Ο πρώτος λογαριασμός από τα capital controls

Οι συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα από τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων που επιβλήθηκαν στις 29 Ιουνίου 2015 έχουν πλέον αρχίσει να αποτυπώνονται στα επίσημα μακροοικονομικά στοιχεία και στους δείκτες συγκυρίας, τονίζει ο ΣΕΒ στο μηνιαίο δελτίο οικονομικής συγκυρίας.

Όπως αναφέρει, παρά τον θετικό ρυθμό ανάπτυξης που σημειώθηκε κατά το α' 6μηνο του 2015 (+1,1%), η πορεία των δεικτών του Ιουλίου και του Αυγούστου, που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, αποτελούν ισχυρή ένδειξη για την εξασθένιση της οικονομικής δραστηριότητας στο β' εξάμηνο και την παραμονή για ένα ακόμα έτος σε υφεσιακή τροχιά.

Ειδικότερα:

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε περαιτέρω τον Αύγουστο του 2015 (στις 75,2 μονάδες), έπειτα από τη σφοδρή επιδείνωση του Ιουλίου, καταγράφοντας χαμηλό 6,5 σχεδόν ετών (χαμηλότερη τιμή είχε καταγραφεί τον Μάρτιο του 2009).

Ανάλογη είναι η εικόνα και στον δείκτη υπευθύνων προμηθειών (PMI), ο οποίος μετά την πτώση-ρεκόρ του Ιουλίου, εξακολουθεί να παραμένει και τον Αύγουστο του 2015 σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα (στις 39,1 μονάδες), κυρίως λόγω των δυσμενών συνθηκών λειτουργίας των επιχειρήσεων και της έλλειψης ζήτησης και νέων παραγγελιών, ενώ εικόνα κατάρρευσης παρουσιάζει και ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία τον Αύγουστο του 2015, ο οποίος υποχωρεί στα επίπεδα του β' τριμήνου του 2009.

Στον τομέα της απασχόλησης, τον Ιούλιο του 2015 καταγράφηκε αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων (-16,7 χιλ. θέσεις εργασίας έναντι +13,3 χιλ τον Ιούλιο του 2014). Πιο ανησυχητική είναι η εξέλιξη της ποιοτικής σύνθεσης της απασχόλησης, με τις προσλήψεις πλήρους και μερικής απασχόλησης να υποχωρούν σημαντικά τον Ιούλιο του 2015 και τις προσλήψεις εκ περιτροπής απασχόλησης να εκτινάσσονται. Παράλληλα, ο αριθμός των ανέργων, εγγεγραμμένων στον ΟΑΕΔ, αυξήθηκε σημαντικά τον Ιούλιο (+14,1 χιλ. άτομα), ενώ οι προσδοκίες για την απασχόληση στη βιομηχανία και στις υπηρεσίες τον Αύγουστο κατέρρευσαν σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.

Σημειώθηκε, επίσης, περαιτέρω μείωση των χορηγήσεων δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, εντείνοντας την πιστωτική ασφυξία που επικρατεί στην αγορά.

Η αρνητική καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα τον Ιούλιο (€-607 εκατ.), έναντι θετικής καθαρής ροής τον Ιούνιο (€+430 εκατ.) καταδεικνύει ότι η εντεινόμενη αβεβαιότητα για την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στην Ευρωζώνη οδήγησε πολλές επιχειρήσεις να δανειστούν σε ευρώ τον Ιούνιο και να καθυστερήσουν την εξυπηρέτηση των δανείων τους, ενώ τον Ιούλιο, όταν το ενδεχόμενο αυτό απομακρύνθηκε, πολλά δάνεια αποπληρώθηκαν.

Η αβεβαιότητα του Ιουνίου φαίνεται επίσης να οδήγησε πολλά νοικοκυριά σε αναβολή των πληρωμών δανείων, καθώς η καθαρή ροή περιορίστηκε σημαντικά (€-14 εκατ.), για να επανέλθει ξανά τον Ιούλιο του 2015 σε επίπεδα ανάλογα του Μαΐου (€-382 εκατ.). Παράλληλα, συγκρατήθηκε σημαντικά η εκροή καταθέσεων (από €-7,7 δισ. τον Ιούνιο σε €-1,4 δισ. περίπου τον Ιούλιο), η οποία συνολικά από τον Δεκέμβριο του 2014 πλησιάζει τα €40 δισ., τονίζει ο ΣΕΒ.

Στις λιανικές πωλήσεις καταγράφεται πτώση τον Ιούνιο του 2015 (-0,7%), ενώ μεγαλύτερες αναμένεται να είναι οι απώλειες από τον Ιούλιο και μετά.

Ήδη η καταναλωτική εμπιστοσύνη παρουσιάζει εικόνα κατάρρευσης τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ενώ η ΕΣΕΕ εκτιμά ότι οι λιανικές πωλήσεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες του 2015 παρουσιάζουν απώλειες €1,3 δισ. ευρώ (-12,7% σε σχέση με πέρυσι). Βασικό χαρακτηριστικό της ίδιας περιόδου, σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, είναι η μετατόπιση του αγοραστικού ενδιαφέροντος σε διαρκή αγαθά (π.χ. oι πωλήσεις του ομίλου Fourlis το α' 6μηνο αυξήθηκαν 2,3%), καθώς επίσης και η διεύρυνση της χρήσης πλαστικού χρήματος.

Παράλληλα, παρόλο που οι εξαγωγές ανακάμπτουν τον Ιούνιο του 2015 με σημαντική άνοδο (+17,8%, χωρίς καύσιμα και πλοία), οι εισπράξεις από εξαγωγές μειώνονται (-1,9%), γεγονός το οποίο καταδεικνύει ότι οι ροές επηρεάζονται από την αυξημένη αβεβαιότητα.

Ανθεκτικός ο τουρισμός

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι, παρά τις πρωτοφανείς δυσκολίες που έχουν προκαλέσει οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, ο τουρισμός επιδεικνύει εξαιρετική ανθεκτικότητα, γεγονός που ενδεχομένως θα συμβάλει και στη συγκράτηση των λιανικών πωλήσεων κατά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, σημειώνει ο ΣΕΒ.

Συνολικά, κατά το διάστημα Ιαν.-Ιουν. 2015 οι εισπράξεις από τον τουρισμό ανήλθαν στα €4,1 δισ. (+8,2%), ενώ οι αφίξεις ξεπέρασαν τα 7,5 εκατ. ταξιδιώτες (+20,8%).

Εξάλλου, η επιστροφή μεγάλων ξένων αεροπορικών εταιρειών στο αεροδρόμιο της Αθήνας και η αύξηση της δραστηριότητας της Aegean (+15% επιβατική κίνηση) πιστοποιούν την αύξηση των αεροπορικών αφίξεων από το εξωτερικό στην Αθήνα (+26,5%). Η σημαντική διαφορά μεταξύ εσόδων και αφίξεων σχετίζεται με τον κίνδυνο για έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη και, ενδεχομένως, σε αύξηση της φοροδιαφυγής, υπογραμμίζει ο ΣΕΒ.