Φόροι: Ο λογαριασμός της συμφωνίας ανά εισόδημα

Η νέα μείωση του αφορολόγητου και οι νέες μειώσεις στις συντάξεις βαφτίστηκαν από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο «μεταρρυθμίσεις». Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, κάνει λόγο για «βιώσιμη και ισορροπημένη συμφωνία», μιλώντας για αλλαγή του μίγματος πολιτικής…

Η αλήθεια είναι ότι η προκαταρκτική συμφωνία η οποία επετεύχθη με τους δανειστές, τα βαριά νέα μέτρα της οποίας προετοιμάζεται να ψηφίσει η κυβέρνηση, στέλνει τον λογαριασμό στις ασθενέστερες εισοδηματικά τάξεις των μισθωτών, συνταξιούχων και αγροτών, χωρίς να μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι «χτυπά» αυτούς που δεν δηλώνουν τα εισοδήματά τους στην εφορία.

Ο μισθωτός και ο συνταξιούχος δεν μπορεί να κρυφτεί από τους φόρους και το αφορολόγητο αυτών των ομάδων πληθυσμού είναι που θα μειωθεί (οι ελεύθεροι επαγγελματίες ούτως ή άλλως δεν δικαιούνται αφορολόγητο) κατά 3.000 ευρώ, φέρνοντας αυξήσεις φόρων έως και 650 ευρώ τον χρόνο από το 2020.

Αν εφαρμοστούν τα αντίμετρα, υπό την προϋπόθεση ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 θα είναι πάνω από 3,5% του ΑΕΠ με διατηρήσιμα χαρακτηριστικά και το 2019, όταν θα εφαρμοστεί μαχαίρι 1,8 δισ. ευρώ στις συντάξεις βρέξει-χιονίσει, τότε ο λογαριασμός για τους «μικρούς» στα φορολογικά παραμένει βαρύς αλλά περιορίζονται οι επιβαρύνσεις στη μεσαία τάξη, την οποία ο ίδιος ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει αναγνωρίσει ότι «έχουμε ζορίσει».

Είναι ίσως η πρώτη φορά στα χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ όπου δεν μπορεί να αναπτυχθεί το επιχείρημα των προηγούμενων φορολογικών καταιγίδων ότι επιβαρύνονται οι πλούσιοι. Το επιχείρημα βεβαίως ήταν παντελώς άκυρο, όταν αυξάνονταν οι έμμεσοι φόροι για όλους και δεδομένου ότι ο πλούσιος μπορεί να σηκώσει ευκολότερα ΦΠΑ 24%.

Αυτή τη φορά, οι φτωχότεροι πληρώνουν το μάρμαρο των επιβαρύνσεων σε κάθε περίπτωση, ενώ υπό προϋποθέσεις (εφαρμογή αντίμετρων) μειώνονται οι επιβαρύνσεις σε μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες με εισοδήματα άνω των 25.000 ευρώ, εξαιτίας των αλλαγών στην κλίμακα εισφοράς αλληλεγγύης τις οποίες επικοινωνεί η κυβέρνηση, σε αντιδιαστολή με τα νέα μέτρα.

Όπως έγινε γνωστό χθες, από το 2020, αν ενεργοποιηθούν τα αντίμετρα, οι συντελεστές της εισφοράς αλληλεγγύης μειώνονται και γίνονται μηδενικοί για εισοδήματα έως 30.000 ευρώ. Θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι ελαφρύνονται οι μικροί. Η εισφορά όμως και σήμερα δεν αγγίζει όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 12.000 ευρώ. Αυτοί, στο μέτωπο της εισφοράς, δεν θα έχουν καμία αλλαγή.

Για εισοδήματα από 12.000 έως και 25.000 ευρώ, οι αυξήσεις των φόρων εξαιτίας της μείωσης του αφορολόγητου υπερκαλύπτουν τις όποιες (εφόσον εφαρμοστούν) ελαφρύνσεις από την εισφορά. Από τις 30.000 ευρώ και πάνω, προκύπτουν ελαφρύνσεις.

Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα:

1. Μισθωτός χωρίς παιδιά, με ετήσιο φορολογητέο εισόδημα 6.500 ευρώ, σήμερα δεν πληρώνει φόρο. Με συντελεστή 22% θα επιβαρυνθεί με 180 ευρώ τον χρόνο, με συντελεστή 20% θα επιβαρυνθεί με 50 ευρώ τον χρόνο. Οι αλλαγές στην εισφορά αλληλεγγύης δεν τον αγγίζουν.

2. Συνταξιούχος χωρίς παιδιά, με εισόδημα 8.000 ευρώ, θα έχει βέβαιες επιβαρύνσεις 510 ευρώ χωρίς αντίμετρα. Με αντίμετρα, η επιβάρυνση θα είναι 350 ευρώ τον χρόνο. Το εισόδημά του είναι 666 ευρώ τον μήνα και δεν εξετάζουμε το ενδεχόμενο να υποστεί και παράλληλη μείωση της σύνταξής του έως και 18%.

3. Στην εισοδηματική ζώνη των 10.000 ευρώ, μισθωτός με 14 (!) μισθούς της τάξεως των 700 ευρώ χάνει από μισό έως ένα μηνιάτικο ακόμα και στο ευνοϊκό σενάριο. Με συντελεστή φόρου 22%, η επιβάρυνση είναι 650 ευρώ (χάνει κοντά ένα μηνιάτικο), με συντελεστή 20% χάνει 450 ευρώ τον χρόνο, καθώς ο φόρος του αυξάνεται από 300 ευρώ σήμερα σε 750 ευρώ. Δεν κερδίζει τίποτα από τις αλλαγές στην εισφορά αλληλεγγύης σε κανένα σενάριο.

4. Στις 12.000 ευρώ (μισθωτός, συνταξιούχος ή αγρότης χωρίς παιδιά), με συντελεστή 22% η επιβάρυνση είναι 650 ευρώ, με συντελεστή 20% στα 410. Και πάλι δεν υπάρχει καμία ελάφρυνση από την εισφορά.

5. Με εισόδημα 30.000 ευρώ, η επιβάρυνση από τον φόρο εισοδήματος κατά 650 ευρώ εξουδετερώνεται από τη μείωση κατά 676 ευρώ της εισφοράς αλληλεγγύης και προκύπτει τελικά ελάφρυνση κατά 26 ευρώ. Με συντελεστή 20%, η ελάφρυνση διευρύνεται σε 426 ευρώ.

Αν εφαρμοστούν τα αντίμετρα, η εισφορά αλληλεγγύης θα επιβάλλεται (θεωρητικά θα έπρεπε να έχει ήδη καταργηθεί, αλλά ως φαίνεται θα μας συνοδεύει για αρκετά ακόμα χρόνια) με την παρακάτω κλίμακα:

Ετήσια έσοδα          Εισφορά (%)
0 - 12.000                0% (από 0%)
12.000 - 20.000      0% (από 2,2%)
20.001 - 30.000      0% (από 5%)
30.001 - 40.000      5% (από 6,5%)
40.001 - 65.000      7% (από 7,5%)
65.001 - 220.000    9% (αμετάβλητο)
220.000 και άνω    10% (αμετάβλητο)

Στο σενάριο των αντίμετρων, ο πρώτος συντελεστής φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων περιορίζεται στο 20% από 22%.

Αν εφαρμοστεί μόνο η μείωση του αφορολόγητου (σίγουρα το 2020 και ενδεχομένως νωρίτερα μαζί με τις συντάξεις το 2019, όπως προβλέπει η συμφωνία στον βαθμό που δεν βγαίνουν τα νούμερα του ΔΝΤ), ο πρώτος συντελεστής είναι 22% και το έμμεσο αφορολόγητο διαμορφώνεται ως εξής:

Χωρίς παιδιά: Από 8.636 ευρώ σε 5.682

Με ένα παιδί: Από 8.864 ευρώ σε 5.910

Με δύο παιδιά: Από 9.090 σε 6.136 ευρώ

Με τρία ή περισσότερα παιδιά: Από 9.545 σε 6.591 ευρώ