Ανατροπές στη λίστα με τις μεγάλες επενδύσεις του ΕΣΠΑ

Τους φακέλους με 21 μεγάλα έργα, που εντάσσονται στο νέο ΕΣΠΑ, θα υποβάλει τους επόμενους μήνες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η κυβέρνηση, όπως προκύπτει από τη 2η συνεδρίαση της Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη».

Από τον σχετικό πίνακα προκύπτει αφενός πως δεν έχει υποβληθεί κανένας φάκελος «μεγάλου έργου» μέχρι σήμερα και πως στην τελευταία συνεδρίαση προστέθηκαν τρία νέα έργα-γέφυρες από το προηγούμενο ΕΣΠΑ. Σημειώνεται πως «μεγάλο έργο» θεωρείται έργο προϋπολογισμού άνω των 75 εκατ. ευρώ που εντάσσεται στο ΕΣΠΑ, αλλά περνάει από ειδική διαδικασία έγκρισης της Κομισιόν. Από τον ίδιο πίνακα φαίνεται πως η πλειοψηφία των νέων «μεγάλων έργων» είναι στην ουσία παλαιότερα, τα οποία είτε δεν ολοκληρώθηκαν στον χρόνο και στο κόστος τους, είτε εξαγγέλλονται από χρόνια χωρίς μέχρι σήμερα να έχουν υλοποιηθεί.

Στην τελευταία συνεδρίαση αποφασίστηκε να βγει εκτός ΕΣΠΑ η επέκταση του προαστιακού σιδηροδρόμου από το Κορωπί μέχρι το Λαύριο, με το επιχείρημα πως επιδιώκεται η ένταξή του στο «πακέτο Γιούνκερ». Ηδη προωθείται μελέτη για ένα σύνθετο οδικό, σιδηροδρομικό και λιμενικό έργο μέσω σύμβασης παραχώρησης.

Συγκεκριμένα περιλαμβάνει τον ανασχεδιασμό και κατασκευή των απαραίτητων λιμενικών και χερσαίων έργων για τη λειτουργική αναβάθμιση του Λιμένα Λαυρίου, την επέκταση κατασκευής του προαστιακού σιδηρόδρομου από το Κορωπί στο Λαύριο, την αναβάθμιση της υφιστάμενης λεωφόρου από την Αττική Οδό (Μαρκόπουλο) μέχρι τον λιμένα Λαυρίου σε αυτοκινητόδρομο.

Εκτός ΕΣΠΑ -εξέλιξη αναμενόμενη- είναι πλέον και το έργο κατασκευής του οδικού άξονα «Καλό Νερό - Τσακώνα», εξαιτίας των γνωστών περιβαλλοντικών περιορισμών που δεν επιτρέπουν την αναβάθμιση σε αυτοκινητόδρομο του προηγούμενου τμήματος «Πύργος - Καλό Νερό». Σημειώνεται πως πρόκειται για ένα ακόμα τμήμα που αφαιρέθηκε από τη σύμβαση της Ολυμπίας Οδού, όταν έγινε η πρώτη αναμόρφωση στα τέλη του 2013. Το δεύτερο τμήμα του αφαιρέθηκε, ο άξονας «Πάτρα - Πύργος» εντάσσεται ως μεγάλο έργο στο νέο ΕΣΠΑ.

Δεν εντάσσεται στο νέο ΕΣΠΑ και το φράγμα Χαβρία, μέσω του οποίου αναμενόταν να λυθεί το πρόβλημα ύδρευσης σε Σιθωνία και Κασσάνδρας Χαλκιδικής. Το έργο βγαίνει από το νέο ΕΣΠΑ «λόγω ανωριμότητας», δηλαδή επειδή δεν έχουν ολοκληρωθεί εγκαίρως οι απαραίτητες μελέτες.

