Από μηδενική βάση τα ΣΔΙΤ στα απορρίμματα

«Στα μουλωχτά» και με διάταξη που εντάχθηκε στο σχέδιο νόμου με τα νέα προαπαιτούμενα, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης προωθεί την ακύρωση των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για τις περιφέρειες Ηπείρου και Πελοποννήσου, για τον νομό Ηλείας, αλλά και τους άλλους διαγωνισμούς που βρίσκονται σε πιο πρώιμο στάδιο.

Μετά το θόρυβο που δημιουργήθηκε σήμερα το απόγευμα, η κυβέρνηση, με κοινή ανακοίνωση των υπουργείων Εσωτερικών, Οικονομίας και Περιβάλλοντος, στήριξε, πάντως, την επιλογή του κ. Τσιρώνη και με ανακοίνωση που εξέδωσε το βράδυ της Τρίτης επισημαίνει τα εξής:

"Η Κυβέρνηση κάνει σήμερα, αφού προηγήθηκε η ολοκλήρωση του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), το δεύτερο αποφασιστικό βήμα για την δημιουργία ενός βιώσιμου σε όλα τα επίπεδα μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων.

Η Κυβέρνηση, μέσω και της ήδη συσταθείσας Επιτροπής Συντονισμού Μεγάλων Έργων Υποδομής, αποφάσισε και δεσμεύεται να επανεξετάσει άμεσα το κατά πόσον ο σχεδιασμός όλων των έργων ΣΔΙΤ Απορριμμάτων (Πελοποννήσου, Ηπείρου, Σερρών, Ηλείας) είναι σύμφωνος με την Κοινοτική και Εθνική Νομοθεσία (ΕΣΔΑ 2015) και να μην υπογράψει εκείνα που δεν συνάδουν με τις αρχές και τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου.

Δεσμευόμαστε να συμβάλουμε χωρίς χρονοτριβή, στο πλαίσιο της αναθεώρησης των Περιφερειακών σχεδιασμών, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους αυτοδιοικητικούς φορείς, στην χρηματοδότηση και υλοποίηση του νέων σχεδιασμών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων που θα προκύψουν, με βάση τον σεβασμό στο Δημόσιο συμφέρον και το σύγχρονο ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό κεκτημένο".

Στο άρθρο 37 του πολυνομοσχεδίου και υπό τον τίτλο «αρμοδιότητες υλοποίησης έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων» προβλέπεται πως «η παράγραφος 11, του άρθρου 17, του νόμου 4071/12, καταργείται». Η υπό κατάργηση παράγραφος λέει «αρμοδιότητες ΦΟΣΔΑ (σ.σ. φορέα διαχείρισης απορριμμάτων) που έχουν ανατεθεί σε άλλο νομικό πρόσωπο κατά τις διατάξεις της παραγραφου 5 του νόμου 3536/07 όπως ισχύει, εξακολουθούν να ασκούνται από αυτό για όσο χρόνο προβλέπεται από την ισχύουσα απόφαση ανάθεσης».

Στην ουσία, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς που έχουν κινητοποιηθεί τις τελευταίες ώρες, η διάταξη καταργεί το δικαίωμα υπογραφής σύμβασης όχι μόνο από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, αλλά και από τις αναθέτουσες και των άλλων ΣΔΙΤ (όπως η Ηπειρος, η Ηλεία).

Οπως μετέδωσε νωρίτερα το Euro2day.gr: 

Από εβδομάδα σε εβδομάδα πάει η υπογραφή της σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για τη διαχείριση των απορριμμάτων της περιφέρειας Πελοποννήσου, με ανοικτό τον κίνδυνο απώλειας 60 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, αν δεν έχει τελειώσει το σίριαλ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου.

Ο περιφερειάρχης Πέτρος Τατούλης είχε καλέσει την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που επικράτησε στον σχετικό διαγωνισμό για το έργο των 160 εκατ. ευρώ, να υπογράψουν σήμερα. Τελικά, όμως, η υπογραφή μετατέθηκε για την επόμενη Δευτέρα, αφού τα περιθώρια είναι πλέον ασφυκτικά.

Πάντως, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης, με σημερινές δηλώσεις του, προαναγγέλλει την ακύρωση του διαγωνισμού. Διαφορετική άποψη εκφράζει, όμως, ο κ. Τατούλης, ο οποίος δήλωσε πως η υπογραφή θα γίνει κανονικά! Στις ίδιες δηλώσεις, ο κ. Τσιρώνης εμφανίζεται να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο "διάσωσης" των διαγωνισμών για Ήπειρο και Ηλεία, με αλλαγές, αλλά επιμένει πως θα ακυρωθεί η διαδικασία για την περιφέρεια Πελοποννήσου. 

Στην αγορά υποστηρίζουν πως η σύμβαση θα υπογραφεί, αν κατασταλάξει η κυβέρνηση όσον αφορά στην τύχη των ΣΔΙΤ στα απορρίμματα. Προς το παρόν, η στάση της είναι διφορούμενη: Από την μία πλευρά, προχωρά (με συστάσεις των δανειστών) στη δημιουργία της διυπουργικής επιτροπής που θα παρακολουθεί τα μεγάλα έργα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα ΣΔΙΤ στη διαχείριση απορριμμάτων.

Από την άλλη πλευρά, ο κ. Τσιρώνης επιμένει να υποστηρίζει πως τα ΣΔΙΤ είναι ζημιογόνα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αν και η τελευταία έχει διαφορετική άποψη! Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι πως ενώ υπεγράφη το ΣΔΙΤ για τη διαχείριση απορριμμάτων της Δυτικής Μακεδονίας και προωθείται το αντίστοιχο της Ηπείρου, ο κ. Τσιρώνης έχει πάρει προσωπικά την ακύρωση του διαγωνισμού για την Πελοπόννησο, που έχει προσωρινό ανάδοχο εδώ και ενάμιση χρόνο.

Το έργο διαχείρισης απορριμμάτων στην περιφέρεια Πελοποννήσου έλαβε πρόσφατα και την έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στη σχετική απόφαση αναφέρεται ότι μέσα σε 10 μήνες, τα τρία εργοστάσια θα αρχίσουν να δέχονται απορρίμματα, ενώ σε δύο χρόνια από την έναρξη κατασκευής θα ξεκινήσει η οριστική διαχείριση. Υπενθυμίζεται πως στην Περιφέρεια Πελοποννήσου υπάρχουν σήμερα 23 ενεργοί και 58 ανενεργοί αλλά μη αποκαταστημένοι Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Η χώρα μας έχει καταδικαστεί από τον Φεβρουάριο του 2014 από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και καταβάλλει εξαμηνιαίο πρόστιμο για κάθε ΧΑΔΑ που παραμένει ενεργός ή δεν έχει αποκατασταθεί.

Τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και τα στελέχη της αγοράς που ασχολούνται με τη διαχείριση απορριμμάτων, θεωρούν πως πρέπει να προχωρήσουν τα ΣΔΙΤ καθώς έρχονται να επιλύσουν προβλήματα που χρονίζουν επί δεκαετίες. Η κυβέρνηση δέχθηκε να συσταθεί η διυπουργική επιτροπή για την προώθησή τους, αλλά πιθανώς ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος εξακολουθεί να έχει άλλη άποψη.