Το καμπανάκι Στουρνάρα και οι «φόβοι της αγοράς»

Μνήμες της περσινής διαπραγμάτευσης έχουν ξυπνήσει σε εγχώριους και ξένους επενδυτές, μετά τη διαπίστωση ότι το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της α' αξιολόγησης είναι ανοικτό ενώ παράλληλα ασφυκτικό περιβάλλον δημιουργούν οι έξωθεν πιέσεις για το μεταναστευτικό και οι εσωτερικές κοινωνικές αντιδράσεις.

Υπό αυτό το πρίσμα δεν περνά απαρατήρητη η χθεσινή τοποθέτηση Στουρνάρα, που συμπυκνώνει τις θέσεις και τις αγωνίες όχι μόνο της αγοράς αλλά σχεδόν του συνόλου της οικονομίας.

Ο διοικητής προειδοποίησε ότι η καθυστέρηση της αξιολόγησης δημιουργεί υψηλό βαθμό αβεβαιότητας όσον αφορά στην πρόβλεψη ανάκαμψης της οικονομίας στο τέλος του έτους. «Κάθε ώρα που αποτυγχάνουμε να ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση, το κλίμα επιβαρύνεται», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η δε παρότρυνση Στουρνάρα στην κυβέρνηση να προχωρήσει γρήγορα, καθώς η απόσταση που μένει να καλυφθεί για έξοδο από την κρίση είναι σχετικά μικρή, αποτυπώνει, στην τρέχουσα συγκυρία, την άποψη της συντριπτικής πλειονότητας του κόσμου της οικονομίας.

Το γεγονός, μάλιστα, ότι για δεύτερη φορά από τις αρχές του χρόνου ο διοικητής της ΤτΕ κτυπάει καμπανάκι, δείχνει και τον βαθμό των ανησυχιών του.

Ακόμα πιο προχωρημένες φαίνεται πως είναι οι ανησυχίες ανθρώπων της αγοράς. «Η αίσθηση που αποκομίζεις όταν συνομιλείς για Ελλάδα με επενδυτές που συμμετείχαν πρόσφατα στις ΑΜΚ των τραπεζών είναι μια ταχεία επιδείνωση των προσδοκιών», σημειώνει στέλεχος εγχώριας χρηματιστηριακής.

Από την αδρανοποίηση του story της έγκαιρης αξιολόγησης, οι επενδυτές πέρασαν μέσα σε μερικά 24ωρα στην ανησυχία ότι η διαπραγμάτευση θα είναι μακρά και ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε εκλογές, με διακύβευμα, για άλλη μια φορά, το μέλλον της χώρας.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες τιμολογούνται, ήδη, σε επίπεδα αντίστοιχα με αυτά της Monte de Paschi, μιας τράπεζας δηλαδή που είναι πιθανόν να χρειαστεί νέα κεφάλαια ακόμη και αν λειτουργήσει αποτελεσματικά η συμφωνία ιταλικής κυβέρνησης και Κομισιόν για την αλά ιταλικά δημιουργία bad bank.

Με βάση τα θεμελιώδη στοιχεία, δεν προκύπτει αυτή τη στιγμή από πουθενά θέμα νέων κεφαλαιακών αναγκών για τις τράπεζες. Σύμφωνα με αναλυτές, μετά την πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κατά 14,4 δισ. ευρώ οι τράπεζες μπορούν να αντέξουν ακόμη και ύφεση της τάξης του 4% φέτος, με αντίστοιχη επιδείνωση του ρυθμού δημιουργίας νέων επισφαλειών, χωρίς να χρειαστούν νέα κεφάλαια.

Βέβαια αν κλείσουν τη χρήση με ζημίες, θα ενεργοποιηθούν οι εγγυήσεις του Δημοσίου για το τμήμα του αναβαλλόμενου φόρου που δεν μπορεί να συμψηφισθεί και θα πρέπει να διενεργηθούν αυξήσεις κεφαλαίου με κάλυψη από το Δημόσιο ή πώληση των δικαιωμάτων του σε υφιστάμενους ή νέους επενδυτές.

Ακόμη όμως και αυτό το σενάριο έχει τιμολογηθεί ήδη, καθώς το dilution που θα υποστούν οι μέτοχοι θα είναι αμελητέο ακόμη και αν το συνολικό ύψος των ΑΜΚ λόγω Deferred Tax Credits (DTC) ανέλθει στο 1 δισ. ευρώ.

Η ταχεία επιδείνωση των προσδοκιών που αποτυπώνεται βίαια στις αποτιμήσεις των τραπεζών δεν έχει να κάνει, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, με τα θεμελιώδη στοιχεία αλλά κυρίως με ψυχολογικούς παράγοντες.

Εν μέσω έντονης νευρικότητας για τις διεθνείς αγορές, στην περίπτωση της Ελλάδας είναι εύκολο να ξυπνήσουν μνήμες 2015. Οι επενδυτές φοβούνται ότι τυχόν ταύτιση της Κομισιόν με το ΔΝΤ στο θέμα των απαιτήσεων για το ασφαλιστικό θα οδηγήσει σε μακρά διαπραγμάτευση και πιθανώς σε πολιτικό αδιέξοδο καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα δυσκολευτεί να βρει «αφήγημα» για να περάσει τόσο σκληρά μέτρα.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση δηλώνει σταθερά ότι απαιτείται ένας λογικός συμβιβασμός για το ασφαλιστικό και δεν αποδέχεται την προσέγγιση περικοπής συντάξεων, προς το παρόν, συντηρεί τις παραπάνω απαισιόδοξες προσεγγίσεις.

Ποιο θα είναι το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ σε περίπτωση αδιεξόδου;

Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι από τους επενδυτές που επισκέφθηκαν την Αθήνα προ δύο εβδομάδων έφυγαν με την αίσθηση ότι η κυβέρνηση εστιαζόταν στο ποιος φταίει για την καθυστέρηση στην αξιολόγηση και όχι στο τι σημαίνει η καθυστέρηση για την ελληνική οικονομία.

Η προσφυγή στο blame game για την καθυστέρηση αξιολόγησης όχι μόνο δεν άρεσε αλλά επέδρασε καταλυτικά, καθώς ανέσυρε μνήμες από τη διαπραγμάτευση που διενεργούνταν πέρσι τέτοια εποχή.

Οι επενδυτές ανησυχούν ότι η κυβέρνηση καταστρώνει την επικοινωνιακή της τακτική με τρόπο τέτοιο που να τη βοηθήσει να έχει «αφήγημα» στην περίπτωση που δεν κάνουν πίσω οι πιστωτές και διαπιστωθεί αδιέξοδο στη διαπραγμάτευση.

Η προσφυγή στις εκλογές με το επιχείρημα ότι η χώρα τήρησε τις δεσμεύσεις της αλλά οι πιστωτές επέμειναν σε μέτρα που ξεπερνούσαν τα συμφωνημένα είναι ήδη ένα από τα σενάρια που ακούν οι ξένοι επενδυτές.

Και κάποιοι εξ αυτών φτάνουν να φοβούνται, δικαιολογημένα ή όχι, ότι σε περίπτωση αδιεξόδου στη διαπραγμάτευση και με το μεταναστευτικό να πιέζει, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επανέλθει σε πιο αριστερή ρητορεία, θέτοντας ίσως ακόμη και θέμα παραμονής της χώρας στη ζώνη του ευρώ.