Φέσσας: Πώς θα υλοποιηθεί η εθνική ψηφιακή στρατηγική

Την επιτακτική ανάγκη για την ενίσχυση της ψηφιακής οικονομίας στη χώρα μας, ανέδειξε από το  βήμα του συνεδρίου «Ψηφιακή Στρατηγική της Ελλάδας: Ο δρόμος για την Ανάπτυξη» που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Θεόδωρος Φέσσας.

Παρόντος του αντιπροέδρου της Κομισιόν και αρμόδιου για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά Άντρους Άνσιπ, ο κ. Φέσσας έκρουσε τον κώδωνα του κίνδυνο, καθώς ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής οικονομίας, δεν έχει προσαρμοστεί στα δεδομένα των έντονων ψηφιακών εξελίξεων.

«Νέες υπηρεσίες εμφανίζονται και τα επιχειρηματικά μοντέλα αλλάζουν ριζικά, απειλώντας παραδοσιακούς κλάδους και επιχειρήσεις κάθε μεγέθους που δεν καταφέρνουν να "ξανα εφεύρουν" τον εαυτό τους. Αν δεν εφαρμόσουν ένα πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού τους, εάν δεν αναθεωρήσουν εκ βάθρων τον επιχειρηματικό τους σχεδιασμό, πολλές επιχειρήσεις μπορεί σύντομα να πάψουν να υπάρχουν.  Πόσες από αυτές άραγε το έχουν συνειδητοποιήσει;» τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, σημειώνοντας ότι η κατάταξη της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό ψηφιακό χάρτη, είναι απογοητευτική, καθώς βρίσκεται στην 26η θέση μεταξύ των 28 κρατών μελών.

Όπως ανέφερε ο κ. Φέσσας, «η πολυετής κρίση και ύφεση έχει συμβάλει και αυτή μέσω της εκτεταμένης αποεπένδυσης στο χαμήλωμα του ψηφιακού πήχυ. Η Ελλάδα βρίσκεται δυστυχώς στην ομάδα των χωρών της Ευρώπης που υστερούν και αποκλίνουν από τους πιο προηγμένους ψηφιακά εταίρους μας.  Και μάλιστα  όσο περνά ο καιρός η απόκλιση μεταξύ των πρώτων της Ευρώπης και της Ελλάδας μεγαλώνει.  Μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι αν δεν κάνουμε κάτι δραστικό σύντομα θα βρεθούμε εκτός των ανεπτυγμένων χωρών.  Το business as usual δεν βοηθάει».

Συνεχίζοντας, εξέφρασε τη συγκρατημένη αισιοδοξία του για την ψηφιακή ανάκαμψη,  καθώς όπως είπε, «πρώτον, όλοι μας, ιδιωτικές επιχειρήσεις, δημόσιος τομέας, πανεπιστημιακοί, πολιτικός κόσμος έχουμε ανάγκη από οξυγόνο, δηλαδή από καινούριες ιδέες ικανές να δημιουργήσουν νέο πλούτο στη χώρα μας μέσα από ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα. Και δεύτερον ότι αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε πως βρισκόμαστε, ήδη, στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, η οποία είναι ψηφιακή. Kαι ότι πρέπει επιτέλους να δράσουμε διότι έχουμε ήδη καθυστερήσει πολύ και είμαστε ουραγοί».

Πόσο κρίσιμη είναι η ανάγκη

Απαριθμώντας τα βασικότερα μειονεκτήματα της χώρας ως προς την υιοθέτηση της «Ψηφιακής Στρατηγικής» ο κ. Φέσσας υπογράμμισε ότι  «η συνολική συνεισφορά του "ψηφιακού", στην ελληνική οικονομία δεν ξεπερνά το 16,3% του ΑΕΠ  τη στιγμή που ο μέσος για την Ευρώπη είναι 25%, σύμφωνα με στοιχεία της μελέτης της Accenture. Ζούμε και εργαζόμαστε στην Ευρώπη,  η ψηφιακή ενοποίηση της οποίας θα συνεισφέρει 415 δισ. ευρώ ετησίως στην ευρωπαϊκή οικονομία και θα δημιουργήσει εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ενδεικτικά αναφέρω κάποιους αριθμούς που ποσοτικοποιούν την ανάγκη ψηφιακής μετάβασης της Ευρώπης:

-90% των θέσεων εργασίας πολύ σύντομα θα απαιτούν ψηφιακές δεξιότητες.

