Το σχέδιο για τον «ακατάσχετο» λογαριασμό επιχειρήσεων

Προστασία από κατασχέσεις για παλαιές ληξιπρόθεσμες φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές θα παρέχει ο ακατάσχετος τραπεζικός λογαριασμός για τους επαγγελματίες, τη δημιουργία του οποίου προωθεί ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης.

Αυτό θα είναι το ισχυρό δέλεαρ για τις επιχειρήσεις, προκειμένου να συνδέσουν τα μηχανάκια POS και τις εισπράξεις τους με έναν τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο θα μπορούν να μπαίνουν μετρητά αλλά δεν θα μπορούν να βγαίνουν.

Από τον λογαριασμό αυτό οι επαγγελματίες θα μπορούν να κάνουν μόνο ηλεκτρονικές πληρωμές ενώ εξετάζεται πώς μπορεί αυτόματα να καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές, ο Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών και ο ΦΠΑ.

Το σχέδιο είναι έξυπνο. Μετά το κύμα αναγκαστικών μέτρων είσπραξης, το οποίο μάλιστα έχει πολλαπλασιαστεί το τελευταίο διάστημα, εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις με οφειλές είτε στην εφορία, είτε στα ασφαλιστικά ταμεία, είναι εκτεθειμένες ανά πάσα χρονική στιγμή σε κατασχέσεις. Η παροχή προστασίας για τις παλαιές τους ληξιπρόθεσμες οφειλές -π.χ. έως τον Ιούλιο- αποτελεί ισχυρό κίνητρο συμμόρφωσης προς τις νέες τους υποχρεώσεις.

Στο σημείο αυτό βέβαια τίθεται ένα ζήτημα ρευστότητας καθώς δεν είναι μυστικό ότι σήμερα πολλές επιχειρήσεις καθυστερούν να αποδώσουν τον ΦΠΑ για λόγους επιβίωσης. Ουδείς όμως μπορεί να αμφισβητήσει ότι το σκεπτικό είναι δίκαιο και ενδέχεται να αποδειχθεί εξόχως προσοδοφόρο για τα δημόσια έσοδα.

Το δημόσιο θα εισπράττει απευθείας ΦΠΑ και ασφαλιστικές εισφορές, ενώ περιορίζονται οι πιθανότητες να μην εκδοθεί απόδειξη από τη στιγμή που η συναλλαγή θα περνά από POS και η ΓΓΔΕ θα «βλέπει» μέσω της σύνδεσης των ταμειακών μηχανών όλη την κίνηση. Αν όμως δεν διαμορφωθεί ένα ισχυρό πλέγμα κινήτρων προς τους καταναλωτές να ζητούν αποδείξεις από τους επαγγελματίες οι οποίοι παραδοσιακά δεν εκδίδουν (και όλοι ξέρουμε ποιοι είναι), τότε το σχέδιο κινδυνεύει απλώς να καταγράφει αυτό που ήδη γίνεται.

Οι περισσότεροι πληρώνουν ήδη με κάρτες (λόγω capital controls) τα ψώνια τους στα σούπερ μάρκετ για παράδειγμα, όπου η έκδοση απόδειξης είναι δεδομένη. Και για κάποιον με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ είναι προφανές ότι τα 1.000 ευρώ (το όριο του 10% που απαιτείται) αφορά σε δαπάνες για τρόφιμα και ήδη σπιτιού από τα σούπερ μάρκετ.

Από την άλλη, αν πετύχει το σχέδιο Αλεξιάδη για το πλαστικό χρήμα, οι εισπράξεις από ΦΠΑ εκτιμάται πως μπορεί να αυξηθούν έως και κατά 1,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την αποφυγή της ενεργοποίησης του κόφτη δαπανών και για το ενδεχόμενο η πιθανή λόγω υπερφορολόγησης αστοχία στις αποδόσεις των τελευταίων μέτρων να απαιτήσει τελικά τη λήψη πρόσθετων φορομέτρων.

