«Ναι» με αστερίσκους στο μεσοπρόθεσμο από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο

Εφικτό θεωρεί να επιτευχθούν οι στόχοι του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος την πενταετία 2017-2021 το Ελληνικό Δημοσιονομικό συμβούλιο ωστόσο τονίζει ότι αυτό προϋποθέσει ότι θα εκπληρωθούν ορισμένες παράμετροι με σημαντικότερη όλων την επίτευξη μέσης ανάπτυξης 2,4% του ΑΕΠ. Και για να γίνει αυτό απαιτείται να υπάρξει σημαντική αύξηση επενδύσεων. Να σημειωθεί πάντως ότι η πρόβλεψη για την ανάπτυξη φέτος είναι μόλις 1,8% του ΑΕΠ, δηλαδή χαμηλότερα από το 2,1% που είναι η νέα εκτίμηση της Κομισιόν.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «οι αισιόδοξες εκτιμήσεις που αποτυπώνονται στο Μεσοπρόθεσμο για τη σημαντική αύξηση των επενδύσεων στην πενταετία 2017-2021 προϋποθέτουν σταθεροποίηση των προσδοκιών, σημαντική βελτίωση του επενδυτικού και επιχειρηματικού κλίματος, υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, επιστροφή σε ομαλές συνθήκες λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος και φυσικά άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων».

Σήμερα ωστόσο πολλές από αυτές τις προϋποθέσεις παραμένουν «ζητούμενα», και με αυτήν την έννοια οι εκτιμήσεις για διατηρήσιμους ρυθμούς μεγέθυνσης της τάξης του 2,4% ετησίως κρίνονται «αισιόδοξες».

Στον βαθμό που δεν επιτευχθούν οι εκτιμώμενοι ρυθμοί μεγέθυνσης, οι δημοσιονομικοί στόχοι ενδεχομένως δεν θα είναι επιτεύξιμοι και θα καταστήσουν αναγκαία τη λήψη «διορθωτικών μέτρων». Με αυτήν την έννοια, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο υιοθετεί υπό προϋποθέσεις τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις του ΜΠΔΣ.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται «παραμένει το ερώτημα κατά πόσον μια συνεχώς περιοριστική δημοσιονομική πολιτική είναι συμβατή με τους στόχους για την διατήρηση θετικών ρυθμών αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ. Ο συνδυασμός υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης και υψηλών ασφαλιστικών εισφορών θα περιορίζουν τη δυνατότητα της ιδιωτικής κατανάλωσης να συμβάλει στην αύξηση του ΑΕΠ, και αυτό αποτυπώνεται στις εκτιμήσεις του Μεσοπρόθεσμου. Με δεδομένη την ουσιαστικά μηδενική συμβολή του εξωτερικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών στην αύξηση του ΑΕΠ, απομένει ως μοναδικός προωθητικός παράγοντας ο σχηματισμός παγίου κεφαλαίου, δηλ. οι δημόσιες και κυρίως οι ιδιωτικές επενδύσεις».

Τα έσοδα και οι δαπάνες

Στην έκθεση σημειώνεται ότι ο στόχος για συγκράτηση των δαπανών στα τρέχοντα επίπεδα μπορεί να θεωρηθεί επιτεύξιμος. Ωστόσο, κίνδυνοι για εκτροχιασμό των δημοσίων δαπανών εξακολουθούν να υφίστανται. Σημαντικότερη πηγή ανησυχίας αποτελούν οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) και ειδικά το σκέλος που αφορά στη χρηματοδότηση του ΕΦΚΑ, τονίζει.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, σε ότι αφορά τα έσοδα διατυπώνονται ερωτήματα. Το βασικότερο είναι το εάν η υψηλή απόδοση των εσόδων θα διατηρηθεί τα επόμενα χρόνια.

«Εκτιμούμε ότι η πλειονότητα των μέτρων έχει μόνιμο χαρακτήρα και δύναται να αποδώσει εισπρακτικά ώστε να διατηρηθεί η θετική πορεία των δημοσίων εσόδων που επιτεύχθηκε το 2016», αναφέρει η έκθεση και αναλύει:

* Οι πρόσφατες νομοθετικές παρεμβάσεις, οι οποίες εφαρμόστηκαν μερικώς εντός του 2016 απέδωσαν περίπου 640 εκατ. ευρώ, ενώ τα αντίστοιχα προβλεπόμενα έσοδα για το 2017 και μετά εκτιμώνται στο ύψος των 2.500 εκατ. ευρώ.

* Οι παρεμβάσεις, οι οποίες εφαρμόστηκαν πρώτη φορά το έτος 2017, προβλέπεται να αποδώσουν περίπου 500 εκατ. ευρώ, ενώ οι παρεμβάσεις εφάπαξ χαρακτήρα για το έτος 2016 εκτιμάται ότι ανήλθαν σε ποσοστό 30% του πρωτογενούς πλεονάσματος του έτους.

«Ο μόνιμος χαρακτήρας των μέτρων δεν διασφαλίζει από μόνος του την υψηλή απόδοσή τους στο χρόνο, δεδομένου ότι αυτή εξαρτάται από σειρά παραγόντων, όπως η αύξηση της απασχόλησης, η βελτίωση του οικονομικού κλίματος, η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κ.τ.ό.», τονίζει.

* Πέραν των ως άνω αναφερθεισών παρεμβάσεων μονίμου χαρακτήρα, υπάρχουν ήδη ψηφισθείσες παρεμβάσεις με πρώτη εφαρμογή το έτος 2018 και με εκτίμηση απόδοσης περίπου 400 εκατ. ευρώ ανά έτος (σ.σ. φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία, κατάργηση της έκπτωσης για ιατρικές δαπάνες, φόρος AirBnB).

Το πακέτο μέτρων και αντίμετρων

Σύμφωνα με την μέτρηση οι παρεμβάσεις δημοσιονομικού χαρακτήρα που προβλέπονται με την ψήφιση του Μ.Π.Δ.Σ. (μείωση συντάξεων το 2019 και μείωση αφορολόγητου το 2020) εκτιμάται ότι θα αποδώσουν 1900 εκατ. ευρώ για το έτος 2020 και 2100 εκατ. για το έτος 2021. Σημειωτέον ότι τα συγκεκριμένα μέτρα (μείωση αφορολόγητου) προγραμματίζεται να συνδυαστούν με μέτρα αντιστάθμισης της δημοσιονομικής επιβάρυνσης, τα οποία, όπως έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο της τεχνικής συμφωνίας για τη 2η αξιολόγηση, θα έχουν ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα κατά το 2020. Τα μέτρα αυτά με το ΜΠΔΣ επεκτείνονται και κατά το έτος 2021.