-52% των διασυνοριακών αγορών δεν υλοποιούνται λόγω  του γεωγραφικού αποκλεισμού προϊόντων και  υπηρεσιών.

-11 δισ. ευρώ εκτιμάται να είναι η εξοικονόμηση για τους καταναλωτές μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου».

Υπάρχουν λοιπόν σημαντικά οφέλη, συνέχισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, σημειώνοντας ότι «αν όμως δεν κάνουμε κάτι, η Ελλάδα δεν θα πάρει το μερίδιο που της αντιστοιχεί από αυτά.  Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι όχι απλά δεν θα έχει όφελος, αλλά κυρίως -το επαναλαμβάνω- δεν θα μπορέσει να επιβιώσει στο διεθνές περιβάλλον ως αναπτυγμένη χώρα».

Πώς θα φτάσουμε στην ψηφιακή Ελλάδα

Ο εθνικός μας στόχος, ανέφερε ο κ. Φέσσας,  είναι μέχρι το 2021 η Ελλάδα να έχει αναπτύξει μία ισχυρή ψηφιακή βάση, ώστε στη συνέχεια να κάνει το άλμα.  Διότι σήμερα, στην κατάσταση που βρισκόμαστε, άλμα δεν μπορούμε να κάνουμε. Το όραμά μας είναι, με συντεταγμένη στρατηγική, αποτελεσματική διακυβέρνηση και άφθονη προσπάθεια  σε βάθος 10-15 ετών να ανήκουμε στις ψηφιακά ώριμες χώρες της Ευρώπης.

Από την διεθνή εμπειρία, μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχει μια πανομοιότυπη λύση, ένα σχέδιο που εφαρμόστηκε και μπορεί να ακολουθηθεί από όλους. Η στρατηγική, κατά κύριο λόγο, χτίζεται πάνω στο επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας της κάθε χώρας, και στις ιδιαιτερότητες της οικονομίας της --και οπωσδήποτε η εφαρμογή της απαιτεί χρόνο. Απαιτεί επίσης στενή και διαρκή συνεργασία όλων των φορέων, των επιχειρήσεων, μικρών, μεσαίων και μεγάλων, της ακαδημαϊκής κοινότητας, και του δημόσιου τομέα.

Χρειαζόμαστε λοιπόν μια στρατηγική, η οποία δεν σχεδιάζεται για να βελτιώνει την επίδοσή μας στους διεθνείς δείκτες --αυτό είναι το αποτέλεσμα-- αλλά για να δημιουργήσει αξία στην πραγματική οικονομία. Για να αξιοποιήσουμε την ψηφιακή ευκαιρία για να αναπτύξουμε την οικονομία μας, να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και να πάρουμε τη θέση που μας αξίζει στον διεθνή ψηφιακό χάρτη.  Όπως ανέφερα και προηγουμένως η αρχή έχει γίνει.

Εξηγώντας γιατί όμως ο ΣΕΒ καταθέτει την δική του στρατηγική πρόταση για την Ψηφιακή Ελλάδα ο κ. Φέσσας τόνισε:

-Διότι προτείνει ένα αποτελεσματικό σύστημα διακυβέρνησης της υλοποίησης, το οποίο πρέπει να διατρέχει το σύνολο της κυβέρνησης και της διοίκησης και το οποίο να λειτουργεί με συνεκτικό τρόπο

-Διότι πιστεύει στην σύμπραξη του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα για την αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων

-Διότι προτείνει φιλόδοξους και μετρήσιμους στόχους, πέρα από έργα για την απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.

Το κάνουμε γιατί πιστεύουμε ότι η Ελλάδα μπορεί και πρέπει άμεσα να μπει στην ψηφιακή εποχή. Και επιπλέον γιατί πιστεύουμε ότι έχουμε δύο δρόμους: είτε ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας θα γίνει συγκροτημένα και στρατηγικά  - και θα επιτύχει - είτε δεν θα γίνει, όπως έχει συμβεί μέχρι σήμερα, και το χάσμα με τις άλλες χώρες θα μεγαλώσει κι άλλο.

Το ψηφιακό όραμα του ΣΕΒ

Συνεχίζοντας ο κ. Φέσσας υπογράμμισε: Σε αυτό τον νέο ψηφιακό κόσμο, που τώρα σχηματίζεται, θέλουμε την Ελλάδα να λειτουργεί ισότιμα ανάμεσα στις άλλες χώρες της Ευρώπης. Θέλουμε η χώρα να παράγει πλούτο γρηγορότερα και ασφαλέστερα από ότι αν δούλευε με το μοντέλο "business as usual". Θέλουμε οι ψηφιακές τεχνολογίες να μπουν τόσο ενεργά σε χρήση ώστε αυτό που τώρα φαντάζει un-usual να γίνει το νέο business as usual.

Θέλουμε μία Ελλάδα όπου:

-Το ψηφιακό έλλειμμα θα έχει καλυφθεί, και η ψηφιακή οικονομία θα συνεισφέρει υπολογίσιμα στην αύξηση του ΑΕΠ.

-Η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία θα έχουν μειωθεί, και τα φορολογικά βάρη θα κατανέμονται δίκαια χάρη στα ψηφιακά εργαλεία συναλλαγών, τιμολόγησης και διασταύρωσης στοιχείων.

-Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα επεκταθεί σε όλο στο κράτος, και θα εξυπηρετεί αποτελεσματικά και γρήγορα πολίτες και επιχειρήσεις.

-Η Ελλάδα θα γίνει κόμβος καινοτομίας στην ανάλυση δεδομένων μεγάλου όγκου για τις ανάγκες του τουρισμού, της υγείας, της ενέργειας, των έξυπνων πόλεων, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και το εξαιρετικής ποιότητας έμψυχο υλικό που διαθέτει.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Φέσσας  κατέθεσε ένα δεκάλογο με τους κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας:

1. Το εθνικό ψηφιακό όραμα πρέπει να συνενωθεί με την εθνική στρατηγική μεταρρύθμισης και η πολιτική ηγεσία πρέπει να δεσμευτεί για την υλοποίησή του. Ο  πρωθυπουργός πρέπει να έχει, για την εθνική ψηφιακή στρατηγική, έναν κεντρικό ρόλο στην εποπτεία και στην παροχή στρατηγικής κατεύθυνσης.

2. Η ψηφιακή στρατηγική θα πρέπει να υπερβαίνει τον στενό κύκλο ζωής μιας κυβέρνησης. Καλείται να αποτελεί ένα εθνικό σχέδιο με ευρύτερες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συναινέσεις.

3. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ελλάδας απαιτεί μηχανισμό ισχυρής διακυβέρνησης, που θα παρακολουθεί και  θα διασφαλίζει την υποστήριξη της ψηφιακής στρατηγικής από τα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης. Σε αυτό το επίπεδο κρίνουμε απαραίτητη την ενεργό συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας που διαθέτει πολύτιμη εμπειρία και γνώσεις.

4. Η ανάληψη και απόδοση ευθύνης αποτελεί βασικό στοιχείο για την επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής. Απαιτείται η καθιέρωση ενός δομημένου πλαισίου ανάληψης αρμοδιοτήτων, και καθορισμού επί μέρους στόχων και ελέγχου, το οποίο θα διασφαλίζει την επίτευξη των στρατηγικών στόχων.

5. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενός ευνοϊκού ρυθμιστικού και νομοθετικού πλαισίου για ανοιχτά δεδομένα, που θα ρυθμίζει την χρήση τους και παράλληλα θα διασφαλίζει την προστασία της ιδιωτικής ζωής, αποτελεί μία κρίσιμη προϋπόθεση επιτυχίας της Ψηφιακής Στρατηγικής.