Το νομοσχέδιο

Η δημιουργία ακατάσχετου λογαριασμού για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες θα προβλέπεται σε ειδική διάταξη του νομοσχεδίου το οποίο, κατά τις φιλοδοξίες της Καραγιώργη Σερβίας, θα έχει ψηφιστεί το αργότερο έως το τέλος Ιουλίου.

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα επανέλθει σε ισχύ η πρόβλεψη κατοχύρωσης του αφορολόγητου, εφόσον έχουν συγκεντρωθεί αποδείξεις αξίας ίσης με το 10% έως και 30% του εισοδήματος του φορολογούμενου. Για τα φετινά εισοδήματα θα μετρούν στο χτίσιμο του αφορολογήτου τόσο αποδείξεις χάρτινες όσο και αποδείξεις για αγορές με πλαστικό χρήμα. Για τα εισοδήματα του 2017, η εφορία θα αναγνωρίζει μόνο αποδείξεις δαπανών με πλαστικό χρήμα, κάνοντας όμως και τις απαραίτητες εξαιρέσεις για ηλικιωμένους ή κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών.

Η κατοχύρωση του αφορολόγητου είναι το κίνητρο για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες.

Για τους υπόλοιπους φορολογούμενους -χωρίς αφορολόγητο-, το κίνητρο θα είναι κληρώσεις ακινήτων της ΓΓΔΕ και ενδεχομένως μετρητών.

Η εξειδίκευση των κινήτρων θα γίνει στη συνέχεια με υπουργική απόφαση.

Στις βασικές του διατάξεις το νομοσχέδιο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προβλέπει:

* Για εισόδημα έως 10.000 ευρώ θα απαιτούνται δαπάνες με πλαστικό χρήμα για το 10% αυτού ή έως 1.000 ευρώ.

* Για εισόδημα από 10.001 έως και 20.000 ευρώ, το ποσοστό ανεβαίνει στο 15%.

* Για εισόδημα από 20.001 έως και 40.000 ευρώ, θα απαιτούνται δαπάνες ίσες με το 20% του εισοδήματος μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών ή καρτών και

* Για εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ, ο συντελεστής είναι 30%

* Για τα εισοδήματα του 2016 (φορολογικές δηλώσεις οι οποίες θα υποβληθούν το 2017) θα «μετρούν» χάρτινες και ηλεκτρονικές αποδείξεις.

Οι φορολογούμενοι πρέπει να έχουν αποδείξεις για συναλλαγές με μετρητά και πλαστικό χρήμα από 10% έως και 30% του εισοδήματός τους.

* Για τα εισοδήματα του 2017 (φορολογικές δηλώσεις 2018) η εφορία θα αναγνωρίζει για την κατοχύρωση του αφορολόγητου μόνο πληρωμές με πλαστικό χρήμα. Τα όρια παραμένουν τα ίδια από 10% έως 30%.

* Αν λείπουν αποδείξεις, χάνεται το αφορολόγητο κατά το ποσό των δαπανών που δεν έχουν καλυφθεί, επομένως επιβάλλεται ο πρώτος συντελεστής της κλίμακας 20%.

* Αν έχουν συγκεντρωθεί περισσότερες αποδείξεις, θα υπάρχει συμμετοχή σε κληρώσεις. Εξετάζεται και επιστροφή μετρητών (πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ενστάσεις οι δανειστές) για ηλεκτρονικές συναλλαγές με συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών υψηλού κινδύνου φοροδιαφυγής.

Παράλληλα, όλες οι ταμειακές μηχανές θα συνδεθούν με τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, ενώ όλοι οι επαγγελματίες θα πρέπει να διαθέτουν μηχάνημα POS. Ειδικά για τις νέες επιχειρήσεις, η έναρξη δραστηριότητας θα προϋποθέτει μηχανάκι POS εντός δέκα ημερών.

Σε όποιον επαγγελματία αρνηθεί συναλλαγή με πλαστικό χρήμα θα επιβάλλεται πρόστιμο ενώ όλες οι κάρτες και οι τραπεζικοί λογαριασμοί θα ταυτοποιηθούν με τον ΑΦΜ των φορολογουμένων.