Μάχη μέχρις εσχάτων στην αγορά τυχερών παιχνιδιών

Η νέα προσφυγή του Καζίνο Πάρνηθας στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για τα VLTs δείχνει πως κορυφώνεται η μάχη μέχρις εσχάτων στην αγορά τυχερών παιχνιδιών με αφορμή την άδεια για καζίνο στο Ελληνικό και την έναρξη της επένδυσης του ΟΠΑΠ στις παιχνιδομηχανές.

Επειδή, μάλιστα, κάποιοι παράγοντες της αγοράς καζίνο δίνουν πλέον μάχη επιβίωσης ή προσπαθούν να προσελκύσουν ξένους επενδυτές, η κόντρα θα ενταθεί τους επόμενους μήνες, με επίκεντρο τη νέα άδεια στο Ελληνικό. Γι’ αυτό και όσοι παρακολουθούν όσα συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες ζητούν πρωτοβουλίες από την πλευρά της πολιτείας για την ουσιαστική αναδιάρθρωση της βυθιζόμενης αγοράς καζίνο ώστε να περιοριστούν οι εντάσεις.

Αντ’ αυτού, πάντως, είδαμε προ εβδομάδων να κατατίθεται τροπολογία για τη μεταφορά του Καζίνο Πάρνηθας σε άλλη θέση εντός Αττικής (εκτός του δήμου Αθηναίων) η οποία αποσύρθηκε μία ημέρα μετά με την αρμόδια υφυπουργό να επικαλείται και τις απόψεις βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ που εργάζονταν σε ένα από τα περιφερειακά καζίνο!

Παρέμβαση υπήρξε και από τους βουλευτές Κορινθίας του ΣΥΡΙΖΑ όπου λειτουργεί το Καζίνο Λουτρακίου που θα δέχονταν σοβαρό (οριστικό όπως φαίνεται) πλήγμα αν το Καζίνο Πάρνηθας μεταφέρονταν σε άλλη θέση. Οι μέτοχοι του Καζίνο Λουτρακίου φέρονται να συζητούν για τη συμμετοχή ξένου επενδυτή και μια τέτοια απόφαση θα οδηγούσε σε ναυάγιο των διαπραγματεύσεων.

Διαφορετική, βέβαια, ήταν η άποψη της διοίκησης του Καζίνο Πάρνηθας (ελέγχεται από την οικογένεια Λασκαρίδη ενώ συμμετέχει και ο όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ) που απάντησε με σκληρή ανακοίνωση πως η μεταφορά του καζίνο σε άλλη θέση έχει ήδη εγκριθεί.

Χαρακτηριστικές του κλίματος είναι οι ανακοινώσεις που ακολούθησαν την απόσυρση της τροπολογίας. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων εξέδωσε μια σκληρότατη ανακοίνωση στην οποία αναφέρονταν πως «ως Δούρειος Ίππος στα συνεχή μπρος-πίσω της Κυβέρνησης λειτούργησε η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων Τυχερών Παιχνιδιών (ΟΣΕΤΥΠ) ένα κίτρινο “συνδικαλιστικό” μόρφωμα, φερέφωνο των ιδιωτών καζιναρχών για την προαγωγή των συμφερόντων τους, περνώντας από τα υπόγεια του Μαξίμου και χρησιμοποιώντας ως αιχμή του δόρατος τον γνωστό κρουπιέρη-βουλευτή του Σύριζα».

Η διοίκηση της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τυχερών Παιχνιδιών (ΟΣΕΤΥΠ) απάντησε με ανακοίνωση στην οποία αναφέρονταν πως «πάγια θέση των χιλιάδων εργαζομένων της Ελληνικής Βιομηχανίας Καζίνο & Τυχερών Παιχνιδιών είναι η κοινωνικά ισόρροπη ανάπτυξη της συγκεκριμένης αγοράς (καζίνο, ΟΠΑΠ, ιππόδρομος, διαδίκτυο κ.λπ.), δίχως ακρότητες και εκφυλιστικές επιχειρηματικές τάσεις. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει Εθνική Στρατηγική γύρω από τα τυχερά παίγνια, η οποία μέχρι σήμερα δεν διαφαίνεται, διότι όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις (μηδέ εξαιρουμένης της σημερινής) προωθούσαν και εξακολουθούν να προωθούν άναρχα και αποσπασματικά τα δικά τους επιχειρηματικά συμφέροντα, έναντι -εξειδικευμένων και πολύ γνωστών σε εμάς- ανταλλαγμάτων».

Προς το παρόν δεν είναι γνωστή η τελική στάση της κυβέρνησης. Θα επαναφέρει, όπως υποσχέθηκε η υφυπουργός Οικονομικών, την τροπολογία για τη μεταφορά του Καζίνο Πάρνηθας; Πότε θα γίνουν γνωστοί οι όροι του διεθνούς διαγωνισμού για την άδεια καζίνο στο Ελληνικό; Θα υπάρξει πρωτοβουλία ευρύτερης αναδιάταξης της αγοράς καζίνο όταν είναι γνωστή η ιστορία της άδειας που προβλέπονταν (και στη συνέχεια... εξαφανίστηκε) για την Κρήτη όπου ανθούν τα κυκλώματα του παράνομου στοιχηματισμού; Αφού θα υπάρξει δυνατότητα μεταφοράς του Καζίνο Πάρνηθας (ήδη έχει μεταφερθεί το Καζίνο Θράκης από την Ξάνθη στην Αλεξανδρούπολη) θα καλυφθούν και άλλα αιτήματα μεταφοράς που έχουν υποβληθεί;

Ειδικά για την άδεια του Ελληνικού ακούγονται διάφορα σενάρια για τους πιθανούς ενδιαφερόμενους που ξεκινούν από εταιρείες συμφερόντων του νεοεκλεγέντος Αμερικανού προέδρου Ντ. Τραμπ και φτάνουν μέχρι τους Κινέζους που ήδη συνεργάζονται με τον όμιλο Λάτση. Προς το παρόν πρόκειται για φήμες, καθώς όλοι περιμένουν την εξέλιξη της μάχης για τη μεταφορά του Καζίνο Πάρνηθας και κυρίως τους όρους του διεθνούς διαγωνισμού.

Στην ανακοίνωση της ΟΣΕΤΥΠ επισημαίνονταν πως «οι καθυστερήσεις στη μισθοδοσία, οι απολύσεις, οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, ο φόβος της ανεργίας και ότι άλλο οριοθετείται μέσα σε ένα πλαίσιο εργασιακής “ζούγκλας”, συνιστούν πλέον καθημερινότητα για τον απλό εργαζόμενο της Βιομηχανίας Καζίνο & Τυχερών Παιχνιδιών».

Τα περισσότερα από τα εννέα αδειοδοτημένα καζίνο της χώρας αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας και εξακολουθούν να λειτουργούν μέσω συνεχών ρυθμίσεων των οφειλών τους προς το δημόσιο, λένε στελέχη της αγοράς τυχερών παιχνιδιών. Την ίδια εικόνα δείχνουν και τα επίσημα στοιχεία της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ).

Οι δυσάρεστοι αριθμοί

Η κόντρα εξελίσσεται για μια αγορά πολύ μικρότερη σε σύγκριση με την προ κρίσης περίοδο. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΕΕΕΠ, το ποσό που δαπανάται ετησίως σε τυχερά παιχνίδια ανέρχονταν σε 307 ευρώ ανά άτομο το 2008 για να περιοριστεί στα 188 ευρώ το 2014 και στα 182 ευρώ το 2015. Στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες για τυχερά παιχνίδια μέσω Διαδικτύου, που αν συμπεριληφθούν ανεβάζουν τη μέση δαπάνη στα 195 ευρώ ανά άτομο το 2015.

Μπορεί η πτώση να φαίνεται μεγάλη, αλλά τα ακαθάριστα έσοδα (GGR) της ελληνικής αγοράς τυχερών παιχνιδιών, που έφτασαν το 1,72 δισ. ευρώ το 2015 αντιστοιχούσαν σχεδόν στο 1% του ελληνικού ΑΕΠ. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. των 28 είναι 0,59% του ΑΕΠ. Σημειώστε, πάντως, πως το GGR προκύπτει από τα στοιχεία που είχαν καταθέσει στην ΕΕΕΠ οι 21 από τις 24 εταιρείες που είχαν λάβει «προσωρινή» άδεια διαδικτυακού στοιχηματισμού το 2011 και οι οποίες λειτουργούν άγνωστο αριθμό δικτυακών τόπων με τυχερά παιχνίδια. Οι συγκεκριμένες εταιρείες δήλωσαν ακαθάριστα έσοδα (GGR) μόλις 116,2 εκατ. ευρώ το 2015.

Οσον αφορά τον κύκλο εργασιών της ελληνικής αγοράς τυχερών παιχνιδιών έχει περιοριστεί από τα 9,23 εκατ. ευρώ το 2008 σε 5,6 δισ. ευρώ το 2015 με τα καζίνο, που τώρα βρίσκονται σε αναβρασμό, να έχουν δεχθεί βαρύτατο πλήγμα. Ο κύκλος εργασιών των εννέα καζίνο που λειτουργούν στη χώρα υποχώρησε από τα 3,2 δισ. ευρώ το 2008 σε 1,57 δισ. ευρώ το 2015, δηλαδή κατά σχεδόν 50%. Αντίστοιχη πτώση έχουν σημειώσει και τα ακαθάριστα έσοδα τα οποία από 744,5 εκατ. ευρώ το 2008 περιορίστηκαν σε 265 εκατ. το 2015.

Η εικόνα των καζίνο

Για την περίοδο 2006-2015, «το σύνολο των επιχειρήσεων καταγράφει απώλειες του κύκλου εργασιών τους σε ποσοστό 44%, με τέσσερα από τα εννέα λειτουργούντα καζίνο να καταγράφουν μείωση άνω του 50%. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώνεται για το καζίνο Πόρτο Καρράς η οποία ανήλθε σε 86% και ακολουθούν τα καζίνο Αιγαίου (74%) και τέλος το καζίνο Λουτρακίου (60%). Ειδικά για το καζίνο Λουτρακίου, ο κύκλος εργασιών από 996,7 εκατ. ευρώ το 2006 περιορίστηκε σε 394,5 εκατ. το 2015, ενώ το καζίνο Πάρνηθας είδε τον κύκλο εργασιών να υποχωρεί την ίδια περίοδο από τα 648,1 εκατ. στα 513 εκατ., δηλαδή κατά 21%.

Στα εννέα αδειοδοτημένα καζίνο έχουν χορηγηθεί άδειες για την εγκατάσταση και λειτουργία 5.471 παιχνιδομηχανών, αλλά στο τέλος Δεκεμβρίου 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΕΠ λειτουργούσαν 3.964 VLTs. Είναι χαρακτηριστικό πως στο Καζίνο Πάρνηθας έχουν αδειοδοτηθεί 1.500 «φρουτάκια», αλλά τον Δεκέμβριο του 2015 λειτουργούσαν μόλις 704, ενώ το Καζίνο Λουτρακίου έχει άδεια για 1.000 παιχνιδομηχανές και στα τέλη του προηγούμενου έτους λειτουργούσαν οι 695.

Τα έσοδα, πάντως, των καζίνο από τις παιχνιδομηχανές ανέρχονταν σε 1,41 δισ. ευρώ το 2008 και έχουν περιοριστεί στο 1 δισ. ευρώ το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΕΠ δηλαδή κατά σχεδόν 25,7%. Οι παιχνιδομηχανές παραμένουν, όμως, η σημαντικότερη πηγή κερδών για τα καζίνο καθώς συνεισέφεραν ακαθάριστα έσοδα (GGR) 169,5 εκατ. ευρώ το 2015.

Τα VLTs συνεισέφεραν το 2015 το 64% των ακαθάριστων εσόδων των καζίνο έναντι 53,5% το 2008, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΕΠ.