Ευκαιρίες στη Ρωσία για Έλληνες εργολάβους

Οσοι βιαστούν να πανηγυρίσουν για τις «ευκαιρίες» που δημιουργεί η σοβαρή κρίση στις σχέσεις Μόσχας - Αγκυρας στον ελληνικό κατασκευαστικό κλάδο, θα χρειαστεί να μελετήσουν την εξαιρετικά περιορισμένη παρουσία των εγχώριων εργολάβων στη ρωσική αγορά.

Παρά τις εξαγγελίες δεκαετιών και το γεγονός πως υπήρξαν πρωτοπόροι εργολάβοι (όπως ο αείμνηστος Χρήστος Αρφάνης του πάλαι ποτέ κραταιού ομίλου ΜΕΤΩΝ ΕΤΕΠ) που επένδυσαν στη Ρωσία, τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.

Ακόμα και η Μηχανική, η οποία είχε επενδύσει στην αγορά ακινήτων της Ρωσίας, βρέθηκε αντιμέτωπη με τα απόνερα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-08, με οδυνηρές επιπτώσεις. Από το 2010 είχε ανακοινωθεί η ανάληψη από τον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αγία Πετρούπολη, αλλά στις παρουσιάσεις του ομίλου προς τους επενδυτές, η συγκεκριμένη σύμβαση δεν περιλαμβάνεται σήμερα στο χαρτοφυλάκιο.

Αντίθετα, οι Τούρκοι κατασκευαστές επένδυσαν στρατηγικά στη μεγάλη ρωσική αγορά αμέσως μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος και κατάφεραν μέσα σε δύο δεκαετίες να μετατραπούν στους απόλυτους κυρίαρχους μεταξύ των διεθνών εργολάβων.

Η Ρωσία είναι πλέον, με διαφορά, η μεγαλύτερη αγορά για τις τουρκικές τεχνικές εταιρείες καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν υλοποιήσει έργα (κυρίως στον τομέα της κατασκευής κατοικιών, κτιρίων γραφείων κ.λπ.) συνολικού ύψους περί τα 26 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών της γείτονος. Η μεγαλύτερη τεχνική εταιρεία στη Ρωσία, η Ronesans Holding (o κατασκευαστικός βραχίονας ονομάζεται Renaissance Construction) του Erman Ilicak, εκτελεί αυτή την περίοδο κτιριακά έργα περί το 1,5 δισ. ευρώ.

Τώρα πολλοί «επενδύουν» στις αυστηρές κυρώσεις που επιβάλλει η Ρωσία στις τουρκικές επιχειρήσεις. Η απόφαση του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν προβλέπει προσωρινούς περιορισμούς στις εισαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών από την Τουρκία, αλλά και περιορισμούς σε τουρκικές επιχειρήσεις από την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών στη Ρωσία. Επιβάλλει ακόμα και απαγόρευση στην πρόσληψη Τούρκων πολιτών σε ρωσικές επιχειρήσεις από 1/1/2016. Η λίστα τόσο των προϊόντων/υπηρεσιών, όσο και των επιχειρήσεων δεν έχει δημοσιοποιηθεί, αλλά έχει αρχίσει ήδη η φιλολογία για το ποιοι θα επωφεληθούν από το συγκεκριμένο εμπάργκο.

Οι Τούρκοι εργολάβοι επικεντρώθηκαν κυρίως στον τομέα της αγοράς κατοικίας και κτιρίων γραφείων, με κορυφαίους «παίκτες» τη Ronesans Holding, την ENKA (πρώην συνέταιρο του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ) και την Ant Yapi. Συνεπώς δεν ασχολούνται με δημόσια έργα και κρατικά συμβόλαια. Όμως, οι κυρώσεις του προέδρου Πούτιν επεκτείνονται σε όλους τους τομείς της οικονομίας, ακόμα και στους εργαζόμενους. Εκτιμάται πως περί τις 90.000 Τούρκοι εργάζονται σήμερα σε κατασκευαστικά έργα σε ολόκληρη τη Ρωσία.

Σημειώστε πως η διεθνής παρουσία των τουρκικών κατασκευαστικών ομίλων είναι παραδοσιακά (τις δύο τελευταίες δεκαετίες) πολύ ισχυρότερη των ελληνικών. Στο πρώτο εξάμηνο του 2015, οι Τούρκοι εργολάβοι είχαν έσοδα περί τα 8,5 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας της γειτονικής χώρας, στο πρώτο εξάμηνο η μεγαλύτερη αγορά ήταν το Τουρκμενιστάν (από το οποίο προήλθε το 21,5% των συνολικών διεθνών εσόδων), ακολουθεί η Ρωσία (16,9%) και το Ιράκ (10,8%). Στην ίδια έκθεση του τουρκικού υπουργείου επισημαίνεται πως μπορεί η Ρωσία να εμφανίζεται ως δεύτερη σε μέγεθος από πλευράς εσόδων, αλλά παραμένει πρώτη από πλευράς αριθμού έργων για τους εργολάβους.

Πάντως, τόσο ο όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ, όσο και ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχουν αναπτύξει σχέσεις με τη ρωσική πλευρά. Πρόσφατη είναι η συνεργασία του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τους Ρωσικούς Σιδηροδρόμους (RZD) στους διαγωνισμούς του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) για τον ΟΛΘ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την εταιρεία τροχαίου υλικού του ΟΣΕ. Οι Ρώσοι, όμως, βρίσκονται με το ένα πόδι εκτός διαγωνισμών, αν και ορισμένοι θεωρούν πως εξαιτίας των εξελίξεων μπορεί να καταθέσουν δεσμευτική προσφορά.