6. Η ανάπτυξη σύγχρονων υποδομών σε όλη την επικράτεια της χώρας αποτελεί αναγκαιότητα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας. Θα εξασφαλίσει αδιάλειπτη συνδεσιμότητα και θα οδηγήσει στην καινοτομία και τη βελτίωση των υπηρεσιών μέσω της αξιοποίησης αναδυόμενων και προηγμένων τεχνολογιών.

7. Η εκπόνηση από την πολιτεία ενός σχεδίου εξωτερικής ανάθεσης ψηφιακών υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα,  καθώς και έργων που  θα υλοποιηθούν μέσω συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), προκειμένου να επιταχύνουμε την ψηφιακοποίηση των υπηρεσιών.

8. Ο βασικός στόχος της ψηφιακής στρατηγικής δεν θα πρέπει να είναι κυρίως η απορρόφηση των εθνικών και κοινοτικών πόρων, όπως συχνά γίνεται μέχρι σήμερα, αλλά η προσεκτική στόχευση σε υποδομές, κλάδους της οικονομίας και υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που δημιουργούν προστιθέμενη αξία και συμβάλλουν άμεσα στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.

9. Το ψηφιακό είναι ένα πραγματικά διατομεακό θέμα που επηρεάζει όλους τους τομείς πολιτικής. Όταν απαιτείται νέα νομοθεσία ή εκσυγχρονισμός παλαιότερης,  αυτή θα πρέπει να γίνεται "ψηφιακή εξ ορισμού" και να παίρνει υπόψη τον ψηφιακό της αντίκτυπο, ανεξάρτητα από τον τομέα πολιτικής.

10. Τέλος, οι ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν το "καύσιμο" για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας. Πρέπει να αναληφθεί στοχευμένη δράση για την ψηφιακή αναβάθμιση και επανεκπαίδευση της ελληνικής κοινωνίας και του εργατικού της δυναμικού ώστε να διασφαλιστεί η ψηφιακή ένταξη των πολιτών στην κοινωνία.

«Πιστεύω ότι έχουμε ένα όραμα για την Ψηφιακή Ελλάδα που μας εμπνέει. Σχέδιο υπάρχει, τόσο για το κράτος, όσο και για την ιδιωτική οικονομία, και συνοδεύεται από έναν οδικό χάρτη που είναι φιλόδοξος, μα συνάμα ρεαλιστικός και εφικτός.  Και δεν θέλουμε αυτά να μείνουν στα χαρτιά. Για να γίνουν πράξη απαιτείται η συστράτευση όλων μας. Ο ΣΕΒ δεν είναι πολιτικός φορέας: είναι υπεύθυνος κοινωνικός εταίρος που ενδιαφέρεται και αγωνιά για το μέλλον της παρτίδας μας. Επωμίζεται το μερίδιο που του αναλογεί και θα σταθεί αρωγός στην πολιτεία, όπου απαιτηθεί. Και το κάνει πρόθυμα, γιατί πιστεύει ένθερμα ότι η μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία είναι μία ύψιστη εθνική προτεραιότητα.

Καταθέτουμε τις προτάσεις μας για μία στρατηγική, και ένα συγκεκριμένο, ποσοτικοποιημένο Οδικό Χάρτη που, αν εφαρμοστεί, μπορεί να αυξήσει επιπρόσθετα τον εθνικό μας πλούτο κατά περίπου 7,6 δις ευρώ, μέχρι το συμβολικό ορόσημο του 2021, συνεισφέροντας μία αύξηση 4% στο ΑΕΠ της χώρας και τουλάχιστον 50,000 νέες, μόνιμες και καλές θέσεις απασχόλησης. Πρέπει αυτό το όραμα, αυτή την αύξηση του εθνικού μας πλούτου,  να το μετουσιώσουμε σε πράξη άμεσα.

Πιστεύω βάσιμα πως αν επιτύχουμε στην μετάβασή μας στην ψηφιακή οικονομία, σε λίγα χρόνια μπορούμε να ζούμε σε μία νέα, καλύτερη, Ελλάδα. Μία χώρα φιλόξενη στο ταλέντο και φιλική στις επενδύσεις, με αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής και λαμπρό μέλλον για τα παιδιά μας.  Μία Ελλάδα που θα μας αξίζει!» κατέληξε ο κ. Φέσσας.