Αντίθετα μπαίνουν στο ΕΣΠΑ τρία νέα έργα-γέφυρες, που δεν τελείωσαν δηλαδή εγκαίρως κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Πρόκειται για την κατασκευή της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Διακοφτό-Ροδοδάφνη, τον κάθετο άξονα «Σιάτιστα-Κρυσταλλοπηγή» (τμήμα «Κορομηλιά-Κρυσταλλοπηγή»), της Εγνατίας Οδού και την Τηλεθέρμανση Φλώρινας. Το τελευταίο είναι έργο περί τα 80 εκατ. ευρώ που παρουσιάζει μεγάλες καθυστερήσεις, με ανάδοχο την τεχνική εταιρεία Τοξότης του ομίλου Καλογρίτσα. Είναι άγνωστο αν θα επαναπροκηρυχθεί, με δεδομένες τις δυσκολίες υλοποίησης από την Τοξότης.

Πάντως, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Α. Σαρτζετάκης επισήμανε πως η αναστολή του σχεδίου κατασκευής του άξονα "Καλό Νερό - Τσακώνα", που στην ουσία διασυνδέει δύο άξονες με συμβάσεις παραχώρησης (Ολυμπία Οδός και Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα) είναι αρνητική εξέλιξη. Οπως τόνισε, η κατασκευή κλειστών συστημάτων αυτοκινητοδρόμων που αλληλοσυνδέονται αποτελούσε μία από τις βασικές ιδέες αναφορικά με τη συγχρηματοδότηση των αυτοκινητοδρόμων με συμβάσεις παραχώρησης, κάτι που ωστόσο πλέον μοιάζει να εγκαταλείπεται, τουλάχιστον στην Πελοπόννησο.

Επίσης, ενώ τελειώνει και το 2016 εκκρεμεί ακόμα η υλοποίηση 8 αιρεσιμοτήτων, δηλαδή προϋποθέσεων για να ενεργοποιηθεί πλήρως το ΕΣΠΑ στον τομέα των μεταφορών και του περιβάλλοντος, όπως έχουν συμφωνηθεί με την Κομισιόν. Οι εκπρόσωποι της τελευταίας επισήμαναν τις καθυστερήσεις και την ανάγκη εκπλήρωσης των αιρεσιμοτήτων, για να μη χαθεί περισσότερος χρόνος.

Επιπλέον, στο υπουργείο Υποδομών προσπαθούν να βρουν τρόπο ώστε να καλύψουν τον ελάχιστον στόχο δήλωσης δαπανών μέχρι τέλος του χρόνου, γιατί σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος επιστροφής της προχρηματοδότησης (7% των πόρων) που είχε συμφωνήσει η χώρα μας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Στον πίνακα φαίνεται τόσο η ημερομηνία που πρόκειται να κατατεθεί ο φάκελος «μεγάλου έργου» στην Κομισιόν, όσο και η προγραμματισμένη έναρξη κατασκευής καθώς και ολοκλήρωσης. Σημειώνεται πως σε ορισμένα έργα, όπως ο άξονας Πάτρα-Πύργος, η επέκταση του μετρό Αθηνών στο τμήμα Χαϊδάρι-Πειραιάς, ή το σιδηροδρομικό τμήμα Διακοπτό-Ροδοδάφνη, είτε έχουν ολοκληρωθεί διαγωνισμοί, είτε βρίσκονται σε εξέλιξη παλαιότερες εργολαβίες.

Οι πρώτοι φάκελοι θα φύγουν για τις Βρυξέλλες μέχρι τα τέλη του έτους, αναφέρεται στον πίνακα (κυρίως η προμήθεια συρμών και οι εργασίες στο μετρό Αθήνας και Θεσσαλονίκης), ενώ για το πρώτο εξάμηνο του 2017 δρομολογείται η ολοκλήρωση των αντίστοιχων φακέλων για σειρά μεγάλων έργων όπως το τμήμα Λαμία-Ξυνιάδα του άξονα Κεντρικής Ελλάδος, τα δίκτυα αποχέτευσης σε Μαραθώνα, Ραφήνα κ.λπ.