Ελεύθερη πτώση στην επιχειρηματικότητα

Άλμα των διαγραφών και βουτιά των εγγραφών επιχειρήσεων καταγράφεται στην Ελλάδα το πρώτο πεντάμηνο του έτους (1/1/2016 - 31/5/2016).

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) κατά το εξεταζόμενο διάστημα, οι διαγραφές κάθε μορφής επιχειρήσεων ανήλθαν στις 15.409, ενώ οι εγγραφές, δηλαδή η ίδρυση νέων επιχειρήσεων, περιορίστηκαν μόλις στις 12.424, που αποτελεί και το χειρότερο ρεκόρ των τελευταίων δεκαετιών.

Πρόκειται για μια αναμενόμενη αλλά πολύ ανησυχητική εξέλιξη, που καταδεικνύει όχι μόνο τη συρρίκνωση της «επιχειρηματικής δεξαμενής» που επιφέρει μεγάλο κόστος για την οικονομία και την απασχόληση, αλλά και την παραίτηση των Ελλήνων από την επιδίωξη εμπλοκής τους στον επιχειρηματικό στίβο.

Ωστόσο, κατά το εξεταζόμενο διάστημα, υπάρχει μία ιδιομορφία, καθώς έως τις 29 Φεβρουαρίου του 2016 οι επιτηδευματίες και οι επιχειρηματίες μπορούσαν να υποβάλουν δήλωση διακοπής εργασιών στον πραγματικό χρόνο που έγινε αυτή, χωρίς να καταβάλουν πρόστιμο. Δηλαδή, κάποιος μπορούσε έως την προαναφερόμενη ημερομηνία να διακόψει φορολογικά την άσκηση του επαγγέλματός του, το οποίο στην πραγματικότητα είχε διακόψει π.χ. το 2013.

Φαίνεται ότι τη ρύθμιση αυτή την αξιοποίησαν αρκετοί, αφού οι διαγραφές τον Ιανουάριο ανήλθαν στις 4.004 και τον Φεβρουάριο στις 3.444. Όμως τον Μάρτιο που δεν ίσχυε η ρύθμιση, πάλι διέκοψαν τη δραστηριότητάς τους 3.263 επιχειρήσεις.

Αν και η εξέλιξη (δηλαδή η καταγραφή αρνητικού ισοζυγίου) ήταν λίγο έως πολύ αναμενόμενη, λόγω της «ωρίμανσης» των capital controls και της παρατεταμένης οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας, το μέγεθος της απόκλισης δημιουργεί έντονο προβληματισμό, αφού σε μια υγιή οικονομία, οι εγγραφές θα πρέπει να υποσκελίζουν αισθητά τις διαγραφές.

Στην περίπτωση όπου η τάση συνεχιστεί και στο επόμενο διάστημα, τότε υπάρχει ο κίνδυνος της ραγδαίας μείωσης του επιχειρηματικού δυναμικού της χώρας. Μάλιστα, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, η τάση δύσκολα θα ανακοπεί στο επόμενο διάστημα, διότι η αύξηση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών θα οδηγήσουν πολλούς επιχειρηματίες στο κλείσιμο των επιχειρήσεών τους, ενώ πολλοί είναι αυτοί που αν και το σχεδίαζαν, δεν θα ξεκινήσουν μια επιχειρηματική δραστηριότητα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν και τη μεγάλη διαφορά στη διαμόρφωση του ισοζυγίου την κάνουν οι ατομικές επιχειρήσεις, οι απώλειες των Ανωνύμων Εταιρειών (ΑΕ) και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) είναι ισχυρές, αφού στις μεν ΑΕ καταγράφονται 448 λουκέτα, στις δε ΕΠΕ, 1.046. Αντίστοιχα οι ιδρύσεις περιορίζονται στις 233, ενώ των ΕΠΕ, στις μόλις 168.

Διευκρινίζεται ότι ο ιδιαίτερα χαμηλός αριθμός νέων ΕΠΕ αντισταθμίζεται πλέον από τις ιδρύσεις Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών (ΙΚΕ), που πλέον αποτελεί και τον δημοφιλέστερο εταιρικό τύπο.

Τρεις χιλιάδες λιγότερες ιδρύσεις

Όπως προαναφέρθηκε, μπορεί κάποιος να εκλάβει το ύψος των φετινών διαγραφών ως συγκυριακό. Ωστόσο, κάθε άλλο παρά συγκυριακή μπορεί να εκληφθεί η σημαντική υποχώρηση των ιδρύσεων νέων επιχειρήσεων. Το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου, οι ιδρύσεις περιορίστηκαν στις 12.424, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2015, οι ιδρύσεις αριθμούσαν τις 15.379 και οι διαγραφές τις 10.581. Αν ανατρέξουμε στην αντίστοιχη περίοδο του 2014, οι εγγραφές είχαν ανέλθει στις 18.030 και οι διαγραφές στις 14.809.

Ανά τύπο εταιρικής μορφής, το πρώτο πεντάμηνο του 2016 ιδρύθηκαν 233 ΑΕ, κατά 33 λιγότερες από το αντίστοιχο διάστημα του 2015 και 289 το 2014. Ως προς τις ΕΠΕ, το 2016 ιδρύθηκαν 168, έναντι 213 το 2015 και 352 το 2014. Οι ατομικές που αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, το πεντάμηνο του 2016 ανήλθαν στις 8.161, το 2015 στις 11.031 και το 2014 στις 13.188.

Η μόδα των ΙΚΕ

Η ευκολία σύστασης στρέφει τους νέους επιχειρηματίας στην επιλογή των ΙΚΕ, οι οποίες χρόνο με τον χρόνο καταγράφουν αύξηση ως προς τις ιδρύσεις και λόγω του... νεαρού της ηλικίας τους, λίγες διαγραφές.

Το εξεταζόμενο διάστημα του 2014 ιδρύθηκαν 1.669 ΙΚΕ και διέκοψαν τη λειτουργία τους 67, το 2015 οι εγγραφές έφτασαν τις 1.784 και οι διαγραφές τις 81 και το 2016, οι εγγραφές των ΙΚΕ ανήλθαν στις 2.022 και οι διαγραφές στις 260.

Υπενθυμίζεται ότι το ελάχιστο κεφάλαιο της ΙΚΕ μπορεί να είναι ένα ευρώ.