«Απαγορευτική» η διπλή ασφάλιση αυτοαπασχολουμένων

Απαγορευτική καθίσταται η δεύτερη σύνταξη για περίπου 120.000 ασφαλισμένους γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς με παράλληλη ασφάλιση στο ΕΤΑΑ και σε άλλο ταμείο, κυρίως το Δημόσιο.

Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση που εξέδωσαν χθες τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας, παλαιοί ασφαλισμένοι (πριν την 1/1/1993) θα κληθούν να πληρώσουν υπερβολικά αυξημένες εισφορές από 1η Ιανουαρίου 2017, προκειμένου να λάβουν δεύτερη σύνταξη.

Αν επιλέξουν να μην πληρώσουν, θα έχουν σημαντική ελάφρυνση, όχι όμως μόνο στις εισφορές αλλά και στις μελλοντικές παροχές, αφού θα χάσουν τη σύνταξη και θα πάρουν μια ειδική προσαύξηση (για κάθε έτος επιπλέον εισφορών ορίζεται ετήσιος συντελεστής αναπλήρωσης 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς). Η οποία μάλιστα θα είναι σημαντικά μικρότερη από την αρχικώς αναμενόμενη, αφού θα υπολογιστεί με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου και θα αφορά μόνο το ανταποδοτικό κομμάτι, δηλαδή δεν θα περιλαμβάνει το ποσό της εθνικής (384 ευρώ).

Όπως μάλιστα εξηγεί στο Εuro2day.gr ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης, πλέον η δεύτερη ασφάλιση, στις περισσότερες περιπτώσεις των συγκεκριμένων ασφαλισμένων, από 1η Ιανουαρίου 2017 δεν συμφέρει. Και αυτό γιατί οι εισφορές είναι σημαντικά αυξημένες, ενώ η δεύτερη σύνταξη θα είναι ίσως κάποια ευρώ υψηλότερη από την προσαύξηση της σύνταξης που θα λάβει εάν επιλέξει να μη συνεχίσει τη δεύτερη ασφάλιση. Σε σύγκριση δε με τη δεύτερη σύνταξη του παλιού καθεστώτος (προ 12/5/2016), οι απώλειες είναι στο 25%-30%.

Στην πράξη, η υπουργική απόφαση οδηγεί σε ανατροπές τόσο στην ασφάλιση όσο και τη συνταξιοδότηση τουλάχιστον 120.000 γιατρών, μηχανικών και δικηγόρων που μέχρι σήμερα για την ίδια απασχόληση έχουν παράλληλη ασφάλιση στο Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Αυτοαπασχολουμένων (ΕΤΑΑ) και σε κάποιο άλλο ταμείο (κυρίως το Δημόσιο ή το ΤΑΠ-ΟΤΕ, το ταμείο της Εθνικής Τράπεζας κ.λπ.). Και αυτό γιατί σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου, βάσει του οποίου εκδόθηκε η ΚΥΑ, ορίζει ότι οι ασφαλισμένοι πριν και μετά την 1/1/1993, για τους οποίους για την ίδια απασχόληση προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης σε περισσότερα του ενός ταμεία, από 1/1/2017 θα καταβάλλουν υποχρεωτικά μία ασφαλιστική εισφορά, στο 20% επί του μισθού τους.

Για τους μέχρι 31/12/1992 (παλαιούς) ασφαλισμένους δίνεται η δυνατότητα προαιρετικής καταβολής δεύτερης ασφαλιστικής εισφοράς, κατόπιν σχετικής αίτησής τους, προκειμένου να θεμελιώσουν δεύτερο συνταξιοδοτικό δικαίωμα γήρατος ή αναπηρίας ή να προσαυξήσουν τον χρόνο ασφάλισής τους.

Στην περίπτωση αυτή, ο ασφαλισμένος καταβάλλει το συνολικό ποσοστό εισφοράς (ασφαλισμένου και εργοδότη), το οποίο ανέρχεται σε 20%. Συνεπώς, από 1/1/2017 και μετά προκύπτει υποχρέωση καταβολής μίας υποχρεωτικής ασφαλιστικής εισφοράς (υπέρ ΕΦΚΑ), το ύψος της οποίας καθορίζεται σε 6,67% για τον ασφαλισμένο και σε 13,33% για τον εργοδότη (με κατά περίπτωση μεταβατικές διατάξεις μέχρι 31-12-2019), επί των αποδοχών του ασφαλισμένου.

Και μία δεύτερη εισφορά προαιρετικής ασφάλισης, που αντιστοιχεί σε επιπλέον 20%, επί των αποδοχών, η οποία καταβάλλεται εξ ολοκλήρου από τον εργαζόμενο. Το δικαίωμα καταβολής δεύτερης ασφαλιστικής εισφοράς μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε.

