Τι πραγματικά συμβαίνει με το «Ελευθέριος Βενιζέλος»

Η υπόθεση παράτασης της σύμβασης παραχώρησης της «Αερολιμήν Αθηνών», που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», εμφανίζεται ως ένα ακόμα επεισόδιο στην προσωπική βεντέτα μεταξύ του προέδρου του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) Στέργιου Πιτσιόρλα και του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη.

Μόνο που τώρα «η μπάλα παίρνει» και τον πρόεδρο της «Αερολιμήν Αθηνών» και πρώην υπουργό Παναγιώτη Ρουμελιώτη, ο οποίος, κατά τις διαρροές, αρνείται να φέρει το θέμα της έναρξης των διαπραγματεύσεων στο Δ.Σ. της εταιρείας. 

Εκτός από τις πληροφορίες για τον... σκληρό αγώνα που εμφανίζεται να δίνει η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ, μέχρι στιγμής ουδείς έχει εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους πρέπει να παραταθεί από σήμερα μια σύμβαση που λήγει σε δέκα χρόνια (το 2026). Ούτε έχει διευκρινιστεί αν θα παραταθούν και σειρά προνομίων (όπως η απαγόρευση κατασκευής ή εκσυγχρονισμού αεροδρομίου σε ακτίνα 100 χιλιομέτρων…) που έχει εξασφαλίσει με την υφιστάμενη σύμβαση η «Αερολιμήν Αθηνών». Σύμφωνα, πάντως, με τη σχετική κοινοτική νομοθεσία, οποιαδήποτε αλλαγή στη διάρκεια ή στους όρους της σύμβασης μπορεί να γίνει μόνο με νέο διαγωνισμό, αλλά το 2011 η τότε κυβέρνηση είχε βρει ένα «παράθυρο»…

«Ο τρόπος και ο χρόνος αξιοποίησης των 2 περιουσιακών στοιχείων (σ.σ. παράταση σύμβασης παραχώρησης και αξιοποίησης του 30% της «Αερολιμήν Αθηνών») του ΤΑΙΠΕΔ σχετικά με την Αερολιμήν Αθηνών θα αποφασιστεί μετά από εισήγηση των συμβούλων», λένε στελέχη που παρακολουθούν την υπόθεση. «Αφού δεν υπάρχει εισήγηση των συμβούλων, γιατί βιάζονται στο ΤΑΙΠΕΔ;» αναρωτιούνται όσοι αδυνατούν να παρακολουθήσουν την ομοβροντία δημοσιευμάτων περί «ανησυχίας» επενδυτών, επειδή δεν έχουμε από χθες επεκτείνει τη σύμβαση παραχώρησης.

Οι συνεχείς πιέσεις των Καναδών της PSP, οι οποίοι ελέγχουν το 40% της «Αερολιμήν Αθηνών» και παράλληλα έχουν τη διαχείριση, δείχνουν πάντως πως οι επενδυτές πιστεύουν πως τώρα είναι η κατάλληλη περίοδος. Είναι, όμως, η κατάλληλη περίοδος για το δημόσιο, όταν η αξία των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων βυθίζεται;

Οσοι θεωρούν πως τώρα πρέπει να ανοίξει η συζήτηση, επικαλούνται τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η παρούσα κυβέρνηση με το τρίτο μνημόνιο. Το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 30% της «Αερολιμήν Αθηνών» (από το 55% που έχει το δημόσιο) και περιμένει τις αποφάσεις του Δ.Σ. της τελευταίας, ώστε να προχωρήσει η διαδικασία. Σημειώστε πως μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία εισήγηση των συμβούλων του ΤΑΙΠΕΔ για τον τρόπο με τον οποίο θα «αξιοποιηθεί» το 30%. Στο τρίτο μνημόνιο αναφέρεται, πάντως, ως σενάριο αξιοποίησης η εισαγωγή των μετοχών της εταιρείας σε χρηματιστήριο. 

