Οι νίκες στα σημεία για Αθήνα, ΔΝΤ και Βερολίνο

Η φράση η οποία χρησιμοποιεί συχνά πυκνά ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προκειμένου να περιγράψει το επιθυμητό αποτέλεσμα το οποίο θα βάζει τέλος στο ελληνικό δράμα είναι αυτή με το... τενεκεδάκι.

Λέει ο υπουργός Οικονομικών ότι το ζητούμενο είναι αποφάσεις οι οποίες δεν θα πετάνε το τενεκεδάκι παρακάτω -θα μεταθέτουν δηλαδή για αργότερα την επίλυση του βασικού προβλήματος, που δεν είναι άλλο από το χρέος-, επιτρέποντας στην ελληνική οικονομία να κάνει τη μεγάλη στροφή από τον φαύλο κύκλο, στον ενάρετο κύκλο.

Τα αποτελέσματα του χθεσινού Eurogroup θα μπορούσαν να ερμηνευτούν σε πρώτη ανάγνωση ως μετάθεση του προβλήματος. Μια πιο προσεκτική παρατήρηση των ανακοινωθέντων σε συνδυασμό με το παρασκήνιο της χθεσινής συνεδρίασης, αποκαλύπτει, σύμφωνα με πηγή η οποία είναι σε θέση να γνωρίζει τι ακριβώς «παίχτηκε» στο χθεσινό Eurogroup, ότι υπάρχει ένα «ανέλπιστα καλό αποτέλεσμα», όπως το αξιολογεί. Και αυτό φαίνεται να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πολύ σκληρή στάση την οποία τήρησε -κατά τις πληροφορίες- χθες ο «κακός» Πόουλ Τόμσεν του ΔΝΤ και τις υποχωρήσεις τις οποίες έκανε τελικά ο Β. Σόιμπλε.

Το Ταμείο συμβιβάστηκε με το απόλυτο ξεκαθάρισμα στο τοπίο του χρέους στο τέλος του 2016, ο Β. Σόιμπλε, ο οποίος μέχρι πρότινος έβαζε σε πρώτο πλάνο το «impossible year 2017» εξαιτίας των γερμανικών ομοσπονδιακών εκλογών, έβαλε νερό στο κρασί του. Η Ελλάδα, από την άλλη, μπορεί να ελπίζει.

Όπως φάνηκε από την Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους του Ταμείου, η οποία δημοσιοποιήθηκε όχι τυχαία την προηγουμένη του Eurogroup, το 2010 το ΔΝΤ συμβιβάστηκε -αν και γνώριζε ότι το δημόσιο χρέος δεν ήταν βιώσιμο-, υπό τον κίνδυνο μόλυνσης της παγκόσμιας οικονομίας από μία ελληνική κρίση για την οποία δεν ήταν προετοιμασμένη.

Το 2012 στη συνέχεια, και πάλι γνωρίζοντας ότι το δημόσιο χρέος δεν είναι βιώσιμο, συμβιβάστηκε με παραμονή του στο πρόγραμμα, πιστεύοντας ότι οι Ευρωπαίοι θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για ελάφρυνση του χρέους, εφόσον η Ελλάδα πετύχει τους στόχους για πρωτογενές πλεόνασμα. Δεν το έκαναν. Τώρα, είναι ξεκάθαρο πως το ΔΝΤ δεν πρόκειται να πει για μια ακόμα φορά ότι το χρέος είναι βιώσιμο, εάν δεν είναι πράγματι 100% βιώσιμο με βάση τις μετρήσεις του.

Σε αυτή την περίπτωση, δεν θα μπει στο πρόγραμμα κι επειδή το θέμα του χρέους δεν θα έχει λυθεί, μια νέα ελληνική κρίση θα παραμένει παραπάνω από απειλή στον ορίζοντα. Και σε αυτή την περίπτωση, θα είναι η Ευρώπη που θα πρέπει να αναλάβει το πολιτικό κόστος χρεοκοπίας της Ελλάδας.

Chicken game στις Βρυξέλλες

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο οχυρώθηκε πίσω από την αδήριτη ανάγκη να παραμείνει στο πρόγραμμα. Αυτό τόνιζαν όλες τις προηγούμενες ημέρες ισχυροί παίκτες στην ευρωπαϊκή σκακιέρα, από τον Β. Σόιμπλε και τον Γ. Ντάισελμπλουμ έως τον Π. Μοσκοβισί. Και μπορεί τελικά το ΔΝΤ να μην πήρε τη λύση εδώ και τώρα για το δημόσιο χρέος, όπως ξεκάθαρα απαιτούσε με την Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους, πήρε όμως μια σαφή δέσμευση ότι στο τέλος του 2016 το παιχνίδι τελειώνει και οι αποφάσεις θα δρομολογηθούν με ορίζοντα το 2018 και την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος.

Τις ώρες που προηγήθηκαν της συνεδρίασης του Eurogroup αλλά και στο μεγαλύτερο μέρος της συνεδρίασης, παίχτηκε για μία ακόμα φορά το γνωστό chicken game. Οι σκληροί της ευρωζώνης πίστευαν ότι το ΔΝΤ θα κάνει πίσω και το Ταμείο ποντάριζε αντίστροφα. Στο τέλος, υπήρξε συμβιβασμός, με την πλάστιγγα όμως να γέρνει προς την πλευρά του ΔΝΤ.

Το αργότερο σε επτά μήνες από σήμερα, το ΔΝΤ θα προχωρήσει σε νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους και σε συνδυασμό με τα μέτρα τα οποία θα έχουν ξεκαθαρίσει τότε οι Ευρωπαίοι για το χρέος -άσχετα αν θα εφαρμοστούν μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018-, θα αποφανθεί εάν θα συμμετάσχει στη χρηματοδότηση της Ελλάδας.

Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι σε ένα από τα αρχικά σχέδια ανακοινωθέντος του Eurogroup -υπήρξαν πολλά μέχρι το τελικό-, το ΔΝΤ εμφανιζόταν ως ο μοναδικός αρμόδιος θεσμός να εκπονήσει Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους. Η τελική διατύπωση, σε μια προσπάθεια να στρογγυλέψουν οι «πολιτικές γωνίες», βάζει στο κάδρο και τη συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Οι παράγραφοι-κλειδιά

«Με την προοπτική της επερχόμενης επιτυχούς ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης και της συμφωνίας για την ανακούφιση χρέους, το Eurogroup καλωσορίζει την πρόθεση του ΔΝΤ να προτείνει στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου να εγκρίνει την επίτευξη χρηματοδοτικής συμφωνίας πριν από το τέλος του 2016, δεδομένο που θα βοηθήσει στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών και δομικών μεταρρυθμίσεων.

Αναγνωρίζεται πως σε συνάφεια με τους κανόνες του ΔΝΤ, η έγκριση αυτής της συμφωνίας θα βασιστεί σε μία νέα Ανάλυση Βιωσιμότητας του χρέους και της αξιολόγησης των πιθανών μέτρων ανακούφισης του χρέους που καταγράφηκαν παραπάνω.

Η πιθανή ελάφρυνση του χρέους θα εφαρμοστεί μετά το τέλος του προγράμματος στα μέσα του 2018 και ο τρόπος θα αποφασιστεί από το Eurogroup με βάση την αναθεωρημένη Ανάλυση Βιωσιμότητας του Χρέους και σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, υπό την αίρεση της πλήρους εφαρμογής του προγράμματος».

Αυτές οι παράγραφοι, σύμφωνα με πηγές οι οποίες είναι σε θέση να γνωρίζουν, είναι ικανές να σταματήσουν το... τενεκεδάκι, στο τέλος του έτους. Δεν είμαστε όμως ακόμα εκεί.

Νέα αγκάθια

Όπως επίσης αναφέρεται στο ανακοινωθέν, «το Eurogroup έδωσε εντολή στο EWG να επιβεβαιώσει τις επόμενες ημέρες την πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτούμενων και ειδικότερα τις διορθώσεις στη νομοθεσία για το άνοιγμα της αγοράς πώλησης δανείων, της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης αλλά και την ολοκλήρωση όλων των προαπαιτούμενων από το μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων».

Πληροφορίες αναφέρουν ότι κυριολεκτικά τη δωδεκάτη νυκτερινή, αποσύρθηκε η πρόβλεψη κατάργησης του Ταμείου Αλληλεγγύης, το οποίο εξήγγειλε την περασμένη Κυριακή από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από την αναδρομική απώλεια του ΕΚΑΣ για περίπου 70.000 δικαιούχους από τις αρχές του έτους.

Το Ταμείο θα αναλάβει να καλύψει αυτά τα αναδρομικά -κοντά στα 85 εκατ. ευρώ- μεταξύ άλλων με κεφάλαια από το περυσινό πρωτογενές πλεόνασμα.

Αυτή η πρόβλεψη χτύπησε καμπανάκια στους μετέχοντες στο Eurogroup, στη βάση δύο παραμέτρων:

1. Οι θεσμοί μεταξύ τους συνεχίζουν να διαφωνούν για το ύψος του περυσινού πρωτογενούς πλεονάσματος αλλά και για τα απαιτούμενα μέτρα που θα οδηγήσουν σε 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα το 2018. Κατά την ανάγνωση του ΔΝΤ, τα μέτρα οδηγούν σε πλεόνασμα 1,5%.

2. Το καλύτερο περυσινό πρωτογενές αποτέλεσμα αξιοποιήθηκε ήδη, «φαγώθηκε», θα μπορούσε να πει κανείς, κατά τη διαδικασία προσδιορισμού της απαιτούμενης δημοσιονομικής προσαρμογής στη συνέχεια.

Τελικά, η απαίτηση κατάργησης ενός Ταμείου -το οποίο δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα- αποσύρθηκε, αλλά είναι βέβαιο ότι ο σκόπελος θα ανακύψει σύντομα και πάλι.

Σύμφωνα με μία πηγή, για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν αποκλείεται να χρειαστεί να επανέλθουν για «ένα follow up για δυο τρεις μέρες» οι εκπρόσωποι των δανειστών στην Αθήνα. Θα πρέπει να πιστοποιήσουν, πριν δρομολογηθούν οι διαδικασίες εκταμίευσης της «σπαστής δόσης», την ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Στο θέμα των κόκκινων δανείων, πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι απαίτηση των δανειστών να προβλεφθεί η δυνατότητα πώλησης κόκκινων δανείων με την εγγύηση του δημοσίου, τα οποία σήμερα εξαιρούνται.

Στο ασφαλιστικό, θα πρέπει να διευθετηθεί το θέμα με το ΕΚΑΣ και το Ταμείο Αλληλεγγύης ενώ μένουν και κάποιες εκκρεμότητες στο πεδίο των αποκρατικοποιήσεων σχετικά με το Ελληνικό και την Εγνατία.