιστο.