Πρεσάρει (και) το ΔΝΤ για το αφορολόγητο

Τον περασμένο Απρίλιο, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωνε σε συνέντευξη Τύπου ότι δεν είναι διατεθειμένος να καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο με αφορολόγητο χαμηλότερο από τις 9.100 ευρώ, το οποίο αποτελούσε την κυβερνητική πρόταση στο πλαίσιο εξεύρεσης πρόσθετων εσόδων ύψους 1% του ΑΕΠ από φόρους. Λίγο αργότερα, τον Μάιο, ψηφίστηκε αφορολόγητο όριο μειωμένο έως και τις 8.636 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς παιδιά.

Ο υπουργός Οικονομικών, μιλώντας τότε στη Βουλή, είχε κάνει λόγο για «συμβιβασμό ο οποίος προστατεύει τις οικογένειες με παιδιά». Είχε μάλιστα σημειώσει με νόημα ότι «μια αριστερή κυβέρνηση κράτησε το υψηλότερο αφορολόγητο σχεδόν σε όλη την Ευρώπη»…

Μόλις λίγους μήνες αργότερα, ο εφιάλτης του αφορολόγητου απειλεί να επανέλθει. Όπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» πηγή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, «εάν οι Ευρωπαίοι συμφωνήσουν σε μείωση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,5% το 2018, αντί για 3,5% του ΑΕΠ, τότε δεν θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα. Αν όμως επιμείνουν στο 3,5%, θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα και το αφορολόγητο θα είναι στη λίστα».

Το πρόβλημα είναι ότι μέχρι σήμερα, το ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών δεν έχει δείξει την παραμικρή διάθεση προσαρμογής των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα και επιμένει στην κατάθεση Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για την περίοδο έως το 2020, με στόχο 3,5% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση, κάθε χρονιά από το 2018 και μετά. Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο αναβολής της κατάθεσης του Μεσοπρόθεσμου έως τις αρχές του 2017, φιλοδοξώντας ότι στο μεταξύ θα έχει διευθετηθεί το θέμα του χρέους και θα έχουν χαμηλώσει οι στόχοι για τα πλεονάσματα.

Κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών το οποίο ρωτήθηκε αναφορικά με το εάν έχει ήδη τεθεί θέμα νέας μείωσης του αφορολόγητου ορίου στο πλαίσιο της τρέχουσας διαδικασίας αξιολόγησης, απάντησε αρνητικά. Επιχείρησε παράλληλα να υποβαθμίσει την προτροπή της Παγκόσμιας Τράπεζας για μείωση του αφορολόγητου στις 5.000 ευρώ, προκειμένου να εξευρεθούν κονδύλια χρηματοδότησης των κοινωνικών επιδομάτων, σημειώνοντας ότι «είναι μία από τις προτάσεις της Τράπεζας, η οποία έχει κάνει πολλές προτάσεις…»

Έτερο κυβερνητικό στέλεχος, την ίδια ώρα όμως, τόνιζε με νόημα ότι «η κυβέρνηση δεν αντέχει να μειώσει ούτε ένα ευρώ περαιτέρω το αφορολόγητο».

Πάγια θέση

Οι θέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αναφορικά με το αφορολόγητο όριο, δεν είναι καινούργιες. Και στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος, η πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ήταν εκείνη η οποία επέμενε στην όσο το δυνατό μεγαλύτερη συρρίκνωσή του, με το επιχείρημα της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης.

Το όριο των 5.000 ευρώ είχε πέσει στο τραπέζι, αλλά οι πιέσεις αποκρούστηκαν την περασμένη άνοιξη, εξαιτίας της περιορισμένης (σχετικά) βαρύτητας των πιέσεων του ΔΝΤ στη διαπραγμάτευση, δεδομένου ότι ο ρόλος του επί του παρόντος είναι περισσότερο συμβουλευτικός. Δεν μετέχει στο τρίτο πρόγραμμα με χρηματοδότηση, επομένως η πιο διαλλακτική πλευρά των Ευρωπαίων στο συγκεκριμένο ζήτημα οδήγησε, με εκατέρωθεν υποχωρήσεις, σε έναν συμβιβασμό.

Αυτό βέβαια, καθόλου δεν σημαίνει πως με την πρώτη ευκαιρία το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν θα επανέλθει στην πάγια θέση του για περαιτέρω μείωση του αφορολόγητου.

Στην τελευταία έκθεσή του, στις 23 Σεπτεμβρίου -στο πλαίσιο της λεγόμενης αξιολόγησης του άρθρου 4-, το ΔΝΤ τόνιζε ότι οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις βασίζονται κατά πολύ στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών, η οποία δημιουργεί αντικίνητρα στην εργασία στην επίσημη οικονομία. Επιπλέον τόνιζε ότι η μεταρρύθμιση στη φορολογία εισοδήματος δεν έχει αντιμετωπίσει τις πολύ γενναιόδωρες φορολογικές απαλλαγές στην Ελλάδα, οι οποίες επιτρέπουν σε πάνω από τους μισούς μισθωτούς να εξαιρούνται από τη φορολογία εισοδήματος, σε σύγκριση με το 8% στην ευρωζώνη. Αυτές οι «πολύ γενναιόδωρες φορολογικές απαλλαγές» δεν είναι άλλες από το αφορολόγητο όριο, το οποίο θεωρείται ακόμα πολύ υψηλό.

Κατά τη συνταγή του ΔΝΤ, «οι αρχές πρέπει να μειώσουν τους φορολογικούς συντελεστές (και τους συντελεστές των ασφαλιστικών εισφορών), να μειώσουν τις γενναιόδωρες απαλλαγές στη φορολογία εισοδήματος και να εξαλείψουν τις υπόλοιπες φορολογικές απαλλαγές που ωφελούν τους πλούσιους. Αυτή η πολιτική μπορεί να έχει σαν τελικό αποτέλεσμα την πιο δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών».

Μετά τις πρόσφατες ανατροπές στο μέτωπο του αφορολόγητου, τα εισοδήματα μισθωτών, συνταξιούχων και αγροτών για το 2016 θα φορολογηθούν με ενιαία κλίμακα και έκπτωση φόρου 1.900 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς παιδιά (έμμεσο αφορολόγητο 8.636 ευρώ), 1.950 ευρώ για φορολογούμενο με ένα παιδί (έμμεσο αφορολόγητο 8.863 ευρώ), 2.000 ευρώ για φορολογούμενο με δύο παιδιά (έμμεσο αφορολόγητο 9.090 ευρώ) και 2.100 ευρώ για φορολογούμενο με τρία ή περισσότερα παιδιά (έμμεσο αφορολόγητο 9.545 ευρώ). Για τους ελεύθερους επαγγελματίες, δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη αφορολόγητου. Τα φετινά εισοδήματά τους θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών (συντελεστές από 22% έως και 45%), αλλά χωρίς την έκπτωση φόρου των 1.900-2.100 ευρώ. 

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