Andrus Ansip: Η ψηφιακή επανάσταση που χρειάζεται η Ελλάδα

Η κυβέρνηση μπορεί να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, γιατί όταν αρχίσουν να τις χρησιμοποιούν οι πολίτες, τότε εξοικειώνονται και ζητούν αντίστοιχες υπηρεσίες από άλλους φορείς στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, υποστήριξε χθες ο κ. Andrus Ansip, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιος για την Ψηφιακή Οικονομία.

Ο κ. Ansip, επί εννέα χρόνια πρωθυπουργός της Εσθονίας, ηγείται σήμερα της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης να κερδίσει το χαμένο έδαφος στην ψηφιακή οικονομία. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Αθήνα, τόνισε πως από την εμπειρία του, επενδύοντας στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, «είναι ευκολότερο να δημιουργήσεις ζήτηση για άλλες ψηφιακές υπηρεσίες στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα».

Η Εσθονία είναι πρώτη στη λίστα των κρατών-μελών της Ε.Ε. με βάση τις ψηφιακές υπηρεσίες που προσφέρει το δημόσιο. Στον ίδιο τομέα, η Ελλάδα, με βάση τον γνωστό δείκτη ανάπτυξης της ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) που παρουσιάζει κάθε χρόνο η Κομισιόν, βρισκόταν στην 24η θέση το 2017, δηλαδή υποχώρησε κατά δύο θέσεις σε σύγκριση με το 2016. Ο Andrus Ansip τόνισε πάντως πως η χώρα μας καταβάλλει προσπάθεια για να αντιστρέψει τη σημερινή κατάσταση και πέρυσι ήταν από τις χώρες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη βελτίωση. Όμως τα στοιχεία που ανακοίνωσε προχθές η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (παρά το γεγονός ότι ο κ. Ansip απέφυγε τις αιχμές) δείχνουν πως θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια, ώστε να φύγει η χώρα μας από τον πάτο της κατάταξης.

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν υποστήριξε πως ένα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη της ψηφιακών υπηρεσιών του δημοσίου θα ήταν η εφαρμογή της ψηφιακής ταυτότητας, δηλαδή ενός και μοναδικού αριθμού (αντί για τους διαφορετικούς αριθμούς ταυτότητας, ΑΜΚΑ κ.λπ.) για όλους. «Είναι η βάση ώστε να παρέχονται φθηνότερα οι δημόσιες υπηρεσίες» εξήγησε. Πρόσθεσε πως στην Εσθονία κάθε πολίτης έχει εφοδιαστεί με μια έξυπνη κάρτα ταυτότητας (με ψηφιακή υπογραφή).

«Υπολογίσαμε πως κάθε πολίτης κέρδισε επτά ημέρες εργασίας τον χρόνο, που αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ, δηλαδή στις αμυντικές δαπάνες της χώρας» πρόσθεσε. Σήμερα, σε μια χώρα 1,3 εκατ. κατοίκων πραγματοποιούνται 1,3 συναλλαγές την εβδομάδα με την ψηφιακή υπογραφή. Ο ίδιος αναφέρθηκε, επίσης, στο γεγονός πως οι φορολογούμενοι λαμβάνουν προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις. Βέβαια, με νομοθετική ρύθμιση, το δημόσιο της Εσθονίας «έχει δικαίωμα να ζητήσει πληροφορία από κάθε πολίτη μία φορά. Απαγορεύεται να τη ζητήσει για δεύτερη φορά».

«Είσαστε κοντά στο να ολοκληρώσετε το τελευταίο χιλιόμετρο και να βγείτε από την κρίση», αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει η Ελλάδα να επενδύσει περισσότερο και στην ψηφιακή τεχνολογία, είπε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.

Θεωρεί πως η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι από τα κράτη-μέλη που θα καλύψουν τον φιλόδοξο στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε μέχρι το 2020 να υπάρχει τουλάχιστον σε μια μεγάλη πόλη κάθε χώρας κάλυψη δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G), που προσφέρει ακόμα μεγαλύτερες ταχύτητες ασύρματης πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Η Κομισιόν έχει θέσει ως στόχο όλα τα κράτη-μέλη να αρχίσουν να παρέχουν εμπορικές υπηρεσίες σε δίκτυα 5G τουλάχιστον σε μια πόλη το 2020 και το 2025 τα δίκτυα πέμπτης γενιάς να είναι διαθέσιμα σε όλους τους πολίτες.

