Ποιους βάζει τώρα στο στόχαστρο το ΔΝΤ

Διατρέχοντας την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σε πιάνει η ψυχή σου. Η ανεργία προβλέπεται ότι θα παραμείνει σε διψήφια ποσοστά στην Ελλάδα, έως τα μέσα του αιώνα.

Το έλλειμμα του συνταξιοδοτικού συστήματος εκτιμάται ότι βρίσκεται στο μη βιώσιμο επίπεδο του 10% του ΑΕΠ, έναντι 2,5% στη ζώνη του ευρώ. Άρα χρειάζονται κι άλλες «μεταρρυθμίσεις».

Η μεταρρύθμιση στη φορολογία εισοδήματος σημειώνεται ότι δεν έχει αντιμετωπίσει τις πολύ γενναιόδωρες φορολογικές απαλλαγές στην Ελλάδα, οι οποίες επιτρέπουν σε πάνω από τους μισούς μισθωτούς να εξαιρούνται από τη φορολογία εισοδήματος. Ξεκάθαρο μήνυμα να εξαϋλωθεί το αφορολόγητο.

Κι όλα αυτά, μετά από έξι χρόνια σκληρής λιτότητας, αλλεπάλληλες αυξήσεις φόρων, διαδοχικά μαχαίρια στις συντάξεις και έναν στους δύο νέους να είναι άνεργος. Πόσο ακόμα;

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με τη δήλωση συμπερασμάτων της αποστολής του, για τη σύνταξη της έκθεσης του λεγόμενου άρθρου ΙV, έριξε κεραυνούς. Και προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Ευκλείδη Τσακαλώτου, με την οποία επί της ουσίας ο υπουργός Οικονομικών διαμηνύει ότι οι αλλαγές σε φορολογικό και ασφαλιστικό έχουν κλείσει.

Πέρα από τα σκληρά μηνύματα όμως, το ΔΝΤ περιγράφει και μεγάλες αλήθειες οι οποίες σε ορισμένες εκφάνσεις τους, έρχονται σε αντίφαση με τις συστάσεις που το ίδιο διατυπώνει.

Λέει για παράδειγμα ότι «η Ελλάδα δεν χρειάζεται περαιτέρω προσαρμογή για την επίτευξη και διατήρηση άνευ προηγουμένου πρωτογενών πλεονασμάτων, τα οποία δεν θα ήταν μόνο επιβλαβή για την ανάπτυξη αλλά και τα οποία είναι δύσκολο να διατηρηθούν ενόψει των πιθανών πιέσεων λόγω της επίμονα υψηλής ανεργίας». Θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα νέα είναι καλά. Δεν ζητάνε άλλα δημοσιονομικά μέτρα για αύξηση των εσόδων και μείωση των δαπανών. Οι δημοσιονομικά ουδέτερες παρεμβάσεις όμως που εισηγούνται αποκαλύπτουν μέτρα επώδυνα.

Οι φορολογικοί συντελεστές, αναγνωρίζει το ΔΝΤ ότι είναι υψηλοί και χρειάζονται μείωση. Μέχρι εκεί θα ήταν καλά. Θέλουν όμως και νέα μείωση του αφορολογήτου διότι δεν μπορεί ένας στους δύο μισθωτούς να εξαιρείται από το φόρο εισοδήματος, όπως επισημαίνουν.

Το αφορολόγητο πρόσφατα έπεσε κάτω από τα 9.000 ευρώ. Κι αν μιλούσαμε για τους ελεύθερους επαγγελματίες όπου υπάρχει δυνατότητα απόκρυψης, να γίνει συζήτηση (σ.σ. παρεμπιπτόντως οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν έχουν αφορολόγητο).

Η συζήτηση όμως γίνεται για τους μισθωτούς, οι οποίοι δεν έχουν δυνατότητα να κρύβουν το μισθό τους και πλήττονται βάναυσα, ιδίως στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα από ένα πρωτοφανές επίπεδο έμμεσων φόρων.

Στο μέτωπο του ασφαλιστικού, οι κίτρινες κάρτες για τη αύξηση των εισφορών είχαν καταγραφεί στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης και επαναλαμβάνονται. Γίνεται όμως ένα βήμα παραπέρα και ζητείται ευθέως μαχαίρι στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις.

Ξεκάθαρο φρένο στις ρυθμίσεις

Από την έκθεση του ΔΝΤ προκύπτει παράλληλα με απόλυτη σαφήνεια, ότι οποιαδήποτε συζήτηση για νέες ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων φόρων ή εισφορών είναι εκτός κάδρου συζητήσεων.

«Η πολιτική της επαναλαμβανόμενης αύξησης των ήδη υψηλών φορολογικών συντελεστών έχει δημιουργήσει πληθώρα προγραμμάτων τμηματικών ή αναβαλλόμενων καταβολών (έχουν δρομολογηθεί πάνω από 60 σχετικά προγράμματα στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης από το 2001). Η συχνότητα και η αδυναμία εφαρμογής τους δείχνουν ότι αναπόφευκτα θεωρούνται σαν ντε φάκτο συγχώρεση φορολογικών χρεών», σημειώνεται.

Η κυβέρνηση όμως σχεδιάζει εκ νέου πάγωμα των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών, ενώ δεν έχει ακόμα εγκαταλείψει τα σενάρια δημιουργίας μερικώς ακατάσχετου τραπεζικού λογαριασμού για τις επιχειρήσεις. Με βάση τα όσα λέει το ΔΝΤ στην έκθεσή του, συμφωνία με αυτό το σκέλος της παλιά τρόικας, δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα.

Σταθερή θέση για το χρέος

Πέρα από τα μηνύματα στην ελληνική κυβέρνηση, το ΔΝΤ με την έκθεσή του στέλνει και ένα σαφές μήνυμα στην Ευρώπη. Αποκωδικοποιείται ως εξής: χωρίς ουσιαστική διευθέτηση του χρέους, δεν μπαίνουμε στο ελληνικό πρόγραμμα. Μιλά για μη ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα (3,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο μετά το 2018 προβλέπει η συμφωνία) και σημειώνει ότι «για να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους, θα απαιτηθεί περαιτέρω ελάφρυνση, η οποία είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που εξετάζεται και η οποία θα πρέπει να υπολογιστεί βάσει ρεαλιστικών παραδοχών σχετικά με την ικανότητα της Ελλάδας να δημιουργήσει βιώσιμα πλεονάσματα και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη».

Συνδέοντας μάλιστα τις δημοσιονομικές εξελίξεις με το προσφυγικό και το βάρος που έχει επωμιστεί ο ελληνικός λαός στέλνει το μήνυμα ότι «απαιτείται πλήρης υποστήριξη της Ελλάδας από τους ευρωπαίους εταίρους της».