Η μάχη για τα διόδια σε Βαρυμπόμπη-Αγ. Στέφανο

Τρεις μήνες για να τετραγωνίσει τον κύκλο έχει ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης καθώς μέχρι τον Αύγουστο πρέπει να έχει τελειώσει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η εκκρεμότητα με την κατασκευή και λειτουργία σταθμών διοδίων στους κόμβους Βαρυμπόμπης και Αγίου Στεφάνου της εθνικής οδού Αθηνών - Λαμίας.

Η πολυετής καθυστέρηση, χωρίς να αναλαμβάνονται και ουσιαστικές πρωτοβουλίες π.χ. για την αλλαγή του χρηματοδοτικού μοντέλου της Ιόνιας Οδού, ώστε να καταργηθούν οι σταθμοί σε Βαρυμπόμπη και Άγιο Στέφανο, έχουν οδηγήσει σε αποζημιώσεις εκατομμυρίων ευρώ που έχουν πληρώσει όλοι οι φορολογούμενοι και όχι οι κάτοικοι των συγκεκριμένων περιοχών.

Οι σταθμοί, με βάση τις αρχικές συμβάσεις παραχώρησης, έπρεπε να λειτουργούν από το 2008 (!) και σχεδόν δέκα χρόνια μετά ουδείς γνωρίζει την τύχη τους.

Πάντως την Τετάρτη, λίγες εβδομάδες μετά τη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλου πως θα υπογράψει τις περιβαλλοντικές άδειες για την κατασκευή των δύο σταθμών (εκκρεμούν επί χρόνια), ο υπουργός Υποδομών πήγε στο περιφερειακό συμβούλιο Αττικής και υποσχέθηκε αναλογικά διόδια και πολλά άλλα.

Υπενθυμίζεται πως με την πρώτη αναθεώρηση των συμβάσεων παραχώρησης προβλεπόταν πως οι σταθμοί διοδίων θα λειτουργούν τον Ιούλιο του 2014 (Άγιος Στέφανος) και τον Ιούλιο του 2015 (Βαρυμπόμπη). Προβλεπόταν επίσης αποζημίωση 1.250.000 ευρώ προς την κοινοπραξία παραχώρησης Νέα Οδός για κάθε μήνα που δεν λειτουργούν. Πρόκειται για ποσό που αγγίζει τα 15.000.000 ευρώ ετησίως και εξακολουθεί να καταβάλλει το ελληνικό δημόσιο.

Ο κ. Σπίρτζης δεσμεύθηκε πως «δεν πρόκειται να εγκατασταθεί κανένας πλευρικός σταθμός διοδίων στον Άγιο Στέφανο και στην Βαρυμπόμπη, γιατί θα εφαρμοστεί ηλεκτρονικό αναλογικό σύστημα διοδίων εντός του 2018».

Όσοι παρακολουθούν την υπόθεση διευκρινίζουν πως ακόμα και με αναλογικό σύστημα πρέπει να εγκατασταθούν σταθμοί, προκειμένου οι χρήστες να χρεώνονται, έστω με βάση την απόσταση που διανύουν στους οδικούς άξονες. Οι ίδιοι θεωρούν σχεδόν αδύνατη την εγκατάσταση και λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος μέσα σε λίγους μήνες όπως υπόσχεται ο υπουργός Υποδομών. Υπενθυμίζεται πως την ίδια ώρα που στο υπουργείο υπόσχονται αναλογικό σύστημα, στην Εγνατία Οδός ΑΕ προωθούν διαγωνισμούς για μετωπικά διόδια οι οποίοι συνεχώς αναβάλλονται επειδή κάνει απεργία το προσωπικό την ημέρα του διαγωνισμού!

Με βάση τις προβλέψεις των συμβάσεων παραχώρησης, οι ιδιοκτήτες Ι.Χ. που εισέρχονται στην εθνική οδό στον κόμβο Αγίου Στεφάνου θα πληρώνουν διόδια 0,80 ευρώ, ενώ στον κόμβο της Βαρυμπόμπης 0,50 ευρώ. Δηλαδή κάποιος που κατεβαίνει καθημερινά στην Αθήνα από τον Άγιο Στέφανο για τη δουλειά του θα επιβαρύνεται με περίπου 22 ευρώ τον μήνα, ποσό το οποίο μπορεί να περιοριστεί κοντά στα 15 ευρώ με τις εκπτώσεις για συχνούς χρήστες. Τα μικρά φορτηγά θα καταβάλλουν διόδια 2,05 ευρώ στον Άγιο Στέφανο και 1,30 ευρώ στη Βαρυμπόμπη.

