Τα ρίσκα για την ανάκαμψη της οικονομίας

H ανοδική πορεία του δεύτερου εξαμήνου συνδέεται με τα ισχυρά αποτελέσματα βάσεως (base effects) του τρίτου τριμήνου του έτους σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, όταν επεβλήθησαν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι, αναφέρει η Alpha Bank σχολιάζοντας την πορεία της οικονομίας.

Σημειώνει πως η ανάκαμψη του δεύτερου εξαμήνου του 2016 ήταν αναμενόμενη καθώς αντανακλά την εξέλιξη μιας σειράς πρόδρομων δεικτών της οικονομικής δραστηριότητας κατά την ίδια περίοδο όπως η βιομηχανική παραγωγή (αύξηση κατά 2,7%), η αύξηση των εξαγωγών κατά 4,3% και η βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος στις 93,1 μονάδες στο δεύτερο εξάμηνο του 2016, από 90,5 στο πρώτο εξάμηνο του 2016.

Επιπλέον, η ταχύτερη αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελληνικού Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης βελτίωσε ελαφρώς τις συνθήκες ρευστότητας των επιχειρήσεων. Επισημαίνεται ότι αποπληρώθηκαν €2,8 δισ. έως το τέλος του 2016, ενώ οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές ανέρχονται στα €4,5 δισ.

Στις χειμερινές προβλέψεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί την εκτίμησή της ότι η οικονομία θα αυξηθεί κατά 2,7% το 2017, λόγω ενίσχυσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων, ενώ και ο εξωτερικός τομέας θα συμβάλει θετικά. Ωστόσο, η εκτίμηση για ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας το 2017 στηρίζεται σε μια σειρά από προϋποθέσεις:

Ειδικότερα, η έγκαιρη και πλήρης ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και συνολικά του προγράμματος προσαρμογής αναμένεται να συνοδευθεί από ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης στην οικονομία, ώστε να καταστεί δυνατή η προσέλκυση επενδύσεων.

Παράλληλα, θα διαμορφώσει τις συνθήκες για την (ι) εξειδίκευση του δεύτερου σταδίου των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, (ιι) ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, (iii) πλήρη άρση των κεφαλαιακών ελέγχων και (iv) την περαιτέρω εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημόσιου στον ιδιωτικό τομέα, εξέλιξη που θα ενισχύσει τις συνθήκες ρευστότητας αντισταθμίζοντας σε κάποιο βαθμό το υφεσιακό αντίκτυπο της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Οι επενδύσεις

Η ανάκαμψη των επενδύσεων είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.Από τις χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα προσαρμογής αλλά και την Ισπανία, η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να ανακτήσει το επίπεδο των επενδύσεων προ-κρίσης, καθώς το 2016 οι επενδύσεις διαμορφώθηκαν μόλις 11,8% του ΑΕΠ και βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες. Μόνο η Ιρλανδία έχει καταφέρει να ανακτήσει πλήρως το επίπεδο των επενδύσεων σε σχέση με το 2010, όταν υπέγραψε το πρόγραμμα προσαρμογής. 

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν και θέτουν σε αμφισβήτηση την πραγματοποίηση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης (2017: 2,7%, 2018: 3,1%) αφορούν:

1. Την συνεχιζόμενη δημοσιονομική προσαρμογή που δίνει έμφαση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων. Η αυξημένη φορολογία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων είναι πιθανό να μην οδηγήσει στα αναμενόμενα φορολογικά έσοδα το 2017 και να περιορίσει τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ.

2. Τους εξωτερικούς κινδύνους που έχουν προστεθεί και επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία και αναπόφευκτα και την ελληνική, όπως η ένταση των διεθνών γεωπολιτικών κινδύνων, η εξέλιξη του προσφυγικού ζητήματος, η ενίσχυση του ευρωσκεπτικισμού και η υιοθέτηση πολιτικών προστατευτισμού που ελλοχεύουν κινδύνους σχετικά με το διεθνές εμπόριο.