Εισφορές: Κερδισμένοι και χαμένοι στην παράλληλη απασχόληση

Επιβεβαιώθηκε και με τη… βούλα του υπουργείου Εργασίας η μεγάλη επιβάρυνση στους περίπου 250.000 εργαζόμενους σε δύο δουλειές, οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι μετά το 1992, καθώς καταργείται η εξαίρεση ασφάλισης που είχαν και αναγκαστικά θα πρέπει να καταβάλλουν εισφορές για το σύνολο των εισοδημάτων τους, από όλες τις δουλειές για τις οποίες αμείβονται.

Παράλληλα, παραμένει η σύγχυση στο θέμα με τα «μπλοκάκια» καθώς η τελευταία εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας για την παράλληλη ασφάλιση δεν έριξε περισσότερο φως στα γκρίζα σημεία του νομοθετικού πλαισίου. Δεν κάνει καμία αναφορά στην υποχρέωση του εργοδότη να καταβάλλει τα 2/3 των εισφορών για την παράλληλη απασχόληση, στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος έχει το πολύ έως δύο εργοδότες. Και μάλιστα, προκαλεί και νέα σύγχυση η πρόβλεψη πληρωμής εισφορών από όσους λαμβάνουν «αγροτικό εισόδημα», ανεξάρτητα αν προβλέπεται υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΓΑ ή όχι.

Οι εισφορές για το εισόδημα που αφορά στο ελεύθερο επάγγελμα υπολογίζονται γενικώς (ισχύουν εξαιρέσεις για νέους επιστήμονες και αγρότες) με ασφάλιστρο 26,95% για σύνταξη και υγεία (συν 7% για όσους έχουν επικούρηση, συν 4% για πρόνοια - εφάπαξ) με βάση το εισόδημα του 2015 (και ακολούθως του 2016).

Οι εισφορές για τον μισθό είναι 9,22% (ασφαλισμένος) και 17,88% (εργοδότης) στον τρέχοντα μισθό (ως ίσχυε). Οι εκπαιδευτές σε ΙΕΚ και ΚΕΚ παύουν να πληρώνουν 10% επί του μικτού μισθού τους υπέρ ΑΚΑΓΕ, αν είναι παραλλήλως απασχολούμενοι (ασφαλίζονταν στο Δημόσιο ή στον ΟΑΕΕ) και θα πληρώνουν εισφορές μισθωτού για τον μισθό από το ΙΕΚ - ΚΕΚ.

Με τη νέα εγκύκλιο που υπογράφηκε από τον υφυπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσο Πετρόπουλο και δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, τυπικά ολοκληρώνονται οι εγκύκλιοι για την κύρια ασφάλιση και πλέον εκκρεμεί η εγκύκλιος για τις εισφορές υγείας. Εδώ να σημειωθεί μάλιστα ότι στα ειδοποιητήρια που εκδόθηκαν για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους και αφορούν εισφορές Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου δεν έχουν υπολογιστεί και οι εισφορές επικούρησης και εφάπαξ, όπου βέβαια προβλέπονται.

Μεγάλοι χαμένοι της νέας εγκυκλίου, που δεν κάνει κάτι παραπάνω από το να εξειδικεύει τον νόμο Κατρούγκαλου, είναι οι ασφαλισμένοι από 1η Ιανουαρίου 1993 και μετά, που έχουν διπλή απασχόληση και με βάση τον νόμο Σιούφα του 1992 εξαιρούνταν από τις διπλές εισφορές. Οι ειδικοί εκτιμούν πως πρόκειται για περίπου 250.000 «νέους» ασφαλισμένους με παράλληλη απασχόληση.

Αντίθετα, πιθανά κερδισμένοι είναι όσοι από τους «παλαιούς» ασφαλισμένους πλήρωναν για το ελεύθερο επάγγελμα εισφορές με βάση τεκμαρτό εισόδημα ακόμη κι αν είχαν ζημίες ή πολύ μικρό κέρδος. Και αυτό γιατί οι λεγόμενοι «παλαιοί ασφαλισμένοι», δηλαδή όσοι πρωτοασφαλίστηκαν πριν από το 1993, δεν είχαν τη δυνατότητα εξαίρεσης, ασφαλίζονταν σε δύο ή περισσότερα ταμεία ανάλογα με την απασχόληση που παρείχαν και κατά συνέπεια πλήρωναν εισφορές για όλες τις δουλειές που έκαναν.

Πλέον όλοι, «παλαιοί» και «νέοι», θα καταβάλλουν εισφορές για το σύνολο των εισοδημάτων τους, ακόμη κι αν δεν προβλέπεται υποχρέωση ασφάλισης, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του αγροτικού εισοδήματος.