Ο κ. Ansip υπενθύμισε πως η Ευρώπη πρωτοπορούσε στην κινητή τηλεφωνία δεύτερης γενιάς με την τεχνολογία GSM, αλλά στη συνέχεια έχασε έδαφος «επειδή οι κυβερνήσεις άρχισαν να ζητούν το μέγιστο, όταν πωλούσαν τις άδειες συχνοτήτων. «Με τα χρήματα αύξαναν τους μισθούς δασκάλων και αστυνομικών, αλλά τελικά η Ε.Ε. έμεινε πίσω» υποστήριξε και κατέληξε πως χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα βρίσκονται ήδη πολύ μπροστά από την Ευρώπη στα δίκτυα 5G. Για να φτάσει τους διεθνείς ανταγωνιστές της στον τομέα της ψηφιακής οικονομίας, η Ε.Ε. θα χρειαστεί επενδύσεις 500 δισ. ευρώ μέχρι το 2025, με τον αρμόδιο επίτροπο να υποστηρίζει πως αν δεν αλλάξει το σημερινό περιβάλλον στον Ευρώπη, τότε θα υπάρχει έλλειμμα επενδύσεων 155 δισ. ευρώ.

Ο Andrus Ansip υποστήριξε πως αν και στην Ε.Ε. υπάρχουν πολλές ενιαίες αγορές, «η Ψηφιακή Ενιαία Αγορά δεν υπάρχει» και τόνισε πως «πρέπει να δημιουργήσουμε μια ενιαία αγορά για μια ακόμα φορά, να ρίξουμε τα ψηφιακά εμπόδια που χωρίζουν τις χώρες, καθώς το κόστος της μη ενιαίας ψηφιακής αγοράς ανέρχεται στα 415 δισ. ετησίως, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες

Παρά την υστέρηση της Ελλάδας στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν υποστήριξε πως υπάρχουν στη χώρα μας επιτυχημένα παραδείγματα όπως η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση και το Taxisnet. Πρόσθεσε πως οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες δημιουργούν περισσότερο διαφανή διακυβέρνηση και λειτουργούν χωρίς αποκλεισμούς για όλους.

Σύμφωνα πάντως με την ενδιάμεση έκθεση προόδου της ψηφιακής στρατηγικής που ανακοίνωσε την Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «στον τομέα των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, το ποσοστό των χρηστών του διαδικτύου που έχουν υποβάλει ή λάβει συμπληρωμένα έντυπα από τη δημόσια διοίκηση μέσω διαδικτύου είναι πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (38%). Η Ελλάδα έχει επίσης σημειώσει πρόοδο στην παροχή ανοιχτών δεδομένων (73%), ξεπερνώντας πλέον αρκετά τον μέσο όρο της ΕΕ (56%). Παρ' όλα αυτά, από την άποψη της προσφοράς, η Ελλάδα έχει χαμηλές επιδόσεις στην παροχή ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών: μόνο 5 στα 100 έντυπα προσυμπληρώνονται, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 49 στα 100».

Στην ίδια έκθεση αναφέρεται πως «έχουν πραγματοποιηθεί ενέργειες για την αύξηση της διαφάνειας στις δημόσιες υπηρεσίες και την αύξηση της πρόσβασης όλων των πολιτών στη διακυβέρνηση. Έχει τεθεί σε λειτουργία σειρά διαδικτυακών πυλών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Συγκεκριμένα, η κυβερνητική πύλη δημόσιας διοίκησης ΕΡΜΗΣ έχει ως στόχο την ενημέρωση πολιτών και επιχειρήσεων και την ασφαλή χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, με τη βοήθεια ψηφιακών πιστοποιητικών. Το νέο σύστημα πιστοποίησης που βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας θα επιτρέπει στους χρήστες, τους πολίτες ή τις επιχειρήσεις, να υποβάλλουν αιτήματα στην πύλη με τη χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής. Έτσι, διασφαλίζονται η ασφάλεια, η εγκυρότητα και η νομιμότητα των ψηφιακών συναλλαγών».

«Η συνέχιση της προσπάθειας εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης με τη χρήση ΤΠΕ θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα επωφελής, αυξάνοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών και τη λογοδοσία. Η στρατηγική ηλεκτρονικής διακυβέρνησης της Ελλάδας φαίνεται να είναι ολοκληρωμένη και ανοίγει τον δρόμο για τον σχεδιασμό αποτελεσματικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών και εργαλείων που θα αυξήσουν τη διαφάνεια και την αποδοτικότητα. Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί από περαιτέρω ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες πολιτικής και τις αρχές στις οποίες βασίζεται το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2016-2020, για παράδειγμα μέσω της διασύνδεσης ψηφιακών μητρώων υψηλής ποιότητας που θα έδιναν επίσης ώθηση στη χρήση προσυμπληρωμένων εντύπων».

Σε κάθε περίπτωση, «στο πλαίσιο της αναθεωρημένης ψηφιακής στρατηγικής της, η ελληνική κυβέρνηση προτίθεται να επικαιροποιήσει τη στρατηγική της για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2017».