Επίσης, λόγω του προαιρετικού της χαρακτήρα, μπορεί να διακοπεί οποτεδήποτε, χωρίς αναδρομικότητα, ο δε ασφαλισμένος, μπορεί να επανέλθει με νέα αίτησή του και να συνεχίσει την προαιρετική καταβολή, για όσες φορές επιθυμεί.

Αξίζει ακόμη προσοχής ότι η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι καταβληθείσες εισφορές σε καμία περίπτωση δεν επιστρέφονται. Αντίστοιχο δικαίωμα προαιρετικής καταβολής δεύτερης ασφαλιστικής εισφοράς δίνεται και στην περίπτωση της επικουρικής ασφάλισης, εφόσον προβλέπεται.

Όσο για την εισφορά υπέρ ιατροφαρμακευτικής κάλυψης, το ποσοστό ορίζεται και σε αυτές τις περιπτώσεις σε 7,10% και κατανέμεται σε 6,45% για παροχές σε είδος (εκ του οποίου 2,15% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 4,30% τον εργοδότη), και 0,65% για παροχές σε χρήμα (0,40% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 0,25% τον εργοδότη) και δεν προβλέπεται δεύτερη εισφορά. Για τους προερχόμενους από το ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ εξακολουθεί να καταβάλλεται και η εισφορά υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, όπως ισχύει (2 ευρώ μηνιαίως).

Προσαύξηση σύνταξης

Από 1/1/2017 και μετά, ο χρόνος ασφάλισης στα δύο ταμεία θεωρείται ως χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ. Οι ασφαλισμένοι θα επιλέγουν κατά τη συνταξιοδότησή τους σε ποιον από τους ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο θα προσμετρήσουν τον χρόνο αυτό. Η επιπλέον παροχή για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά θα υπολογίζεται με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς. Ο συντάξιμος μισθός σε αυτή την περίπτωση προκύπτει λαμβάνοντας υπόψη τη βάση υπολογισμού της επιπλέον εισφοράς.

Οι μέχρι 31/12/1992 ασφαλισμένοι που είχαν υποχρεωτικά δύο φορείς ασφάλισης (για παράδειγμα Δημόσιο και ΤΣΜΕΔΕ ή Δημόσιο και ΤΣΑΥ), εάν δεν προβούν σε προαιρετική ασφάλιση για τη θεμελίωση δεύτερου συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος ή αναπηρίας, θα λάβουν προσαύξηση της ανταποδοτικής σύνταξής τους για τον χρόνο ασφάλισης που έχουν πραγματοποιήσει μέχρι 31/12/2016 στον φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, χωρίς να ελέγχεται εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του δεύτερου φορέα.

Αν επιλέξουν να λάβουν δύο συντάξεις (έχοντας πληρώσει και αντίστοιχα διπλές εισφορές και μάλιστα σημαντικά αυξημένες από το νέο έτος και μετά, ή έχοντας θεμελιώσει δικαίωμα δεύτερης σύνταξης έως τις 31/12/22016), η πρώτη ανταποδοτική σύνταξη θα αφορά τον χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2016 σε έναν από τους δύο προγενέστερους φορείς και τον χρόνο υποχρεωτικής ασφάλισης στον ΕΦΚΑ από 1/1/2017.

Η δεύτερη ανταποδοτική σύνταξη θα αφορά τον χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2016 στον έτερο από τους δύο προγενέστερους φορείς και τον χρόνο προαιρετικής ασφάλισης στον ΕΦΚΑ από 1/1/2017.

Αντίθετα, εάν κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με βάση τις προϋποθέσεις ενός μόνο φορέα (για παράδειγμα του Δημοσίου), θα λάβει μία ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο μέχρι 31/12/2016 και τον χρόνο υποχρεωτικής ασφάλισης στον ΕΦΚΑ από 1/1/2017, ενώ για τον χρόνο ασφάλισης στο δεύτερο ταμείο μέχρι 31/12/2016 και τον προαιρετικό χρόνο ασφάλισης στον ΕΦΚΑ από 1/1/2017 θα λάβει προσαύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης.

Οι νέοι (από 1/1/1993) ασφαλισμένοι είχαν έναν υποχρεωτικό φορέα ασφάλισης και από 1/1/2017 και μετά θα συνεχίσουν να καταβάλλουν μία υποχρεωτική ασφαλιστική εισφορά και συνεπώς θα λάβουν μία ανταποδοτική σύνταξη σύμφωνα με τον νόμο Καρούγκαλου.

Σε περίπτωση που είχαν υπαχθεί σε προαιρετική ασφάλιση, μπορούν να συνεχίσουν την προαιρετική ασφάλισή τους προκειμένου να λάβουν δεύτερη ανταποδοτική σύνταξη, εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας.

Εάν τα πρόσωπα αυτά διακόψουν την προαιρετική τους ασφάλιση χωρίς να θεμελιωθεί συνταξιοδοτικό δικαίωμα, τότε για τον χρόνο προαιρετικής ασφάλισης πριν και μετά την 1/1/2017 θα λάβουν την αντίστοιχη προσαύξηση.