Αναλυτικότερα, η εγκύκλιος ορίζει ότι όσοι είναι μισθωτοί και ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, όπως και όσοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και ταυτοχρόνως αυτοαπασχολούνται, δεν εξαιρούνται από την ασφάλιση για τη δεύτερη εργασία και θα πρέπει να πληρώνουν εισφορές. Αυτές ξεκινούν από 26,95% για το δεύτερο εισόδημα από το ελεύθερο επάγγελμα και μπορεί να φτάσει μέχρι και 37,95%, αν κάποιος έχει εισφορές για επικούρηση και εφάπαξ.

Αντιμέτωποι με νέες επιβαρύνσεις, βάσει της εγκυκλίου, βρίσκονται περίπου μισό εκατομμύριο μισθωτοί τόσο στον ιδιωτικό τομέα, όσο και τον δημόσιο, αλλά και ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που δηλώνουν αγροτικό εισόδημα στην εφορία. Βάσει των καταστατικών διατάξεων του ΟΓΑ, οι συγκεκριμένοι εξαιρούνταν από την ασφάλιση του ΟΓΑ. Πλέον, όμως, θα βρεθούν μπροστά στην υποχρέωση καταβολής εισφορών για εισόδημα που προκύπτει από πηγή για την οποία δεν προβλέπεται υποχρεωτική ασφάλιση. Δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα να υπάρξουν διευκρινίσεις από το υπουργείο ή από τον ΕΦΚΑ, προκειμένου να οριστικοποιηθεί αυτό που σύμφωνα με τους ειδικούς προκύπτει καθαρά από την εγκύκλιο.

Με την εγκύκλιο διευκρινίζεται επίσης το ανώτατο και το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα, και μάλιστα πώς αθροίζονται τα εισοδήματα προκειμένου αυτό να υπολογιστεί. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι μηνιαία βάση υπολογισμού των εισφορών είναι το άθροισμα του εισοδήματος με προτεραιότητα στη μισθωτή εργασία.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως στον μισθό του ασφαλισμένου προστίθεται το εισόδημα των άλλων δραστηριοτήτων κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους. Στην περίπτωση εισοδημάτων από αυτοαπασχόληση και ελεύθερο επάγγελμα, αν δηλαδή δεν υπάρχει μισθωτή εργασία (π.χ. ΟΑΕΕ - ΕΤΑΑ), τότε ως βασική πηγή βιοπορισμού θεωρείται η εργασία με το υψηλότερο εισόδημα το οποίο υπολογίζεται πρώτο και στη συνέχεια προστίθενται τα υπόλοιπα εισοδήματα.

Κατώτατο όριο ασφαλιστέου εισοδήματος ορίζονται τα 586 ευρώ. Το ποσό αυτό ισχύει και για τους νέους επιστήμονες (κάτω 5ετίας) που αυτοαπασχολούνται και ταυτόχρονα ως μισθωτοί λαμβάνουν μισθό 510 ευρώ γιατί είναι ηλικίας κάτω των 25 ετών. Όπως ισχύει και για όσους εργάζονται ως μισθωτοί με μερική απασχόληση ενώ παράλληλα αυτοαπασχολούνται. Σε αυτή την περίπτωση και για να μετριαστεί η επιβάρυνση, το κατώτατο όριο για το ελεύθερο επάγγελμα διαμορφώνεται αφού αφαιρεθούν οι αποδοχές μερικής απασχόλησης. Το ευνοϊκό κατώτατο όριο των 410 ευρώ ισχύει μόνο όταν εμπλέκεται και αγροτικό εισόδημα στο άθροισμα.

Αν ο μισθός ή το μεγαλύτερο εισόδημα ξεπερνά τις 5.860 τον μήνα, τότε δεν εμπλέκεται στον υπολογισμό η δεύτερη απασχόληση. Αν το άθροισμα όλων των εισοδημάτων (μισθός κ.λπ.) υπολείπεται των 586 ευρώ τον μήνα, καταβάλλονται εισφορές για το σύνολο του μισθού και προστίθενται εισφορές ελεύθερου επαγγελματία για το ποσό που υπολείπεται του κατώτατου ορίου. Για επιστήμονες (ΕΤΑΑ) που ασκούν ταυτόχρονα ελεύθερο επάγγελμα (ΟΑΕΕ) ειδικά φέτος, επειδή δεν είναι εφικτός ο διαχωρισμός της πηγής εισοδήματος, οι εκπτώσεις που αναλογούν στους αυτοαπασχολούμενους (5%-50%) θα εφαρμόζονται στο μισό εισόδημα, με κατώτατο όριο τα 586 ευρώ.

* Δείτε την εγκύκλιο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.