Alpha Bank: Εχει κινδύνους το μίγμα δημοσιονομικής πολιτικής

Ο Προϋπολογισμός 2016 (Π2016) διατηρεί τη δημοσιονομική πειθαρχία, που είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της επενδυτικής εμπιστοσύνης αναθεωρώντας ωστόσο προς τα κάτω τους δημοσιονομικούς στόχους σύμφωνα με τη νέα συμφωνία με τους εταίρους, τονίζει η Alpha Bank στην εβδομαδιαία ανάλυσή της.

Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της Συμβάσεως Χρηματοδοτικής Διευκολύνσεως, ο Π2016 προβλέπει μικρό πρωτογενές έλλειμμα της Γενικής Κυβερνήσεως ύψους -0,25% του ΑΕΠ το 2015, και πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ το 2016. Παράλληλα, στον Π2016 περιορίζεται σημαντικά η πρόβλεψη για τον ρυθμό του πραγματικού ΑΕΠ σε 0% το 2015 και -0,7% το 2016 (έναντι -2,3% και -1,3% που προέβλεπε το Προσχέδιο).

Οπως σημειώνει η τράπεζα, η μικρότερη του αναμενομένου ύφεση σε συνδυασμό με την αναθεώρηση των στόχων καθιστούν εφικτή την επιτυχή εκτέλεση του Π2016 εξασφαλίζοντας τη συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής δίχως μία μακράς διάρκειας επιστροφή της οικονομίας σε νέο υφεσιακό κύκλο. 

Ειδικότερα, το 2016, προβλέπεται αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος του Κρατικού Προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση) στο 2,1% του ΑΕΠ, έναντι 1,9% του ΑΕΠ το 2015. Το αποτέλεσμα αυτό προκύπτει από την αύξηση των τακτικών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά 4,3%, λόγω των φορολογικών επιβαρύνσεων μέσω της αυξήσεως της φορολογίας φυσικών και νομικών προσώπων, έμμεσων φόρων (ΦΠΑ), αλλά και καταργήσεως παλαιότερων εκπτώσεων φόρων (όπως η κατάργηση της επιστροφής του ειδικού φόρου καταναλώσεως στο πετρέλαιο για αγροτική χρήση).

Το μίγμα δημοσιονομικής πολιτικής που εφαρμόζεται, δηλαδή αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων με ταυτόχρονη διατήρηση των πρωτογενών δαπανών στο ίδιο επίπεδο από το 2014 μέχρι και το 2016, ενέχει ορισμένους κινδύνους όσον αφορά κυρίως στο ύψος της αναμενόμενης υποχωρήσεως της ιδιωτικής καταναλώσεως. Το συγκεκριμένο μίγμα πολιτικής έχει αποδειχθεί στο παρελθόν ότι συνδέεται με δυσμενέστερους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές.

Μεγαλύτερη της αναμενόμενης, ωστόσο, υποχώρηση της ιδιωτικής καταναλώσεως, θα δυσχεράνει τη συλλογή εσόδων. Επιπλέον, σημειώνεται, έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν ότι η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ δεν εξασφαλίζει πάντοτε την αύξηση των εσόδων από έμμεσους φόρους, καθώς αυτό εξαρτάται, πλην του ύψους της υφέσεως που προκαλεί, και από την αποτελεσματικότητα του φοροελεγκτικού μηχανισμού. Από την άλλη πλευρά, η αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης, λόγω της σταθεροποιήσεως των δημόσιων οικονομικών, της επιτυχούς ανακεφαλαιοποιήσεως των τραπεζών και της προωθήσεως των διαρθρωτικών αλλαγών, δύναται να υπεραντισταθμίσει την ανωτέρω τυχόν αρνητική επίπτωση.

Τα δύο δομικά στοιχεία του Π2016, η πρόβλεψη για τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ και το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος ενδέχεται να επηρεασθούν, πρώτον, από τη διόγκωση του προσφυγικού προβλήματος στα υψηλότερα μεταπολεμικά επίπεδα, και δεύτερον από τη σημαντική ενίσχυση των γεωπολιτικών κινδύνων και των ασύμμετρων απειλών που αντιμετωπίζουν οι ανεπτυγμένες χώρες.