Επισημαίνεται πως η απόφαση για 20ετή παράταση είχε ληφθεί από το υπουργικό συμβούλιο το 2011, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει προχωρήσει. Τότε είχε επικρατήσει η άποψη (και για να ξεπεραστούν τα κοινοτικά εμπόδια), πως αφού ο αρχικός διαγωνισμός προέβλεπε 50ετή σύμβαση παραχώρησης, αλλά τελικά υπεγράφη 30ετής σύμβαση, τότε μπορεί να υπάρξει παράταση για ακόμα 20 χρόνια με τους ίδιους ακριβώς όρους (έως το 2046) και αγοραστή την υφιστάμενη εταιρία που διαχειρίζεται το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Το σχετικό δικαίωμα μεταφέρθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ με την απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων 187/06.09.2011. Από τότε μέχρι σήμερα, όμως, οι αξίες των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων έχουν βουλιάξει. 

Η ίδια η σύμβαση παραχώρησης προβλέπει τη δυνατότητα παράτασης, χωρίς να ορίζεται συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Προβλέπει, όμως, πως δέκα χρόνια πριν λήξει η αρχική διάρκεια (δηλαδή το 2016), οι δύο πλευρές μπορούν να προσέλθουν σε διαπραγματεύσεις σχετικά με ενδεχόμενη παράταση. 

Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει γίνει αναλυτική εισήγηση στο ΤΑΙΠΕΔ για το ποσό που μπορεί να αντλήσει από την 20ετή επέκταση της σύμβασης παραχώρησης από τους συμβούλους. Αναμένει την επίσημη έναρξη της διαδικασίας, προκειμένου να προσλάβει αποτιμητές, λένε οι γνωρίζοντες. Στο παρελθόν πάντως οι ίδιοι σύμβουλοι είχαν θεωρήσει πως το τίμημα που πρέπει να πληρώσουν οι Καναδοί της PSP (οι οποίοι εξαγόρασαν τη Hochtief Airport) θα ξεπερνούσε το μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Τότε είχε προταθεί να πληρώσουν περί τα 250 εκατ. ευρώ ως εφάπαξ τίμημα και το υπόλοιπο ποσό να καταβληθεί σε δόσεις. 

Οσοι θεωρούν πως η περίοδος δεν είναι κατάλληλη, επικαλούνται τις πιέσεις των Καναδών. «Για να βιάζονται, θα τους συμφέρει να γίνει σήμερα η παράταση», υποστηρίζουν. Όμως, η κατάσταση είναι περισσότερο πολύπλοκη:

Πρώτον, η PSP έχει εκφράσει την επιθυμία για παράταση της σύμβασης από τότε που απέκτησε τις μετοχές της Hochtief (το 2013). Δεύτερον, «για αυτού του είδους τις συναλλαγές απαιτείται αρκετός χρόνος προετοιμασίας και προγραμματισμού, γι' αυτό άλλωστε προβλέπεται στη σύμβαση έναρξη διαπραγματεύσεων 10 χρόνια πριν τη λήξη της». Αν η προσπάθεια ανεύρεσης νέου επενδυτή «εκκινήσει κατά τον χρόνο λήξης της αρχικής διάρκειας, αφενός, δεν θα υπάρχει αρκετός χρόνος για κατάλληλη προετοιμασία και αφετέρου, δημιουργείται ανασφάλεια στην επενδυτική κοινότητα ως προς τις προθέσεις του Δημοσίου σχετικά με το εν λόγω περιουσιακό στοιχείο. Επιπλέον, ο υφιστάμενος διαχειριστής δεν θα έχει κίνητρο περαιτέρω μακροπρόθεσμων επενδύσεων στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» για την περαιτέρω ανάπτυξη του αεροδρομίου».

Ειδικά σε μια περίοδο που προγραμματίζονται επενδύσεις για την κατασκευή δεύτερου τερματικού σταθμού προκειμένου να υποστηρίξει την αύξηση της τουριστικής κίνησης, θεωρείται πως είναι καλύτερο να ξεκαθαριστεί εγκαίρως το τοπίο.