Τι χωρίζει τώρα κυβέρνηση και δανειστές

Από τον Φεβρουάριο, στον Μάρτιο και από τον Μάρτιο, στον Απρίλιο, η ελληνική κυβέρνηση χάνει το ένα μετά το άλλο τα ορόσημα τα οποία η ίδια έχει θέσει για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, με τη στάση των δανειστών να σκληραίνει ολοένα και περισσότερο τις τελευταίες ημέρες, ιδίως μετά τη διαρροή των διαλόγων Τόμσεν -Βελκουλέσκου στα WikiLeaks.

Την περασμένη εβδομάδα, όταν φάνηκε ότι η ελληνική αντιπροσωπεία θα ταξιδέψει χωρίς συμφωνία ακόμα και με το ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών στην Ουάσιγκτον, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος ήταν αυτός ο οποίος έθεσε το νέο ορόσημο του Eurogroup της 22ας Απριλίου για επίτευξη Staff Level Agreement και ένα έκτακτο Eurogroup για να επικυρώσει τη συμφωνία.

Οι αντιπροσωπείες έφυγαν από την Αθήνα, αλλά η κυβέρνηση αντί να κερδίζει συμμαχίες με τους Ευρωπαίους φαίνεται να αντιμετωπίζει πλέον μια ενιαία σκληρή στάση από το σύνολο των επικεφαλής των θεσμών, παρά τις εμφανείς προσπάθειες της Κομισιόν να φανεί πιο διαλλακτική.

Τώρα ποντάρει στη δημοσιοποίηση των στοιχείων από τη Eurostat το μεσημέρι, προκειμένου να αποκτήσει ένα διαπραγματευτικό χαρτί στις συζητήσεις με τους δανειστές.

Ενδεικτικό της σκλήρυνσης της στάσης των τελευταίων είναι το γεγονός ότι ώρες μόλις μετά τη συνέντευξη του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στο Euro2day, με την οποία ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κρατούσε σαφείς αποστάσεις από την ανάγκη πρόσθετων (προληπτικών) μέτρων, Ευρωπαίος αξιωματούχος διεμήνυε ότι τα μέτρα αυτά όχι μόνο θα πρέπει να συμφωνηθούν αλλά και να ψηφιστούν.

Η εφαρμογή τους θα συναρτηθεί στη συνέχεια από την πορεία της οικονομίας και των δημοσιονομικών, αλλά θα πρέπει να είναι ψηφισμένα. Μάλιστα, από την ψήφιση αυτών των μέτρων συναρτάται και η εκταμίευση της δόσης, εφόσον έχει προηγηθεί η ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Το παζλ γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο και οι πολιτικές προκλήσεις διευρύνονται. Η κυβέρνηση δυσκολεύεται ήδη να συμφωνήσει σε μια σειρά κρίσιμων θεμάτων της αξιολόγησης, από το αφορολόγητο και το ασφαλιστικό έως τα κόκκινα δάνεια και το Ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, και τώρα πλέον, όπως όλα δείχνουν, θα πρέπει για να φτάσει στην εκταμίευση της δόσης και να μην επαναληφθούν τα περυσινά σκηνικά ασφυκτικών πιέσεων ρευστότητας στα ταμεία του δημοσίου, να εντοπίσει, να συμφωνήσει και να ψηφίσει μέτρα δημοσιονομκής απόδοσης έως και 3 δισ. ευρώ.

Αχρείαστα ενδεχομένως, αλλά θα πρέπει να βρίσκονται stand by...

Και όχι μόνο αυτό. Κατά τον Ευρωπαίο αξιωματούχο -ο οποίος συνήθως με ακρίβεια μεταδίδει την πιθανή εξέλιξη των πραγμάτων και έχει μείνει ιστορική η ατάκα του για ολοκλήρωση παρελθόντων διαπραγματεύσεων μετά τις διακοπές για... σκι-, τα γεγονότα που οδηγούν στην εκταμίευση της δόσης χρονικά θα πρέπει να εξελιχθούν ως εξής:

1. Κλείνουν τα βασικά θέματα της αξιολόγησης, όπως το ασφαλιστικό, τα κόκκινα δάνεια και το φορολογικό καθώς και όλα τα υπόλοιπα που συνδέονται με την αξιολόγηση.

