«Κονταίνουν» οι αποδόσεις στις προθεσμιακές καταθέσεις

Μπορεί ο κίνδυνος της χώρας να μην έχει μειωθεί (απόδοση δεκαετών κρατικών ομολόγων γύρω στο 9%) και το θέμα της πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας να μην έχει ξεκαθαρίσει ακόμη, ωστόσο από την αρχή του 2015 έως σήμερα τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων κατρακυλούν μήνα με τον μήνα. Μάλιστα από την ημέρα επιβολής των capital controls, η πτώση έχει καταστεί ταχύτερη.

Έτσι, για ποσά καταθέσεων της τάξεως των 100.000 ευρώ, οι αποδόσεις που προσφέρονταν στους αποταμιευτές ήταν περίπου 1,8% στις αρχές του 2015, γύρω στο 1,3% τον Αύγουστο της περυσινής χρονιάς, 1% με 1,1% στο τέλος του έτους, ενώ σήμερα κυμαίνονται μεταξύ του 0,80% και του 0,85% (γύρω στο 0,7% για ποσά της τάξεως των 70.000 ευρώ).

Για όσους τώρα επιθυμούν υψηλότερες αποδόσεις, οι τράπεζες προσφέρουν εναλλακτικά προϊόντα -μακρόχρονης συνήθως διάρκειας- που εγγυώνται: α) το επενδεδυμένο κεφάλαιο ή και μια ελάχιστη απόδοση και β) μια υπεραπόδοση σε περίπτωση που κάποιος δείκτης κινηθεί προς την επιθυμητή κατεύθυνση.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση προϊόντος (προθεσμιακή κατάθεση ειδικού τύπου) δεκαετούς διάρκειας που στη λήξη της προσφέρει 100% εγγύηση στο αρχικό κεφάλαιο, εγγυημένη συνολική, μικτή απόδοση 35% και δυνατότητα πρόσθετης απόδοσης, συνδεδεμένης με τον χρηματιστηριακό δείκτη FTSE/ATHEX Large Cap.

Μάλιστα, ενώ κάποιοι πίστευαν πως η νέα πτώση των καταθετικών επιτοκίων θα ερχόταν μετά την θετική αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους «θεσμούς», αυτή έλαβε χώρα ανεξάρτητα από το αν οι σχετικές διαπραγματεύσεις δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε αποτέλεσμα.

«Όλα δείχνουν πως η πτωτική τάση θα συνεχιστεί, ανεξαρτήτως των λοιπών εξελίξεων», δηλώνει στο Euro2day.gr παράγοντας της αγοράς, συμπληρώνοντας: «Οι τράπεζες από τη μια πλευρά δεν φοβούνται εκροές καταθέσεων λόγω των capital controls και εξαιτίας του ότι όλες οι εναλλακτικές εγχώριες επενδύσεις (π.χ. μετοχές, ομόλογα και ακίνητα) ενέχουν ρίσκο. Επίσης, έχουν αντιληφθεί ότι η αύξηση των επιτοκίων δεν θα λειτουργήσει σ' αυτήν τη συγκυρία ως πόλος έλξης των καταθέσεων που βρίσκονται στα στρώματα και στο εξωτερικό».

Επιπλέον, οι διοικήσεις των τραπεζών θέλουν φέτος να κλείσουν τη χρονιά με ένα τελικό αποτέλεσμα που να αρχίζει από «συν», έστω και αν ακολουθεί το ποσό του 1 ευρώ. «Στόχος είναι να δοθεί το μήνυμα σε εσωτερικό και εξωτερικό ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν σταματήσει να καταγράφουν ζημίες και πως σταδιακά μπορούν να μπουν σε μια άλλη εποχή. Άλλωστε, δεν είναι τυχαία η κίνηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία μέσα από την αγορά ομολόγων του EFSF που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες, θα ενισχύσει την κερδοφορία τους κατά περίπου 1 δισ. ευρώ», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Αν και το στοίχημα της κερδοφορίας θα κριθεί κυρίως στο μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι τράπεζες προσπαθούν να... χτυπήσουν σε όλα τα μέτωπα. Πρώτα απ' όλα με τη μείωση του λειτουργικού τους κόστους, καθώς ο αριθμός των υποκαταστημάτων μειώνεται συνεχώς και τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου του προσωπικού ακολουθούν το ένα το άλλο.

Επίσης, με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την επαναφορά του waiver από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα δουν να μειώνεται δραστικά το κόστος των κεφαλαίων που σήμερα αντλούν από το σύστημα της ΕΚΤ.

Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον, η συνεχής αποκλιμάκωση των επιτοκίων καταθέσεων λειτουργεί ως ένα πρόσθετο στοιχείο εξοικονόμησης κόστους, καθώς από την άλλη πλευρά οι μειώσεις στα επιτόκια χορηγήσεων περιορίζονται: α) Στα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου λόγω της υποχώρησης του EURIBOR (πολιτική επιτοκίων της ΕΚΤ), β) Σε υπερχρεωμένες επιχειρήσεις που αναδιαρθρώνουν τα δάνειά τους, σε μια προσπάθεια των τραπεζών να ελαφρύνουν τα βάρη των συγκεκριμένων εταιρειών και να ανακτήσουν μέρος τουλάχιστον των δανείων που τους έχουν χορηγήσει.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι καθαρές αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων έχουν γίνει πλέον οριακές, καθώς από το προσφερόμενο 0,80%-0,85% (στα μικρότερα ποσά τα επιτόκια είναι ακόμη πιο χαμηλά), το 15% παρακρατείται ως φόρος υπέρ του δημοσίου, ενώ το υπόλοιπο ποσό προστίθεται στα άλλα εισοδήματα του δικαιούχου, έτσι ώστε να προκύψει η (αυξημένη από το 2017 με βάση τον υπό ψήφιση νόμο) εισφορά αλληλεγγύης.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, έμμεσα οφέλη προκύπτουν για τους αποταμιευτές μέσα από τα προγράμματα «πόντων» που τους προσφέρουν οι τράπεζες.