Τελευταία ευκαιρία για να «σωθεί» η χρονιά

Σταθερά εγκλωβισμένη στη μακροχρόνια διαπραγμάτευση με τους δανειστές παραμένει η ελληνική οικονομία, όπως δείχνει και η επιδείνωση σε σειρά από βασικούς δείκτες το προηγούμενο διάστημα.

Ανάλογη η εικόνα, φυσικά, και στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, όπου όμως καταγράφεται μια σημαντική διαφοροποίηση: υπάρχει μια ομάδα εταιρειών που κινείται με αυξημένη ταχύτητα. Η αιτία γι’ αυτήν τη διαφοροποίηση είναι το προφίλ των εταιρειών (ή και ολόκληρων κλάδων), το οποίο ως ένα βαθμό εξαργυρώνεται και στο ταμπλό.

Όμως, το μήνυμα της δυνάμει ανάπτυξης που στέλνουν αυτές οι εταιρείες κινδυνεύει να χαθεί και να συμπαρασυρθούν και αυτές στο ευρύτερο αρνητικό κλίμα. Και δεν μιλάμε απλώς για χρηματιστηριακές αποδόσεις, αλλά για τις ουσιαστικές οικονομικές προοπτικές μιας ολόκληρης χώρας. Γι’ αυτό, λοιπόν, οι επόμενες 40 μέρες είναι κρίσιμες, καθώς θα διαφανεί αν το 2017 μπορεί να αποδειχθεί έτος αναστροφής της τάσης ή θα βρεθούμε ακόμα πιο βαθιά στην κρίση και την ύφεση.

Αν κάποιος αφαιρούσε τον παράγοντα της οικονομικής αβεβαιότητας από την εγχώρια πραγματικότητα, θα είχε αρκετά επιχειρήματα για να προτείνει την αγορά επιλεγμένων ελληνικών μετοχών από το Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Ένα πρώτο επιχείρημα είναι ότι η κερδοφορία των εισηγμένων εταιρειών για το 2016 αναμένεται να εμφανιστεί αρκετά βελτιωμένη σε σύγκριση με αυτήν του 2015, τάση που έχει ξεκινήσει να παρατηρείται από το 2013 (αυτό και χωρίς τη συνεισφορά των τραπεζών, που ούτως ή άλλως θα εμφανίσουν βελτιωμένες επιδόσεις).

Ήδη αυτή η σημαντική διαφορά προκύπτει και από τις μέχρι σήμερα δημοσιευθείσες λογιστικές καταστάσεις, όπου πέρα από το άλμα κερδών των δύο διυλιστηρίων (Motor Oil και Ελληνικά Πετρέλαια), ανοδικές επιδόσεις εμφανίζουν μεταξύ άλλων όμιλοι όπως οι Coca-Cola HBC, Τιτάν, Fourlis, Sarantis, OTE, Autohellas, Jumbo (αποτελέσματα α’ εξαμήνου), Πετρόπουλος, Space Hellas και Entersoft.

Γενικότερα, προς τα πάνω αναμένεται να κινηθούν οι επιδόσεις εταιρειών του κλάδου πλαστικών (π.χ. Πλαστικά Κρήτης, Πλαστικά Θράκης, Καράτζης), των οχημάτων (π.χ. Μοτοδυναμική, Σφακιανάκης), της εμπορίας σιδήρου-χάλυβα (π.χ. Έλαστρον, Αφοί Κορδέλλου), αλλά και επιμέρους επιχειρήσεων διαφόρων κλάδων όπως λ.χ. των Μυτιληναίος, Quest Holdings, MLS, ΕΛΤΟΝ Χημικά και Ικτίνος Μάρμαρα.

Ένα δεύτερο επιχείρημα είναι πως οι περισσότερες από τις προαναφερθείσες εισηγμένες εταιρείες είτε έχουν στοχεύσει φέτος σε ακόμη πιο υψηλά επίπεδα κερδοφορίας, είτε βλέπουν κάτι τέτοιο να διαμορφώνεται τουλάχιστον στο πρώτο δίμηνο του 2017.

Πέραν αυτών, όλα δείχνουν πως το 2017 θα αποτελέσει μια ακόμη χρονιά σημαντικών μερισματικών αποδόσεων, σαφώς ανώτερων σε σύγκριση με τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων. Στον σχετικό πίνακα εμφανίζεται η ανοδική τροχιά που σημειώνουν κατά τα τελευταία χρόνια οι διανομές μετρητών των εισηγμένων εταιρειών προς τους μετόχους. Αν και δεν είναι βέβαιο το κατά πόσο το ποσό του 1 δισ. ευρώ θα ξεπεραστεί φέτος (είναι νωρίς για μια τέτοια πρόβλεψη), οι πρώτες ενδείξεις (π.χ. ΟΤΕ, Sarantis, Fourlis, Motor Oil, Ελληνικά Πετρέλαια, Τιτάν) δείχνουν πως και φέτος η σχετική επίδοση θα είναι αξιοσημείωτη.

Τα επιπλέον θετικά

Υπάρχουν όμως κι άλλα θετικά επιχειρήματα που θα μπορούσε κάποιος να παραθέσει, όπως για παράδειγμα η διαφαινόμενη φετινή βελτίωση των δραστηριοτήτων εκείνων που δεν σχετίζονται με το εσωτερικό της χώρας, όπως για παράδειγμα με τον εισερχόμενο τουρισμό (σαφής ανοδική πορεία προκρατήσεων) και με τις εξαγωγές (εκκίνηση με ανοδικό πρόσημο, κάτι που με τη σειρά του επηρεάζει θετικά και τη βιομηχανική παραγωγή).

Τέλος, μόνο θετικά θα μπορούσαν να αξιολογήσουν οι επενδυτές τις τελευταίες θετικές εξελίξεις στο μέτωπο της ευρωπαϊκής οικονομίας. Για παράδειγμα, πριν από ένα χρόνο η απόδοση (yield) των δεκαετών γερμανικών ομολόγων ήταν αρνητική εξαιτίας του φόβου για αποπληθωρισμό και βαθιά ύφεση, ενώ σήμερα… φλερτάρουν με το επίπεδο του 0,5%. Επίσης, η ευρωζώνη στο σύνολό της, μετά το +1,8% του 2016, προβλέπεται να επαναλάβει τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης (τόνωση ΑΕΠ) μέσα στη φετινή χρονιά. Μάλιστα, αν πάμε στις πιο αδύναμες οικονομίες της ευρωζώνης, τότε μιλάμε για ρυθμούς ανάπτυξης 1,4% στην Πορτογαλία, 2,8% στην Κύπρο, 3,2% στην Ισπανία και 5,2% στην Ιρλανδία.

Το πρόβλημα

Από την άλλη πλευρά, όλα αυτά τα επιχειρήματα δεν έχουν καταφέρει να πείσουν τη χρηματιστηριακή αγορά, με τον Γενικό Δείκτη να κινείται εδώ και πολύ καιρό γύρω από το επίπεδο των 630-650 μονάδων και τον ημερήσιο όγκο των συναλλαγών να περιορίζεται συνήθως γύρω στα 30-50 εκατ. ευρώ.

Αν κάποιος ωστόσο αναλύσει λίγο καλύτερα τα πράγματα, θα δει πως και μέσα στο 2017 συνεχίζεται η πορεία δύο ταχυτήτων για τις μετοχές του ελληνικού χρηματιστηρίου, καθώς ενώ ο Γενικός Δείκτης έχει παραμένει περίπου σταθερός, ο δείκτης των τραπεζών έχει υποχωρήσει από τις 846 στις 700 μονάδες, άρα οι τίτλοι των υπόλοιπων κλάδων έχουν καταγράψει αξιοσημείωτη βελτίωση. Και το αποτέλεσμα είναι αρκετές μετοχές να διαπραγματεύονται σε επίπεδα Γενικού Δείκτη 1.500, 2.500 ή και 5.000 μονάδων, ενώ αντίθετα οι τράπεζες (αθροιστικά και οι πέντε) να αποτιμώνται γύρω στα 7,1 δισ. ευρώ, ποσό δηλαδή που υπολείπεται από το ύψος της τελευταίας ανακεφαλαιοποίησής τους, τον Δεκέμβριο του 2015, παρότι στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα περιέκοψαν λειτουργικές δαπάνες, ρευστοποίησαν θυγατρικές τους επιχειρήσεις και μείωσαν δραστικά τα επιτόκια καταθέσεών τους.

Οι τελευταίες εξελίξεις

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν σημαντικό άνοιγμα εκτιμήσεων για την πορεία του Γενικού Δείκτη μέχρι το τέλος του έτους, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στο μέτωπο της πολιτικής και της οικονομικής σταθερότητας. Στο θετικό σενάριο, μάλιστα, θα έβλεπαν ένα περιθώριο ανόδου μερικών εκατοντάδων μονάδων στον Γενικό Δείκτη, πράγμα που δείχνει πως ο παράγοντας των εξελίξεων στο πολιτικό επίπεδο είναι αυτός που θα κρίνει τελικά προς τα πού θα κυμανθούν οι χρηματιστηριακές τιμές μέσα στους υπόλοιπους μήνες του τρέχοντος έτους.

Μάλιστα, ο βασικός παράγοντας ανησυχίας έγκειται στο ότι όσο καθυστερεί η αξιολόγηση (πιθανότερο σενάριο για το κλείσιμό της φέρεται να είναι αυτό του Μαΐου) τόσο τα πράγματα δυσκολεύουν για την ελληνική πλευρά, καθώς:

* Ο στόχος για την πορεία του φετινού ΑΕΠ ολοένα και χαμηλώνει. Ειδικότερα, από το +2,7% με το οποίο ξεκίνησαν οι επίσημες προβλέψεις, σήμερα ένα μέσο σενάριο μιλά για μια επίδοση λίγο χαμηλότερη του 1%, ενώ φυσικά υπάρχουν και ακόμη πιο «σκοτεινές» εκτιμήσεις.

* Ο στόχος για ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απομακρύνεται.

* Οι δανειστές της χώρας αξιώνουν ολοένα και περισσότερα μέτρα για την περιβόητη δεύτερη αξιολόγηση.

* Το πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση αυξάνεται, με αποτέλεσμα να καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη η αποδοχή σκληρών μέτρων. Η εξίσωση μάλιστα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη, από τη στιγμή που –με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- στο ζήτημα της συμφωνίας πάει να εμπλακεί και η αντιπολίτευση.

* Το ζήτημα της ουσιαστικής αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων πηγαίνει και αυτό προς τα πίσω, γεγονός που αναγκάζει τις διοικήσεις των τραπεζών να επισπεύσουν ακόμη περισσότερο τις ενέργειές τους στο μέτωπο της ρευστοποίησης των θυγατρικών τους, με την Εθνική για παράδειγμα να τρέχει προκειμένου να πουλήσει τις τράπεζες που κατέχει σε Κύπρο και Ρουμανία, καθώς επίσης και την Εθνική Ασφαλιστική.

* Το διεθνές πολιτικό περιβάλλον απέναντι στην Ελλάδα επιδεινώνεται, καθώς ενόψει των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων σε Γαλλία και Γερμανία, η ευρωπαϊκή ατζέντα... «κλίνει προς τα δεξιά».

«Όσο κοντά είμαστε στο να δούμε την οικονομία να ομαλοποιείται και το ελληνικό χρηματιστήριο να ανεβαίνει, άλλο τόσο κοντά βρισκόμαστε από το σενάριο της επανάληψης του επτάμηνου του 2015, με απρόβλεπτες επιπτώσεις για όλους», υποστηρίζει χρηματιστηριακός παράγοντας, που θεωρεί πως μέσα στις επόμενες 40 ημέρες θα κριθούν πολλά για το μέλλον του Γενικού Δείκτη.

Κορυφώνεται το κρίσιμο παζάρι στις Βρυξέλλες

Οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες αλλά και οι επαφές του πρωθυπουργού στη Ρώμη ήταν κρίσιμες, αν και το αποτέλεσμά τους ακόμα αβεβαίο.

Εάν στο τέλος της ημέρας, η κυβέρνηση και οι δανειστές καταλήξουν σε ένα προσύμφωνο στα μεγάλα ανοιχτά θέματα που αφορούν σε εργασιακό, ασφαλιστικό και ενεργειακά, ανοίγει ο δρόμος για επάνοδο του κουαρτέτου των δανειστών στην Αθήνα, σε αναζήτηση συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο, ακόμα και έως το Eurogroup της 7ης Απριλίου.

Το εναλλακτικό σενάριο της πιστοποίησης του αδιεξόδου κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πού μπορεί να οδηγήσει...