Ενα στα τρία ευρώ έχασε την τελευταία δεκαετία η αγορά τυχερών παιχνιδιών!

Σωρευτική πτώση που αγγίζει το 30% παρουσίασε την τελευταία δεκαετία (2006 – 2015) η ελληνική αγορά τυχερών παιχνιδιών ο κύκλος εργασιών της οποίας υποχώρησε από τα 8,06 δισ. στα 5,6 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, τα ακαθάριστα έσοδα (GGR) της ελληνικής αγοράς υποχώρησαν κατά σχεδόν 34% από 2,43 δισ. ευρώ το 2006 σε 1,6 δισ. ευρώ το 2015.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση πεπραγμένων της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), που παρέδωσε στον Πρόεδρο της Βουλής ο Πρόεδρος της ΕΕΕΠ Αντώνης Στεργιώτης, η αγορά επέστρεψε πέρυσι σε καθοδική πορεία αν και το 2014 είχε παρουσιάσει μικρή άνοδο έπειτα από πέντε χρόνια συνεχούς υποχώρησης.

Τη μεγαλύτερη πτώση καταγράφουν τα καζίνο τα οποία είδαν το συνολικό τους κύκλο εργασιών να υποχωρεί κατά σχεδόν 1,2 δισ. ευρώ την τελευταία δεκαετία. Περιορίστηκε το 2015 σε 1,57 δισ. από 2,8 δισ. ευρώ το 2006 (μάλιστα το 2008 τα καζίνο είχαν συνολικά έσοδα 3,18 δισ.). Και τα εννέα καζίνο της χώρας κινούνται πτωτικά με τη μικρότερη πτώση στη διάρκεια της κρίσης να καταγράφεται στο Καζίνο Κέρκυρας (24%) και τη μεγαλύτερη στο Καζίνο Πόρτο Καρράς (85%).

Όπως επισημαίνεται και στην έκθεση, «η παρατεταμένη μείωση στην οικονομική δραστηριότητα των καζίνων που καταγράφεται συνεχώς από το 2008, έτος που ο κλάδος τυχερών παιγνίων παρουσίασε τα υψηλότερα επίπεδα μεγεθών της δεκαετίας 2006-2015, εγείρει προβληματισμό, εάν αυτή απορρέει αποκλειστικά και μόνο, από τη δυσμενή οικονομική συγκυρία, ή, ενδεχομένως, οφείλεται και σε επιλογές εμπλεκόμενων (stakeholders) στον κλάδο των καζίνων, οι οποίες επηρέασαν την εξέλιξή του. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξεταστούν οι προϋποθέσεις διασφάλισης της βιωσιμότητας του κλάδου, της διατήρησης των θέσεων εργασίας, της στήριξης της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης και εν γένει του δημοσίου συμφέροντος».

Τα ακαθάριστα έσοδα της επίγειας αγοράς τυχερών παιγνίων για το 2015 ανήλθαν στα 1.61 δισ. ευρώ, συνεισφέροντας κατά 0,91% στο συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ). Να σημειωθεί ότι η αντίστοιχη συμμετοχή στο ΑΕΠ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU28) ανήλθε πέρυσι σε 0,59%.

Παρά τη μεγάλη πτώση, πάντως, οι Ελληνες εξακολουθούν να δαπανούν περισσότερα στα παραδοσιακά τυχερά παιχνίδια σε σχέση με το μέσο όρο της Ε.Ε. Η κατά κεφαλή δαπάνη για τα επίγεια τυχερά παίγνια στην Ελλάδα ανήλθε το 2015 σε 182 ευρώ, έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου που διαμορφώθηκε σε 179 ευρώ.

Η εικόνα, όμως, αλλάζει όταν προστεθεί και η δαπάνη μέσω Διαδικτύου. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕΕΠ, η αντίστοιχη κατά κεφαλή δαπάνη για τη διαδικτυακή αγορά ανήλθε σε 13 ευρώ για την Ελλάδα, έναντι των 33 ευρώ που καταγράφονται στην Ε.Ε. Η δαπάνη στο σύνολο της αγοράς των τυχερών παιγνίων ανήλθε σε 195 ευρώ για την Ελλάδα και σε 212 ευρώ για την Ε.Ε. Να σημειωθεί, πάντως, ότι τα στοιχεία για την ελληνική διαδικτυακή αγορά, προέρχονται από δεδομένα που οι ίδιες δήλωσαν (οι 21 από τις 24 εταιρείες που έχουν ενταχθεί στο «μεταβατικό καθεστώς») και, ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν να αναχθούν ακριβή συμπεράσματα.

Τα έσοδα του Δημοσίου από τα τυχερά παίγνια (ΟΠΑΠ Α.Ε., επιχειρήσεις καζίνο, Ελληνικά Λαχεία, εταιρείας διαδικτυακού στοιχήματος) ανήλθαν πέρυσι σε 550.419.824,47 ευρώ.

Τα ακαθάριστα έσοδα τυχερών παιγνίων (μικτά κέρδη ή GGR -Gross Gaming Revenue – το ποσό που απομένει εάν αφαιρεθούν από τον κύκλο εργασιών τυχερών παιγνίων τα κέρδη που αποδόθηκαν στους παίκτες), το 2015 κατέγραψαν πτώση κατά 3,6% σε σχέση με το 2014, ακολουθώντας την εξέλιξη του κύκλου εργασιών. Ωστόσο, το μέγεθος των ακαθάριστων εσόδων του 2015, είναι υψηλότερο από το ιστορικά χαμηλό μέγεθος του έτους 2013, αλλά σημαντικά χαμηλότερο από το μέγεθος των 2.750.091.782 ευρώ που είχε διαμορφωθεί το 2008. Να σημειωθεί πως η μεγαλύτερη ετήσια μεταβολή προς τα κάτω σημειώθηκε το 2011 και 2012, οπότε η αγορά τυχερών παιγνίων συρρικνώθηκε κατά 15,7% και 11,8%, αντίστοιχα. Με εξαίρεση την περίοδο 2006-2008, καθώς και το έτος 2014, τα ακαθάριστα έσοδα της αγοράς τυχερών παιγνίων μειώνονται συνεχώς.

Η συνολική μείωση των ακαθάριστων εσόδων των τυχερών παιγνίων το 2015, οφείλεται στη μείωση των ακαθάριστων εσόδων όλων των παρόχων, η οποία κυμάνθηκε από 2,6% έως και 34,3%. Συγκεκριμένα, η μικρότερη πτώση καταγράφηκε για την ΟΠΑΠ Α.Ε., η οποία διαμορφώθηκε σε 2,6%. Ακολουθούν οι επιχειρήσεις καζίνων με μείωση 3,8% και η Ελληνικά Λαχεία Α.Ε. με 8,8%. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφηκε για την ΟΔΙΕ Α.Ε. Τα ακαθάριστα έσοδα του 2015, κατανέμονται ανά πάροχο ως εξής: η ΟΠΑΠ Α.Ε. κατέχει το 72,5%, οι επιχειρήσεις καζίνων το 16,5%, η Ελληνικά Λαχεία το 10,8% και, τέλος, η ΟΔΙΕ Α.Ε. το 0,2%.

Ο κύκλος εργασιών αγοράς τυχερών παιγνίων το 2015 ανήλθε στα 5.659.137.900 ευρώ (δεν περιλαμβάνονται οικονομικά στοιχεία των παρόχων υπηρεσιών τυχερών παιγνίων μέσω διαδικτύου). Πέρυσι, λοιπόν, η ρυθμιζόμενη αγορά τυχερών παιγνίων εμφάνισε περιορισμένη πτώση της τάξης του 3,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Παρέμεινε, ωστόσο, σε καλύτερο επίπεδο σε σχέση με το ιστορικά χαμηλό του 2013, το οποίο είχε διαμορφωθεί στα 5.495.241.086 ευρώ, αλλά σημαντικά μικρότερη από το μέγεθος των 9.239.831.836 ευρώ που είχε διαμορφωθεί το 2008.

Η συνολική πτώση του κύκλου εργασιών των τυχερών παιγνίων το 2015, οφείλεται στη μείωση των πωλήσεων όλων των παρόχων, η οποία κυμάνθηκε από 1,8% έως 24,5%. Συγκεκριμένα, η μικρότερη πτώση καταγράφηκε για το σύνολο των επιχειρήσεων καζίνων, η οποία διαμορφώθηκε σε 1,8%, ακολουθεί η ΟΠΑΠ Α.Ε. με μείωση 4,2% και η Ελληνικά Λαχεία με 6,3%. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφηκε για την ΟΔΙΕ Α.Ε. Καθ’ όλη την περίοδο 2006-2015, το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά τυχερών παιγνίων διατηρεί η ΟΠΑΠ Α.Ε. και ακολουθούν οι εννέα (9) επιχειρήσεις καζίνων, η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΧΕΙΑ Α.Ε. και η ΟΔΙΕ Α.Ε.

«Περιορισμένες οι αρμοδιότητές μας στο Διαδικτυακό Στοίχημα»

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΕΕΕΠ, «τα τυχερά παίγνια μέσω διαδικτύου αποτελούν έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της αγοράς παιγνίων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ελλάδα, δραστηριοποιούνται στον τομέα, είκοσι τέσσερις (24) εταιρείες, με βάση το μεταβατικό καθεστώς της παραγράφου 12 του άρθρου 50 του ν.4002/2011 (Α 180)».