Ο κ. Σπίρτζης καλείται να βρει λύση μέχρι τον Αύγουστο, καθώς μέχρι τότε πρέπει, με βάση τη συμφωνία με την Κομισιόν, να έχουν ολοκληρωθεί πλήρως οι οδικοί άξονες και να περάσουμε στην περίοδο εκμετάλλευσης.

Το επίμαχο τμήμα της εθνικής οδού (από τη Μεταμόρφωση μέχρι τη Σκάρφεια) έχει παραχωρηθεί προς εκμετάλλευση στην κοινοπραξία Νέα Οδός, η οποία διαχειρίζεται και την Ιόνια Οδό. Για να ανατραπεί η σύμβαση παραχώρησης (ο κ. Σπίρτζης ήδη προχώρησε σε αναμόρφωση των συμβάσεων προ διετίας, χωρίς να αλλάξει την πρόβλεψη για διόδια σε Βαρυμπόμπη και Άγιο Στέφανο) θα χρειαστούν διαπραγματεύσεις τόσο με τους εργολάβους, όσο και με τις τράπεζες. Ο υπουργός Υποδομών εμφανίστηκε προχθές σίγουρος για τη μη εγκατάσταση των σταθμών διοδίων στους δύο κόμβους. Οι αποζημιώσεις εν τω μεταξύ τρέχουν και ο Αύγουστος πλησιάζει.

Τόσο οι δημοτικές αρχές της περιοχής, όσο και η περιφέρεια Αττικής έχουν ταχθεί κατά της λειτουργίας των δύο σταθμών διοδίων. Προχθές το περιφερειακό συμβούλιο Αττικής υιοθέτησε νέο ψήφισμα κατά των διοδίων, στο οποίο προστίθεται πως «πάγιο αίτημά μας είναι η απομάκρυνση των ήδη εγκατεστημένων διοδίων εντός του νομού Αττικής, καθώς η μη ύπαρξη ασφαλούς και ολοκληρωμένου δικτύου παραδρόμων καθιστά τη χρήση των εθνικών οδών υποχρεωτική για τις αστικές μετακινήσεις των κατοίκων και εργαζομένων της Αττικής». Στο ίδιο ψήφισμα αναφέρεται πως «η εφαρμογή συστήματος αναλογικής χιλιομετρικής χρέωσης όχι μόνο στην Εθνική αλλά και την Αττική οδό οφείλει να είναι στην κατεύθυνση της δραστικής μείωσης των τελών διοδίων».

Το περιφερειακό συμβούλιο ζητεί, επίσης, «να ενεργοποιηθεί η προβλεπόμενη από το ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας διάνοιξη της Λεωφόρου Κύμης από τα βόρεια προάστια μέχρι την Εθνική οδό και να μπει το έργο σε προτεραιότητα αντί άλλων αναπλάσεων, χωρίς νέες επιβαρύνσεις για τους πολίτες».

Στελέχη από τον κλάδο των μεταφορών επισημαίνουν πως ακόμα και αν κατασκευαστεί επαρκές παράπλευρο οδικό δίκτυο, η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υποδομών προώθησε ρύθμιση με την οποία επιβάλλεται η χρήση των εθνικών οδών για τα μεγάλα φορτηγά και τα βαριά οχήματα, ενώ προβλέπονται βαριά πρόστιμα. Η ρύθμιση παραμένει, κατά κάποιο τρόπο, ανενεργή, αλλά τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα στην περίπτωση που λειτουργήσουν και οι πλευρικοί σταθμοί σε Βαρυμπόμπη και Άγιο Στέφανο.

Σε κάθε περίπτωση, στο υπουργείο Υποδομών καλούνται να αναζητήσουν λύση μέχρι τον Αύγουστο και στην ουσία να προχωρήσουν σε μια νέα αναθεώρηση, την τρίτη, της σύμβασης παραχώρησης για την κατασκευή και εκμετάλλευση της Ιόνιας Οδού και του τμήματος Μεταμόρφωση - Σκάρφεια του ΠΑΘΕ. Οσο για τα αναλογικά διόδια, ουδείς θεωρεί πως θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που υπόσχεται ο κ. Σπίρτζης.

Υπενθυμίζεται πως ανάλογη εκκρεμότητα υπάρχει και με τον σταθμό διοδίων στο τμήμα Σχηματάρι - Χαλκίδα, για το οποίο επίσης καταβάλλονται αποζημιώσεις από το ελληνικό δημόσιο.