Κλειδώνει το χρονοδιάγραμμα για τους οδικούς άξονες

Μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται να οριστικοποιηθεί η συμφωνία του υπουργείου Υποδομών με τις κατασκευαστικές κοινοπραξίες των τεσσάρων οδικών αξόνων (Ολυμπία Οδός, Ιονία Οδός, Μαλιακός - Κλειδί και Αξονας Κεντρικής Ελλάδας) για τα χρονοδιαγράμματα των έργων. Οι κοινοπραξίες έχουν ήδη καταθέσει τα δικά τους χρονοδιαγράμματα τα οποία προβλέπουν ολοκλήρωση των έργων μέχρι τον Μάρτιο του 2017. Πρόκειται για όρο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των έργων από το προηγούμενο ΕΣΠΑ (2007-2013). 

Όμως αναμένεται να δοθεί μάχη μεταξύ υπουργείου και κοινοπραξιών για τις ενδιάμεσες προθεσμίες και για τα λεγόμενα «μπόνους επιτάχυνσης» που ζητούν οι εργολάβοι και φαίνεται διατεθειμένο να καταβάλει (σε λογική ποσότητα…) η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών. Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου, οι κοινοπραξίες ζητούν υψηλά «μπόνους επιτάχυνσης» εργασιών αλλά πολλά αιτήματά τους δεν θα γίνουν δεκτά. Αναζητείται, λοιπόν, η χρυσή τομή μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Το συνολικό ποσό που εκτιμάται πως θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωση των οδικών αξόνων υπολογίζεται σε περίπου δύο δισεκατομμύρια ευρώ από τα στελέχη του υπουργείου Υποδομών. Αξιόλογο ποσοστό θα διατεθεί για το «μπόνους επιτάχυνσης», τις απαλλοτριώσεις, τη μεταφορά δημόσιων δικτύων (ύδρευσης, αποχέτευσης, κ.λπ.). Στο υπουργείο υποστηρίζουν πως έχει ήδη συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η «κατάθεση» κοινοτικών κονδυλίων περί τα 600 εκατ. ευρώ από το προηγούμενο ΕΣΠΑ σε ειδικό λογαριασμό, ώστε να μη χαθούν και να χρηματοδοτήσουν την ολοκλήρωση των έργων.

Το γεγονός πως οι εξαγγελίες του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη από τον περασμένο Αύγουστο, για παροχές και διευκολύνσεις (χαμηλότερα διόδια κ.λπ.) σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού που διέρχονται από τον οδικό άξονα της Ιονίας Οδού δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, δείχνει και το μέγεθος των προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει κατά την "επαναδιαπραγμάτευση" των συμβάσεων παραχώρησης. 

Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί σκληρή στάση, καλείται να διατηρήσει ένα κλίμα που θα επιτρέψει να προχωρήσουν και νέα έργα με συμβάσεις παραχώρησης, με κορυφαίο το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου. Η τελική προκήρυξη για το νέο αεροδρόμιο αναμένεται να δημοσιευθεί στις 28 Φεβρουαρίου, με τις προσφορές να κατατίθενται στα τέλη Μαΐου. Κύριο πρόβλημα θεωρείται η χρηματοδότηση του έργου καθώς στην κοινοπραξία που θα καταθέσει προσφορά πρέπει να συμμετέχουν και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που θα δανειοδοτήσουν τους εργολάβους.

Ο κ. Σπίρτζης, πάντως, εμφανίζεται επισήμως να παραπέμπει στη διαιτησία κάθε πρόσθετη απαίτηση των κοινοπραξιών που έχουν αναλάβει τους τέσσερις οδικούς άξονες. Προ ημερών το υπουργείο Υποδομών δεν δέχθηκε να καταβάλει το σύνολο της δόσης (30,6 εκατ. ευρώ) από την πρόσθετη χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου για τον άξονα Μαλιακός - Κλειδί, όπως είχε συμφωνηθεί επί Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ώστε να επανεκκινήσουν τα έργα. Με βάση εισηγήσεις συμβούλων πλήρωσε μόλις 5,7 εκατ. ευρώ και τα υπόλοιπα μπήκαν σε ειδικό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ). Η κοινοπραξία (γαλλική Vinci, γερμανική Hochtief, ΑΚΤΩΡ, J&P - ΑΒΑΞ και ΑΕΓΕΚ) μπορεί να τα διεκδικήσει μέσω διαιτησίας εντός ενός μήνα. 

Αντίστοιχη στάση αναμένεται να κρατήσει το υπουργείο και στις άλλες συμβάσεις παραχώρησης καθώς βασίζεται στις προβλέψεις της συμφωνίας επανεκκίνησης του 2013. Προβλέπεται πως αν το κόστος κατασκευής περιοριστεί σε σχέση με τα προβλεπόμενα ή τα έσοδα του παραχωρησιούχου (από τα διόδια) αυξηθούν έναντι των προβλέψεων, τότε μειώνεται η πρόσθετη χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου. Βέβαια, ο επανυπολογισμός γίνεται όταν τα έργα έχουν κατασκευαστεί κατά 90%. Για να ξεκινήσουν τα έργα έπειτα από δύο χρόνια παύσης το 2013, το δημόσιο είχε δεχθεί να καταβάλει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ως πρόσθετη χρηματοδότηση. Μόνο στο τμήμα Μαλιακός - Κλειδί, για παράδειγμα, η χρηματοδότηση ανέρχεται σε περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ.