Λύνονται τα χέρια της PQH για τις bad banks

Σημαντικές αλλαγές στους όρους και στις προϋποθέσεις διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων των υπό ειδική εκκαθάριση τραπεζών επέφερε η Τράπεζα της Ελλάδος, με προφανή στόχο να λύσει τα χέρια του Ενιαίου Ειδικού Εκκαθαριστή (PQH), ώστε να τον αξιολογήσει, εν συνεχεία, βάσει των επιδόσεών του.

Το νέο πλαίσιο, που αποφασίστηκε από την Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων (ΕΠΑΘ) της ΤτΕ (σ.σ. καταργείται η προηγούμενη σχετική απόφαση του 2013), ενέχει στις γενικές του αρχές μια κομβική αλλαγή: για τη ρευστοποίηση/διάθεση περιουσιακών στοιχείων των bad banks ο ειδικός εκκαθαριστής ενεργεί με γνώμονα πλέον την επίτευξη της βέλτιστης καθαρής παρούσας αξίας και όχι της ονομαστικής.

Πρόκειται για τροποποίηση, η οποία ανοίγει τον δρόμο για ταχύτερες πωλήσεις/εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων ή συμβιβασμούς οριστικής διευθέτησης. Και αυτό επειδή παρέχει στον εκκαθαριστή αλλά και στην προϊστάμενη Επιτροπή Ειδικών Εκκαθαρίσεων της TτΕ την αναγκαία κάλυψη, ώστε αφενός να μη χάνεται χρόνος και χρήμα, αφετέρου να αποφασίζουν διαγραφές ακόμη και αρχικού κεφαλαίου, στο πλαίσιο λύσεων οριστικής διευθέτησης. 

Ο εκκαθαριστής θα προχωρά πλέον σε εκτίμηση της καθαρής παρούσας αξίας με τη μέθοδο της προεξόφλησης καθαρών ταμειακών ροών και με χρήση συντελεστών που προσδιορίζει η απόφαση.

Η καθαρή παρούσα αξία θα αποτελεί το βασικό κριτήριο για τις κατάλληλες λύσεις πώλησης/εκποίησης ή συμβιβασμού, αλλά όχι και το αποκλειστικό. Θα συνυπολογίζονται επίσης τα  ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε εξεταζόμενου συμβιβασμού και η λογιστική αξία της απαίτησης (σ.σ. η συνολική λογιστικοποιημένη αξία της απαίτησης μείον τις σωρευτικές προβλέψεις).

Η δεύτερη σημαντική αλλαγή, που επέρχεται με την απόφαση, είναι ότι ο ενιαίος εκκαθαριστής θα υποχρεούται να υποβάλλει ετησίως στην TτΕ επιχειρησιακό σχέδιο για τη ρευστοποίηση της υπό ειδική εκκαθάριση περιουσίας. 

Το επιχειρησιακό σχέδιο θα αφορά στο σύνολο των 16 bad banks και θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις συγκεκριμένες ενέργειες διαχείρισης, στις οποίες προτίθεται να προβεί ο ειδικός εκκαθαριστής, ανά τμήμα χαρτοφυλακίου (σ.σ. η κατάτμηση του χαρτοφυλακίου έχει ολοκληρωθεί από την PQH, με βάση τη σχετική οδηγία που είχε εκδώσει η TτΕ ).

Η απόφαση ορίζει ότι θα υποβάλλονται από τον ενιαίο εκκαθαριστή σε τριμηνιαία βάση στόχοι εισπράξεων για δάνεια σε προσωρινή ή οριστική καθυστέρηση καθώς και για τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία.

Οι στόχοι θα είναι λεπτομερείς, ανά υποκατηγορία χαρτοφυλακίου απαιτήσεων, ενώ προβλέπεται και υποβολή απολογισμού υλοποίησης, αμέσως μετά την παρέλευση του τριμήνου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η PQH έχει ήδη υποβάλει επιχειρησιακό σχέδιο για το 2017 στην  TτΕ.

Με αυστηρές προϋποθέσεις οι ρυθμίσεις δανείων

Παρότι στο νέο πλαίσιο προστίθενται οι πρόνοιες του Κώδικα Δεοντολογίας για τους οφειλέτες των υπό ειδική εκκαθάριση τραπεζών, τίθενται αυστηρές προϋποθέσεις για νέες ή πρόσθετες ρυθμίσεις δανείων, όσων κριθούν συνεργάσιμοι.

Η χρονική διάρκεια της ρύθμισης μπορεί να φθάνει στη 10ετία για επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια και στην 20ετία για στεγαστικά, απαγορεύεται, όμως, να υπάρξει μερική ή ολική διαγραφή δανείου (εξαιρούνται μόνο οι εξωλογιστικοί τόκοι), ενώ η περίοδος χάριτος δεν μπορεί να ξεπερνά τους 12 μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων θα καταβάλλονται κανονικά οι τόκοι.

Επιπρόσθετα, για να συμφωνηθεί νέα ρύθμιση, ο οφειλέτης θα πρέπει να προκαταβάλει μέρος της συνολικής απαίτησης, ενώ, για να δοθεί ευχέρεια μεταφοράς μέρους του οφειλόμενου κεφαλαίου στη χρονική λήξη της σύμβασης (balloon payment), θα πρέπει ο εκκαθαριστής να εκτιμήσει ότι υφίστανται εμπράγματες εξασφαλίσεις, η αξία των οποίων καλύπτει την καταληκτική δόση.

Εισαγωγή του Κώδικα Δεοντολογίας

Ο ειδικός εκκαθαριστής καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να συνεργαστεί με τον οφειλέτη και τους εγγυητές με χρήση του Κώδικα Δεοντολογίας. Ενδείξεις καλής πίστης αποτελούν η τεκμηριωμένη διενέργεια επικοινωνίας από την πλευρά του εκκαθαριστή και η προσκόμιση οικονομικών και λοιπών υποστηρικτικών στοιχείων προς αξιολόγηση της ικανότητας αποπληρωμής από τον οφειλέτη και τους εγγυητές. 

Εφόσον, είτε προκύπτει ότι δεν τηρείται η γενική αρχή της συνεργασίας και καλής πίστης, είτε η ειδική εκκαθάριση χαρακτηρίζει τον οφειλέτη ως «μη συνεργάσιμο δανειολήπτη», ο ειδικός εκκαθαριστής οφείλει να κινήσει τις δέουσες νομικές ενέργειες αναγκαστικής εκτέλεσης ή εκποίησης της απαίτησης.  

Ο ειδικός εκκαθαριστής υποβάλλει στη Διεύθυνση Επιθεώρησης Εποπτευόμενων Εταιρειών της Τράπεζας της Ελλάδος στοιχεία για τους συμβιβασμούς και τις ρυθμίσεις σε μηνιαία βάση, με προθεσμία υποβολής δέκα ημερώναπό τη λήξη κάθε μήνα.

Πλειστηριασμοί με αγοραία τιμή πρώτης προσφοράς

Για την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων πάνω από μια αξία, η απόφαση της TτΕ ορίζει ότι θα υποβάλλεται σχετικό αίτημα από τον εκκαθαριστή στην Επιτροπή Ειδικών Εκκαθαρίσεων, που θα περιλαμβάνει τεκμηριωμένη εισήγηση για την τιμή πρώτης προσφοράς.

Η εισήγηση θα στηρίζεται σε δύο εκτιμήσεις πιστοποιημένων εκτιμητών (σ.σ. Μητρώο του ΥΠΟΙΚ), αν η εκποίηση αφορά σε ακίνητα. Σε περίπτωση απόκλισης άνω του 20% μεταξύ των δύο εκτιμήσεων, θα υπάρχει και τρίτη από ανεξάρτητο εκτιμητή, ο οποίος λαμβάνει υπόψη του τις δύο προηγούμενες εκτιμήσεις.

Για ακίνητα με αντικειμενική αξία μικρότερη του 1 εκατ. ευρώ, δύναται να λαμβάνεται υπόψη μια εκτίμηση από πιστοποιημένο εκτιμητή. Για τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία (π.χ. μετοχές) λαμβάνεται επίσης 1 εκτίμηση, είτε από ορκωτό ελεγκτή, είτε από εγνωσμένου κύρους σύμβουλο εκποίησης.

Η PQH ως ενιαίος εκκαθαριστής αποκτά το δικαίωμα να βγάζει προς εκποίηση χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων από δύο ή περισσότερες bad banks, που θα πρέπει όμως να έχουν κοινά χαρακτηριστικά, με βάση το επιχειρησιακό σχέδιο που έχει εγκρίνει η  TτΕ .

Η εκποίηση ακινήτων, συμμετοχών, μετοχών, εταιρικών μεριδίων, ομολόγων και απαιτήσεων από δάνεια διενεργείται με τη διαδικασία του πλειστηριασμού, είτε με σφραγισμένες δεσμευτικές προσφορές είτε μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

* Η απόφαση της ΤτΕ δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη «Συνοδευτικό Υλικό».