Τα ΣΔΙΤ συμφέρουν στη διαχείριση των απορριμμάτων

Επειτα από δεκαέξι μήνες προσπάθειας για ακύρωση του διαγωνισμού που αφορά στη διαχείριση απορριμμάτων της περιφέρειας Πελοποννήσου μέσω ΣΔΙΤ, αντικρουόμενων κυβερνητικών εξαγγελιών και συσκέψεων στο Μέγαρο Μαξίμου με ή χωρίς δημάρχους, μια μελέτη έρχεται να προσγειώσει τους πάντες στη σκληρή πραγματικότητα.

Μάλιστα πρόκειται για μελέτη που παραδόθηκε στον Περιφερειακό Σύνδεσμο Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΣΔΑ Πελοποννήσου), στον οποίο συμμετέχουν και οι δήμαρχοι που αντιδρούν στην υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. 

Ο ΦΟΣΔΑ Πελοποννήσου είχε αναλάβει να εκπονήσει μελέτη ώστε να μην ταυτιστούν αρκετοί δήμαρχοι με τον περιφερειάρχη Πέτρο Τατούλη, που εξακολουθεί να πιέζει για την υπογραφή της σύμβασης για το ΣΔΙΤ. Στόχος της μελέτης ήταν επίσης να εξακριβωθεί αν το περιφερειακό σχέδιο είναι συμβατό με τον νέο εθνικό σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ). 

Η μελέτη που παρέλαβαν οι δήμαρχοι δείχνει, όμως, πως από τα τρία σενάρια που εξετάστηκαν (η προώθηση του υφιστάμενου ΣΔΙΤ με τρεις μονάδες επεξεργασίας και τρεις ΧΥΤΥ, η υλοποίηση του ΣΔΙΤ με την προσθήκη τοπικών μονάδων κομποστοποίησης καθώς και η κατασκευή δέκα αποκεντρωμένων μονάδων με 5 ΧΥΤΥ και μονάδες κομποστοποίησης), το φθηνότερο για το δημόσιο ταμείο είναι το ΣΔΙΤ.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το συνολικό κόστος για το ΣΔΙΤ φτάνει τα 160 εκατ. ευρώ, με τα 85 εκατ. ευρώ να επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Το κόστος του δεύτερου σεναρίου (ΣΔΙΤ με μονάδες κομποστοποίησης) ανεβαίνει στα 175 εκατ. ευρώ, τα 100 εκατ. από τα οποία θα προέλθουν από το κρατικό ταμείο. Το κόστος της τρίτης λύσης, που προωθούν ορισμένοι δήμαρχοι, με τις περίπου 10 αποκεντρωμένες μονάδες επεξεργασίας, είναι λίγο χαμηλότερο (155 εκατ. ευρώ), αλλά το δημόσιο θα πρέπει να βάλει τα 135 εκατ. ευρώ.

Αλλά και με βάση το λειτουργικό κόστος και την ωριμότητα της επένδυσης, το έργο ΣΔΙΤ που καθυστερεί επί διετία φαίνεται πως κερδίζει κατά κράτος τα άλλα δύο σενάρια. Με βάση τη μελέτη, το λειτουργικό κόστος του ΣΔΙΤ ανέρχεται σε 51,5 ευρώ τον τόνο, όσο περίπου εκτιμάται και το κόστος του δεύτερου σεναρίου. Στην περίπτωση των αποκεντρωμένων μονάδων (τρίτο σενάριο), το κόστος ξεκινά από τα 51 ευρώ αλλά μπορεί να φτάσει μέχρι τα 59 ευρώ ανά τόνο. Ο μελετητής επισημαίνει, παράλληλα, πως το έργο ΣΔΙΤ έχει σαφές χρονοδιάγραμμα με υψηλή ωριμότητα, ενώ στην περίπτωση του τρίτου σεναρίου επισημαίνει τη «μηδενική ωριμότητα των έργων» και πως δεν πρόκειται να λειτουργήσουν τουλάχιστον μέχρι το 2020.

Υπενθυμίζεται πως η σύμβαση για το ΣΔΙΤ Πελοποννήσου προβλέπει πως σε δέκα μήνες ο ανάδοχος αρχίζει να αναλαμβάνει σταδιακά τη διαχείριση της περιφέρειας και πως εντός διετίας θα έχει την πλήρη διαχείριση.
Οσο για τις απόψεις ορισμένων δημάρχων περί χρήσης κινητών μονάδων επεξεργασίας και άλλων προσωρινών λύσεων όπως οι δεματοποιητές κ.λπ., στη μελέτη επισημαίνεται πως οι κινητές μονάδες προσφέρουν πολύ χαμηλό ποσοστό ανακύκλωσης (κάτω του 20%).

Επιπλέον το 50% - 60% του υλικού που παράγουν από την κομποστοποίηση είναι χαμηλής ποιότητας και δεν μπορεί να διατεθεί στην αγορά. Συνεπώς πρέπει να βρεθεί χώρος ώστε να θαφτεί, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος. Υπενθυμίζεται πως τέτοιες κινητές μονάδες χρησιμοποιούν σήμερα η Καλαμάτα και η Σπάρτη.

Η μελέτη καταρρίπτει, όμως, και το βασικό σημείο κριτικής στα ΣΔΙΤ από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Γιάννη Τσιρώνη, ο οποίος πραγματοποίησε και περιοδεία στην Πελοπόννησο ώστε να αποτρέψει την υπογραφή της σύμβασης.

Ο κ. Τσιρώνης υποστήριξε πως το ΣΔΙΤ είναι «φαραωνικό», επειδή προβλέπει την επεξεργασία πολύ μεγαλύτερων ποσοτήτων απορριμμάτων σε σύγκριση με τις πραγματικές ανάγκες. Μαλιστα, έπειτα από απανωτές συσκέψεις στο Μαξίμου, η κυβέρνηση υποστηρίζει πως πέτυχε να μειωθούν οι εγγυημένες ποσότητες που πρέπει να παραλαμβάνει ο ανάδοχος του ΣΔΙΤ από 150.000 σε 100.000 τόνους ετησίως.

Από τη μελέτη προκύπτει πως οι ετήσιες ποσότητες στην περιφέρεια Πελοποννήσου θα φτάνουν τις 273.000 τόνους.