Επισημαίνεται ότι, «με βάση το συγκεκριμένο «καθεστώς», οι εταιρείες που έχουν υπαχθεί στη μεταβατική περίοδο μπορούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τυχερών παιγνίων και στοιχημάτων, που προβλέπονται από τις σχετικές νόμιμες άδειες λειτουργίας και παροχής τέτοιων υπηρεσιών που κατέχουν. Επίσης, αρμόδιος φορέας για τον έλεγχο και την είσπραξη των εσόδων του Ελληνικού Δημοσίου είναι το Υπουργείο Οικονομικών δια των φορολογικών του αρχών. Αρχικά, ορίστηκε η ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων, στη συνέχεια, όταν η Υπηρεσία αυτή καταργήθηκε, η αρμόδια ΔΟΥ του Υπουργείου Οικονομικών, στη δικαιοδοσία της οποίας υπαγόταν η έδρα του εκπροσώπου κάθε εταιρείας και προσφάτως η ΔΟΥ Δ΄ Αθηνών».

Η διοίκηση της Επιτροπής υποστηρίζει πως «οι αρμοδιότητες της ΕΕΕΠ επί αυτών των επιχειρήσεων περιορίζονται στην έγκριση και τον έλεγχο υλοποίησης των προγραμμάτων επικοινωνίας και στα θέματα που σχετίζονται με καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η αναλυτική περιγραφή της κατάστασης σε σχέση με το μεταβατικό καθεστώς της παραγράφου 12 του άρθρου 50 του ν.4002/2011 (Α 180), έχει επισημανθεί από την Ε.Ε.Ε.Π. και διαβιβάστηκε σχετική εισήγηση στον Υπουργό Οικονομικών. Η διαδικασία οριστικής αδειοδότησης παρόχων υπηρεσιών τυχερών παιγνίων μέσω του διαδικτύου, αναμένεται να λειτουργήσει καταλυτικά για τη εύρυθμη λειτουργία της εν λόγω αγοράς, αίροντας τις ελλείψεις του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας και ελέγχου των επιχειρήσεων του μεταβατικού καθεστώτος. Η ενεργοποίηση της σχετικής διαδικασίας ανήκει στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Οικονομικών».

Το 2015, «ο κύκλος εργασιών των τυχερών παιγνίων που διεξάγονται μέσω διαδικτύου, των εταιριών που δραστηριοποιούνται με βάση το μεταβατικό καθεστώς της παραγράφου 12 του άρθρου 50 του ν.4002/2011 (Α 180), ανήλθε στο 1.887.029.336 ευρώ, καταλαμβάνοντας μερίδιο 25%, στο σύνολο του κύκλου εργασιών τυχερών παιγνίων της Ελλάδας. Ωστόσο, με βάση τα ακαθάριστα έσοδα, που προκύπτουν από τον κύκλο εργασιών μείον τις αποδόσεις των παικτών, το μερίδιο των παραπάνω εταιρειών διαμορφώνεται στο 6,7%, ποσό που αναλογεί σε 116.200.235 ευρώ, εκ των οποίων τα 34.903.093 ευρώ είναι η συμμετοχή του Δημοσίου στα ακαθάριστα έσοδα τυχερών παιγνίων που διεξάγονται μέσω διαδικτύου».

Παράνομος τζόγος

Στην έκθεση αναφέρεται πως «σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, κατά το έτος 2015 εντοπίστηκαν 480 παραβάσεις, συνελήφθησαν 1.513 άτομα και κατασχέθηκαν 160.085,36 ευρώ. Σε ό,τι αφορά τη γεωγραφική κατανομή των συλληφθέντων κατά το ίδιο έτος, διαπιστώνεται αυξημένη παραβατικότητα σε δύο Περιφέρειες όπως προκύπτει από την αναλογία των συλλήψεων στον ενήλικο πληθυσμό, ανά Περιφέρεια. Συγκεκριμένα, στην Κρήτη και στην Κεντρική Μακεδονία η αναλογία των συλληφθέντων ατόμων ανά 100.000 ενήλικα άτομα, ανήλθε σε 47,7 και 35, αντίστοιχα».

Κατά την περίοδο 2005-2015, «εντοπίστηκαν 18.149 παραβάσεις, συνελήφθησαν 28.987 άτομα, κατασχέθηκαν 5.483.891,47 ευρώ, καθώς και μεγάλος αριθμός από παράνομα μέσα διεξαγωγής τυχερών παιγνίων. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, ο αριθμός των παραβάσεων παρουσίασε πτωτική τάση από το 2010 και μετά. Οι παραβάσεις και τα χρηματικά ποσά που κατασχέθηκαν μειώθηκαν το 2015 σε σχέση με το 2006, κατά 84,2% και 79,8%, αντίστοιχα».