«Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, ιδίως η δραματική συρρίκνωση των εισοδημάτων και της αγοραστικής δύναμης, φάνηκαν να συμβάλουν στην ενίσχυση της κουλτούρας διεκδίκησης των καταναλωτών και, δη, με εναλλακτικό (εξωδικαστικό) και ανέξοδο τρόπο, καθώς επίσης, συνολικότερα, σε μια μεταστροφή της συμπεριφοράς τους, δεδομένου ότι οι διεκδικήσεις τους έδειξαν να αφορούν και σε περιπτώσεις για τις οποίες παλαιότερα (π.χ. λόγω χαμηλού οικονομικού διακυβεύματος) ίσως και να μην υπέβαλαν καταγγελία».
Αυτό είναι ένα από τα ποιοτικά στοιχεία της Ετήσιας Έκθεσης της Ανεξάρτητης Αρχής για τα πεπραγμένα του 2015 που παρέδωσε σήμερα Πέμπτη ο Συνήγορος του Καταναλωτή, κ. Λευτέρης Ζαγορίτης (φωτ.), στον Πρόεδρο της Βουλής.
Οι περισσότερες αναφορές που υπεβλήθησαν πέρυσι, σχετίζονταν κυρίως με: την ποιότητα των αγαθών, προβλήματα κατά την παράδοση, θέματα με τις χρεώσεις, τις τιμές και την τιμολόγηση, κατάρτιση και εκτέλεση συμβάσεων, πλημμελή τήρηση εγγυήσεων και αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Οι εμπορικοί κλάδοι που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση αναφορών το 2015 ήταν τα καταναλωτικά αγαθά, η ενέργεια/ύδρευση και οι υπηρεσίες αναψυχής. Μείωση παρουσίασαν οι κλάδοι των υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης, των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Ο κλάδος με τις περισσότερες υποβληθείσες αναφορές ήταν τα καταναλωτικά αγαθά (αύξηση 14,6% σε σχέση με το 2014). Ακολουθούν οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
Συγκεκριμένα πέρυσι οι αναφορές που υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Καταναλωτή για εξωδικαστική επίλυση διαφορών ήταν οι περισσότερες από την ίδρυση της Αρχής. Ανήλθαν σε 5.387 και είναι κατά 30,5% αυξημένες σε σχέση με το 2013 και οριακά αυξημένες σε σχέση με το 2014. Το ίδιο ισχύει και με τον αριθμό των αναφορών για διασυνοριακές διαφορές που υποβλήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας (502), που υπάγεται στον Συνήγορο του Καταναλωτή.
Έτσι, ο συνολικός αριθμός των αιτημάτων των καταναλωτών για τη φιλική επίλυση των διαφορών τους με προμηθευτές ανέβηκε σε 5.889. Με βάση την Έκθεση, ο Συνήγορος του Καταναλωτή πέτυχε με τη διαμεσολάβησή του να επιλυθούν πάνω από 8 στις 10 καταναλωτικές διαφορές (72,53% υπέρ καταναλωτή, 9,52% υπέρ προμηθευτή).
Κατά μέσο όρο, ο χρόνος που χρειάσθηκε για την επίλυση έφθασε τις 85 ημέρες. Οι κλάδοι που εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά επίλυσης (άνω του 80%, έως και σχεδόν 93%) είναι οι κλάδοι των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, των καταναλωτικών αγαθών και των υπηρεσιών, ενώ σε εξίσου υψηλά ποσοστά (άνω του 70%) κυμαίνεται η φιλική επίλυση διαφορών που εμπίπτουν στους κλάδους των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών των γενικών υπηρεσιών προς τον καταναλωτή και των υπηρεσιών μεταφορών.
Το ποσοστό επιτυχίας στη φιλική διευθέτηση αυξήθηκε σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και ανήλθε σε 82,04% (έναντι 81,4% το 2014 και 80,5% το 2013).
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο της Έκθεσης είναι πως οι αναφορές στον Συνήγορο του Καταναλωτή υποβλήθηκαν κατά 58,7% από άνδρες και κατά 41,3% από γυναίκες. Οι περισσότεροι προσφεύγοντες προήλθαν από τα αστικά κέντρα (65,8% των αιτήσεων υποβλήθηκαν από καταναλωτές που διαμένουν στην Αττική και το 10,6% από διαμένοντες στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης).
Τα 2/3 των αναφορών σχετίζονταν με συναλλαγές που έγιναν με τη φυσική παρουσία των καταναλωτών στις εγκαταστάσεις των καταγγελλόμενων επιχειρήσεων, ενώ περίπου μία στις τέσσερις αναφορές σχετίζεται με συναλλαγή που έγινε εξ αποστάσεως, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Η χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) παγιώθηκε το 2015 ως ο δημοφιλέστερος τρόπος αποστολής αναφορών και, γενικότερα, επικοινωνίας των πολιτών με τον Συνήγορο του Καταναλωτή. Αξίζει τέλος να τονιστεί ότι είναι η πρώτη φορά που περισσότερες από τις μισές αναφορές (51,7%) που δέχθηκε η Αρχή παρελήφθησαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.