2. Νομοθετούνται τα εφεδρικά μέτρα χωρίς να εφαρμοστούν.

3. Οι θεσμοί συμφωνούν μεταξύ τους για τη ρύθμιση του χρέους και η συμφωνία εγκρίνεται από τα εθνικά κοινοβούλια.

4. Στο μεταξύ η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να έχει ψηφίσει όλα τα μέτρα της συμφωνίας για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου Μνημονίου.

5. Οι θεσμοί με την έκθεσή τους πιστοποιούν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, το ΔΝΤ επιβιβάζεται στο τρίτο πρόγραμμα χρηματοδότησης και

6. εκταμιεύεται η δόση.

Μεγάλες αποκλίσεις

Η βιασύνη της κυβέρνησης να παρουσιάσει το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό και το φορολογικό κινδυνεύει πλέον να την εγκλωβίσει, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τις πιέσεις που δέχθηκε και χθες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος για το θέμα του αφορολόγητου, το οποίο έχει ανάγει σε προσωπική του κόκκινη γραμμή, συνδέοντας μάλιστα τις 9.100 ευρώ -εμμέσως πλην σαφώς- με την παραμονή του στην κυβέρνηση.

Οι δανειστές όμως εμφανίστηκαν και χθες άκαμπτοι. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιμένει σε προσγείωση του αφορολογήτου στις 8.182 ευρώ ενώ η πλευρά της Κομισιόν, σε μια απόπειρα συμβιβασμού, προκρίνει σταδιακή μείωση του αφορολόγητου στα επίπεδα που προτείνει το ΔΝΤ έως το 2018.

Συγκεκριμένα, για φέτος η πρόταση είναι για αφορολόγητο 9.100 ευρώ (όπως προβλέπει και το κυβερνητικό νομοσχέδιο) για τα εισοδήματα του 2017, το αφορολόγητο συρρικνώνεται με βάση αυτή την προσέγγιση της Κομισιόν στις 8.636 ευρώ (η έκπτωση φόρου των 2.000 ευρώ μειώνεται σε 1.900 ευρώ) και για τα εισοδήματα του 2018 θα ισχύσει αφορολόγητο 8.182 ευρώ (κάτι που σημαίνει νέο ψαλίδι στην έκπτωση φόρου στα 1.800 ευρώ).

Η κλίμακα του ΔΝΤ μάλιστα είναι διαφορετική σε σχέση με αυτή που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο, όπως άλλωστε και αυτή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Το αφορολόγητο αποδεικνύεται μεγάλο «αγκάθι» ενώ σε μια απόπειρα καταγραφής προόδου, κυβερνητικές πηγές έλεγαν χθες ότι έκλεισε το πακέτο των παραμετρικών παρεμβάσεων ύψους 1,8 δισ. ευρώ, κυρίως από αυξήσεις έμμεσων φόρων.

«Κλειδωμένη» θεωρείται η συμφωνία για αύξηση του ΦΠΑ από το 23% στο 24%, αλλά ο δρόμος ακόμα και σε αυτή τη φαινομενική συμφωνία μπορεί να αποδειχθεί μακρύς. Οι δανειστές διατηρούν στο τραπέζι τις πιέσεις για παράλληλη μετάταξη των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος και νερού στο 24%, ενδεχόμενο το οποίο εμφανίζεται ως μία ακόμα κόκκινη γραμμή της κυβέρνησης.

Με τόσα θέματα ανοιχτά, το Eurogroup της Παρασκευής δύσκολα θα κάνει κάτι παραπάνω από το να σημειώσει τη μέχρι σήμερα πρόοδο... Όσο για το ενδεχόμενο να υπάρξει έκτακτο Eurogroup για την Ελλάδα την ερχόμενη εβδομάδα, ο κοινοτικός αξιωματούχος χθες ήταν παραπάνω από σαφής.

Μόνο αν υπάρξει αξιοσημείωτη πρόοδος, αν και δεν είναι τόσο πιθανό...